Devlet, akaryakıttan 35 milyar TL kazandı

ANKARA - Akaryakıtta intifa sözleşmelerinin 5 yılla sınırlandırılması büyük dağıtıcılara pazar payı kaybettirirken, küçük ve pazara yeni giren firmalara ise kazandırdı. 2010 yılında akaryakıt ürünlerinden 25,9 milyar lirası Özel Tüketim Vergisi, 9,7 milyar lirası da KDV olmak üzere, toplam 35.6 milyar TL gelir elde edildi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) "2010 Petrol Piyasası Raporu", TÜYAP'da gerçekleştirilen Petroleum İstanbul 10. Uluslararası Petrol, LPG, Madeni Yağ, Ekipman ve Teknoloji Fuarı ve Konferansı kapsamında açıklanarak katılımcılara dağıtıldı.

En çok Petrol Ofisi kaybetti, en çok Aytemiz kazandı

Raporda, dağıtıcılar ile bayiler arasında 2010 yılında yaşanan transferlerin ardından dağıtım şirketlerinin bayi sayıları ve pazar paylarının nasıl değiştiği kamuoyuna duyuruldu.

Rapora göre, 2010'da Petrol Ofisi, Opet, BP, Total, Akpet gibi akaryakıt dağıtıcısı şirketlerin pazar paylarında yüzde 2'ye varan oranlarda azalma yaşanırken, yeni ve küçük dağıtım şirketlerinin pazar payları arttı.

Bin 156 adedi transferlerin başladığı 18 Eylül-31 Aralık 2010 tarihleri arasında olmak üzere, geçen sene toplam bin 688 akaryakıt bayisi dağıtım şirketini değiştirdi. Türkiye'de bugün yaklaşık 12 bin 800 akaryakıt bayi olduğu dikkate alındığında, akaryakıt bayilerinin yüzde 13'ünden fazlası şirket değiştirmiş oldu. En fazla bayiyi 349 adet ile Petrol Ofisi kaybetti, en çok ise 138 ile Aytemiz kazandı.

Shell 219, Opet 171, Akpet 70, Total 69 bayi kaybederken, Balpet 112, Termopet 108, Lukoil 100 bayi transfer etti. İntifa sözleşmelerinin 5 yılla sınırlandırılması kararı uyarınca 18 Eylül'den itibaren yapılan bayilik lisansı tadil başvurularının neticelendirilmesiyle, ilk 9 aylık dönem sonunda en büyük pazar payına sahip ilk 5 dağıtıcı lisansı sahibinin aylık ortalama pazar payları toplam yüzde 77,3 iken, son 3 aylık dönemde yüzde 74,6'ye geriledi.

Dağıtıcı ile bayiler arasında sözleşmelerin süresinin 5 yılla sınırlandırılması üzerine ülke çapında yüzlerce bayi ile dağıtım şirketleri sözleşmelerini yenilemişti. Sektör temsilcilerine göre, bu durumda pazar payı büyük dağıtıcı şirketler arasında büyük bir rekabet yaşanırken sektörde toplamda 1,5 milyar dolara yakın transfer bedeli ödenmişti.

Vergi gelirinin yüzde 14.3'ü akaryakıttan

Öte yandan, 2010 yılında 248,3 milyar lira vergi geliri elde edilirken, bunun 35,6 milyar lirası akaryakıttan geldi.

Geçen yıl akaryakıt üzerinden 25,9 milyar lira Özel Tüketim Vergisi, 9,7 milyar lira da Katma Değer Vergisi alındı. Böylece akaryakıt ürünlerinden alınan vergi, toplam vergi gelirlerinin yüzde 14,3'ünü oluşturdu. Bu vergilerin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla içindeki payı da, yüzde 3,3 oldu.

Bu arada, 2005 yılında akaryakıttan alınan ÖTV ve KDV, toplam vergi gelirlerinin yüzde 19,3'ünü meydana getirirken, söz konusu oran 2006 yılında yüzde 16,5, 2007 yılında yüzde 15,6, 2008 yılında yüzde 14,9, 2009 yılında da yüzde 14,7 olarak gerçekleşti.