Dikkat! 20 liralık vergi cezası milyonlarca lira fazla vergi cezası ödemenize neden olabilir

VERGİ PORTALI / M.Bilgütay YAŞAR

Hikayemiz şöyle; Günün birinde posta memuru elinde bir tebliğ zarfıyla kapınızı çalıp size bir vergi ve ceza ihbarnamesi tebliğ ediyor. İhbarname ile, hizmet aldığınız bir işletmenin sahte belge kullandığı gerekçesiyle giderlerinizin bir kısmının iptal edildiğini ve bu nedenle Şirketinize çok küçük miktarda, örneğin 20 liralık ,bir vergi ve vergi ziyaı cezası salındığını öğreniyorsunuz. Büyük ihtimalle cezanın yersiz olduğunu düşünseniz bile bu kadar küçük rakam için mahkemeye gitmeyi düşünmüyorsunuz ve cezayı ödüyorsunuz.

Hikayemizin ikinci kısmı biraz daha ciddi bir durum. Ertesi yıl bir vergi inceleme elemanı tarafından İşletmeniz vergi incelemesine alınıyor. İncelemenin sonucunda sizin doğru bildiğiniz ama inceleme elemanının aynı fikirde olmadığı bir konu nedeniyle 10 milyon liralık vergi tarhıyla karşı karşıya kalıyorsunuz. Vergi cezalarının tutarı hakkında daha önceden bilgi sahibi olduğunuzdan tarh edilen verginin bir katı kadarda vergi ziyaı cezasının kesileceğini düşünüyorsunuz. Ancak ceza ihbarnamesi elinize geldiğinde sizin için bir sürpriz var, 10 Milyonluk ceza 15 milyon liraya çıkmış.

Vergi dairesine gidip nedenini sorduğunuzda alacağınız cevap şu olacaktır" Siz geçen yıllarda 100 liralık bir vergi ziyai cezası almışınız, Vergi Usul Kanununda yer alan tekerrür maddesi nedeniyle ikinci cezanız yüzde 50 artırılarak uygulanmıştır" Gördüğünüz gibi sizin çoktan unuttuğunuz 20 liralık ceza şimdi size fazladan bir 5 milyona neden oldu.

Yukarıda anlattığım hikaye son zamanlarda bir çok mükellefin başına geliyor. Vergi Dairelerinin artık işlemlerini bilgisayar ortamında takip ediyor olması en küçük cezanın bile kolaylıkla tespitine imkan sağlıyor. Bu nedenle tekerrür uygulaması son zamanlarda arttı.

Yapılan yasal mı? Evet yasal. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 339'uncu maddesine göre vergi ziyaına sebebiyet vermekten veya usulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere, cezanın kesinleştiği tarihi takip eden yılın başından başlamak üzere vergi ziyaında 5 yıl, usulsüzlükte 2 yıl içinde tekrar ceza kesilmesi durumunda vergi ziyaı cezası yüzde 50, usulsüzlük cezası isi yüzde 25 artırılarak uygulanıyor.

Peki konu yasal ama hakkaniyete uygun mu derseniz bu konuda cevabım hayır. Bir işletme sahibiyseniz ne kadar titiz olursanız olun, ne kadar vergi kanunlarına uyarsanız uyun işlemlerinizin çokluğu ve vergi kanunlarının farklı yorumu nedeniyle bir vergi incelemesinde vergi cezası ile karşılaşmamanız hemen hemen imkansız. Vergi kanunlarımıza göre vergi ziyai ya da usulsuzlük cezaları kesilirken kasıt unsuru aranmıyor. Vergi cezaları bu kadar kolay kesilebiliyorsa ve bu kadar yaygın ise tekerrür halinde cezanın artırılması bana haksızlık geliyor.

Yeni Türk Ceza Kanunu'na baktığımızda tekerrür hali cezaların artırılmasını gerektirmiyor. Daha çok cezanın infazı aşamasında dikkate alınıyor. Ceza Kununu'nda ceza artırıcı bir etkisi olmayan tekerrür halinin vergi cezalarında ceza artırması da ayrı bir çelişki.

Kesilen vergi cezaları için uzlaşma istenmesi ve hatta uzlaşılması da tekerrür uygulamasını önlemiyor. Bu nedenle kesilen cezaların küçük tutarlar olduğuna bakmadan konuyu ciddiye almakta yarar var. Konuda kendinizi haklı görüyorsanız cezanın iptaline çalışmak en doğru uygulama olur.

Tekerrür uygulamasının dayanağı VUK un 339 uncu maddesi olduğundan değişiklik yapmakta ancak Kanun maddesini değiştirerek mümkün. Bu nedenle bu haksız uygulamanın değiştirilmesi sorumluluğu parlamentomuza düşüyor.

Benim önerim mevcut vergi cezalarının tümden gözden geçirilerek kasıtlı, örneğin kaçakçılık gibi durumlar dışında hem cezaları hafifletmek hem de tekerrür uygulamasını tamamen kaldırmak.