Dış ticaret açığı 9 ayda 48.6 milyar dolara ulaştı

İSTANBUL - Dış ticaret açığı ocak-eylül döneminde yüzde 70.3 artışla 48.6 milyar dolar oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu ve Gümrük Müsteşarlığı işbirliği ile oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre 2010 yılı Eylül ayında, 2009 yılının aynı ayına göre ihracat yüzde 5,5 artarak 8 milyar 950 milyon dolar, ithalat ise yüzde 25,3 artarak 15 milyar 650 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı 4 milyar dolardan 6 milyar 700 milyon dolara ulaştı.

2009 Eylül ayında yüzde 67,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2010 Eylül ayında yüzde 57,2'ye geriledi.

2009 Eylül ayında yüzde 50 olan Avrupa Birliği'nin (AB) ihracattaki payı 2010 Eylül ayında yüzde 49,1'e geriledi. AB'ye yapılan ihracat, 2009 yılının aynı ayına göre yüzde 3,6 artarak 4 milyar 391 milyon dolar olarak gerçekleşti.

2010 Eylül ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Bu ülkeye yapılan ihracat 2009 Eylül ayına göre yüzde 19,6 artarak 1 milyar 008 milyon dolar olurken, Almanya'yı sırasıyla İngiltere (655 milyon dolar), İtalya (522 milyon dolar), Irak (476 milyon dolar) ve Fransa (456 milyon dolar) takip etti. İthalatta ise, Çin ilk sırada yer aldı.

Bu ülkeden yapılan ithalat yüzde 40 artarak 1 milyar 614 milyon dolar olarak gerçekleşti. Çin'i sırasıyla Rusya Fedarasyonu (1 milyar 596 milyon dolar), Almanya (1 milyar 483 milyon dolar) ve ABD (1 milyar 074 milyon dolar) izledi.

Ocak-Eylül dönemi

TÜİK verilerine göre, Ocak-Eylül döneminde, ithalattaki hızlı artışın etkisiyle, geçen yılın aynı dönemine göre, dış ticaret açığı yüzde 77,3 artarak 48 milyar 639 milyon dolara yükseldi.

Geçen yılın Ocak-Eylül döneminde yüzde 72,7 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yılın aynı döneminde yüzde 62,7'ye geriledi.

Geçen yılın Ocak-Eylül döneminde 73 milyar 89 milyon dolarlık ihracat, 100 milyar 519 milyon dolarlık ithalat yapılmıştı. 2009 yılı Ocak-Eylül döneminde dış ticaret açığı 27 milyar 430 milyon dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 72,7 düzeyindeydi.

Sermaye malı ithalatı

Aynı dönemde, ithalatın yüzde 14,5'ini oluşturan sermaye malı ithalatı ise yüzde 24 artarak 18,9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

TÜİK'in Eylül ayı itibariyle geçici dış ticaret verilerine göre, Ocak-Eylül döneminde tüketim malları ithalatı da yüzde 26,7 artarak, 17 milyar 65,9 milyon dolara yükseldi.

Ekonomik faaliyetlere göre ithalat kalemleri incelendiğinde, bu dönemde, tarım ve ormancılık sektörü ithalatının yüzde 44,9 artması dikkati çekti. Sektörde, ilk 9 ayda 4 milyar 785 milyon dolarlık ithalat yapıldı.

Ocak-Eylül döneminde, imalat sektörü ithalatı yüzde 29,8 artarak 102,3 milyar dolar, madencilik ve taşocakçılığı sektörü ithalatı yüzde 20,1 artarak 18 milyar dolara çıktı.

İçinde petrolün de bulunduğu mineral yakıtlar-yağlar ve müstahzarları ithalatı yüzde 25,6 artarak 27 milyar dolar, kazan, makina ve cihazlar ithalatı yüzde 21,4 artarak 14,8 milyar dolar, demir ve çelik sektörü ithalatı yüzde 45 artarak 11,7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Elektrikli makina, aksam ve parçaları ithalatı yüzde 21,7 artarak 10,4 milyar dolara yükseldi.

Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet sektöründe, Ocak-Eylül döneminde 8 milyar 593 milyon dolarlık ithalat, 10 milyar 61 milyon dolarlık ihracat yapılırken, net, 1 milyar 468 milyon dolarlık döviz girişi gerçekleşti.

Ocak-Eylül döneminde, en fazla ithalat artışı, yüzde 73,4 ile pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat ithalatında gerçekleşti ve geçen yılın 9 aylık döneminde 1,4 milyar dolar olan sektörün ithalatı 2,4 milyar dolara çıktı.

Bu dönemde, 6 milyar 742 milyon dolarlık kazan ve makina, 6,2 milyar dolarlık demir ve çelik, 5,6 milyar dolarlık örme giyim eşyası ve aksesuarları ihracatı yapılırken, metal cevheri, cüruf ve kül ihracatının yüzde 106,7 artarak 928 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmesi dikkati çekti.

İhracatta Motorlu Kara Taşıtları ilk sırada

2010 Eylül ayında fasıllar düzeyinde  en büyük  ihracat  kalemi, "motorlu kara taşıtları" (1 milyar 122 milyon dolar) olurken  bu fasılı "kazanlar, makine ve cihazlar, aletler ve bunların aksam-parçaları" (773 milyon dolar), "demir ve çelik" (655 milyon dolar), "elektrikli  makine ve cihazlar, bunların aksam-parçaları" (644 milyon dolar) ve "Örme giyim eşyası ve aksesuarları " (579 milyon dolar) izledi.

Eylül ayında  en yüksek ithalatı olan fasıl "mineral yakıtlar ve yağlar" (3 milyar 198 milyon dolar) oldu. Bu fasılı  "kazan makine ve cihazlar, aletler ve bunların aksam-parçaları" (1 milyar 834 milyon dolar), "demir ve çelik" (1 milyar 448 milyon dolar) ve "elektrikli makine ve cihazlar, bunların aksam-parçaları" (1 milyar 355 milyon dolar) izledi.