Büyümenin motoru "inşaa edenler"

Mehmet KAYA-Meltem GÜNDÜZ- Özüm ÖRS- Hüseyin GÖKÇE

ANKARA - Gazeteniz DÜNYA ile İNTES tarafından düzenlenen geleneksel "Dünyayı İnşa Edenler" kitabının 4'üncüsünün tanıtım toplantısına katılan Dış Ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, sektörün sadece dünyayı inşa etmediğini söyledi. Çağlayan, 200'e yakın sektörü etkileyen inşaatın aynı zamanda büyümenin motoru olduğunu bildirdi. İNTES Başkanı Şükrü Koçoğlu da sektör olarak Türkiye'yi dünyanın 84 ülkesinde temsil etmenin gururunu yaşadıklarını kaydetti. DÜNYA Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Didem Demirkent ise yayıncılıkta tek başına ayakta durmanın zorluğundan bahsederken, okurların desteğiyle 31 yıldır ayakta durmanın başarısından söz etti.

100 bin adet basılacak

Ramada Otel'de düzenlenen toplantının açılış konuşmasını yapan İNTES Başkanı Koçoğlu, DTM'nin şemsiyesi altında DÜNYA Gazetesi ile birlikte yapılan çalışmanın sektöre ciddi katkı sağlayacağını söyledi. Şükrü Koçoğlu, hazırlıkları sürdürülen "Dünyayı İnşa Edenler 4" kitabının 100 bin adet basılarak dünya çapına yayılacağını vurguladı.

Yurtdışı müteahhitlik sektörüne katkılarından dolayı Devlet Bakanı Zafer Çağlayan'a teşekkür eden Şükrü Koçoğlu, ihracat seferberliği ve çıtanın yükselmesini de bu desteklere bağladı.

Koçoğlu: Sektörümüz Türkiye'ye yatırımcı üretiyor

Koçoğlu şunları söyledi: "Dünyayı inşa edenler kimler? Bizim gibi insanlar. Bu insanlar yol yapıyor, içtiğimiz suyu getiriyor, oturduğumuz binaları yapıyor. Dünyayı inşa ediyor. Türk müteahhitlerinin haklı bir gururu var. Türkiye'yi belki her millete nasip olmayacak şekilde temsil ediyorlar. Dünyada 84 ülkeye yayılmış durumda dünyayı inşa ediyoruz. Onun için bu haklı gururu temsil ediyoruz. Türkiye'de şirketlerin ortalama ömrü 12 yıl iken bizde 34 yıl. Üyelerimizin yüzde 50'si 30 yıldan fazla bu işi yapıyor. Yüzde 27'si de 20 yıldan fazla. En eski üyemiz STFA ve 73 sene önce müteahhitliğe başlamışlar.

Öyle 40 yıla kadar olanları sayıyorum. Garanti Koza 63 yıl, Doğuş 61 yıl, Koray Yapı 55 yıl, Tekfen 55 yıl, Gama 52 yıl, Mesa 42 yıl. Gerçekten örnek projeler üretmişler. İNTES üyelerinin tamamı İSO 9001 kalite belgesine sahip. Yüzde 85'i 14001, yüzde 76'sı da 18001 iş güvenliği belgesine sahip firmalardır. Bütün firmalarımızın gerek sahibi gerekse en üst yöneticileri mimar ve mühendistir. İkinci nesiller ve üçüncü nesiller daha çok eğitime sahip durumdalar. Bizler ne yapmışız? Müteahhitlikle yola çıkmışız. Turizm yatırımlarının belki yüzde 85'inden fazlasını müteahhit firmaları yaptı."

Türkiye'ye yatırımcı veriyoruz

"Türkiye'de enerjiyi kimler üretiyor. Çoğu yine bizim aktörlerimiz. Havacılık sektöründe, sağlık sektöründe de bizim inşaat sanayicilerimiz var. Öyle bir şemsiye kuruluş haline geldik ki bir sürü yatırım alanı var. Türkiye'ye yatırımcı veriyoruz. Müteahhitliğin her zaman yolu hızlı olmadığı için yatırım alanları görülmüyor. Sektörde rekabet ve kaliteyi arttırıyoruz. Rekabet deyince ben bundan çok şikayetçiyim. Çok acımasız bir rekabet var. Bu da kendi kendini yiyen bir rekabet. Dünyanın Türk müteahhitliği gerçekten çok haklı bir yerde. Türkiye, geçen sene en çok iş alan ikinci sıradaydı. Giderek de aldığımız işler de artıyor. 2002 yılında firma bazında aldığımız iş 19 milyon dolardı, şimdi 41 milyon dolar oldu. Biz çok zor yerlerde çalışıyoruz. Avrupa'da iş yapmıyoruz.

Kimsenin gidemediği yerlerde iş yapıyoruz. Bu nedenle başarı geliyor zaten. Almanya'ya 60'lı yıllarda işçi yolladık. Nitelik itibariyle olumsuz geri dönüşler oldu ama bizler gittikten sonra prestij sağladık. Türk müteahhitliğinin ciddi bir prestiji var. Bizler çalıştırdığımız insanları paketleyip yollamıyoruz. Onları önce eğitiyoruz, ölçme ve değerlendirme yapıyoruz. Sınavı geçenlere yeterlilik belgesini veriyoruz. Geçmeyenleri eğitime alıyoruz. Aynı zamanda eğitimcileri de eğitiyoruz. 3 ay Almanya'da eğitiyoruz. Biz tekrar dünyayı inşa etmeye devam edeceğiz. Ne mutlu ki dünyayı inşa edenler Türk müteahhitleri. Türk firmaları ile gurur duyuyorum. Sayın Bakan'ın gelmesi bize gaz veriyor. Biz de o gazla gidip kar ya da zarar edeceğiz. Gerçekten ama Türkiye'yi tanıtacağız."

Çağlayan: İnşaat arttıkça işsizlik de azalıyor

"Dünyayı inşa edenler sadece dünyayı inşa etmiyorlar" diyen Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, "Dünyayı inşa edenler bu inşaatları yaparken mühendis kullanıyorlar, mimar kullanıyorlar, projeci kullanıyorlar" dedi. İnşaatın 200'e yakın sektörün girdi ve ürünlerini kullandığını belirten Çağlayan, "Mühendislerin, mimarların beraber çalıştığı formenlerin ve teknik insanların fazlasıyla çalıştığı ve katma değer üretiyorlar müteahhitlik sektörü dünyada yapmış olduğu faaliyette hem büyümenin önemli motor haline gelebilen hem de istihdamın en çabuk kazanılıp en çabuk kaybedildiği sektör" diye konuştu.

İnşaat sektörü büyüdükçe işsizliğin azaldığını bildiren Çağlayan, "Bu sektör küçülürse bilin ki bunun tersi olur. Bu çerçevede Türkiye'de yapılan inşaatlar ve Türkiye müteahhitlik sektörü bana göre son yıllarda önemli gelişmeler kaydetmiştir" dedi.

Çağlayan şöyle devam etti: "İnşaat sektörünün yurtdışındaki başarısı inşaat malzemesi ihracatına ciddi ivme kazandırmıştır. Ben sektörün içinden gelen biriyim. 36 yıllık tecrübem var. Bunun 4 yılı bakanlık, 5 yılı işçilik, 27 yılı da sanayicilik yaparak geçti. Müteahhitlik sektörümüzün yurt içindeki başarısının yanı sıra, yurt dışındaki başarıları gerçekten Türkiye'ye gurur veren bir seviyeye gelmiştir."

90 ülkede 190 milyar dolarlık iş hacmi

Sektör şu anda 90 ülkede 190.2 milyar tutarında, 5 bin 977 proje gerçekleştirdi. Bakın bu rakamlar ufak rakamlar değil. 5 bin 977 projeden bahsediyorum. Ve 190.2 milyar dolardan bahsediyorum. Bu Türk müteahhitlik sektörünün dünya çapında gelmiş olduğu seviyeyi, yıllar içinde elde etmiş olduğu teknolojik birikim, eleman ekipmanların ne kadar kuvvetli olduğunun bir göstergesi.

Bugün Çin'den sonra dünya 2'incisi olmak her baba yiğidin harcı değil. 2002'de yılda en fazla aldığımız müteahhitlik işi tutarı toplam 2.4 milyar dolardı. 2010 yılında bu 20.5 milyar dolar olmuştur. Müteahhitlik sektörümüz aradan geçen 8 yılda almış olduğu işi 1 yılda tam 10 katına katlamıştır. Son derece önemli rakamlardır bunlar. 2002'de 2.4 milyar dolarlık iş yaparken 128 proje yapılmış 1 yılda. Şimdi 2010 yılına geldiğimizde 20.5 milyar dolarlık bir tutarla tam 529 proje almıştır. Bunlar müteahhitlik sektörünün dünya üzerinde de gelmiş olduğu yer açısından oldukça önemli.

Libya'da mola verdik

Müteahhitlik sektörünün yoğun olarak iş yapmakta olduğu Libya başta olmak üzere bazı kuzey Afrika ülkelerinde, Körfezde bazı Orta Doğu ülkelerinde yaşanan sıkıntıların etkilerini hissettiklerini belirten Çağlayan, "Libya konusu müteahhitlik sektörümüzü yakından ilgilendiriyor. Bizim yaklaşık 27-28 milyar dolarlık iş hacmimiz olduğu bir ülke. İnşallah Libya bir an önce normal bir sürece girer. Ümit ediyorum inşallah sistem normalleşip, kurulacak demokratik yapıda müteahhitlerimiz bugün aldıkları işlerin 3-4 katını alabileceklerdir.

Biz orada mola aldık, şantiyelerimize ara verdik. Durumun sakinleşmesini bekleyecek, ondan sonra gerekli çalışmalarımızı yapacağız. Bu konuda bütün hukuki temellere oturtacak bütün çalışmalarımızı yaptık. Libya ile yatırımların teşviki, karşılıklı korunması anlaşması yapıldı. Bu çerçevede müteahhitlerimizin gerek talan edilmiş makine ekipmanları gerek şantiyeleri, gerek oradaki zararları 6 ay sonra bizim elimizde saklı olarak kalacaktır.

"Hedef 100 milyar dolar"

Niye bunları söylüyorum. Müteahhitlik sektörüne biz önemli hedefler koymuştuk. Hatta ben bakan olarak 2011 yılında hedefimizi yılda 30 milyar dolara çıkaralım dedim. 2015'te bu hedef 50 milyar dolar olur ve Türkiye'ye yakışan 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat yapacağımız dönemde müteahhitlik sektörümüz yılda 100 milyar dolar iş alan bir sektör olsun. Olur mu? Olur bal gibi olur, niye olmasın? Bilin ki Sayın Cumhurbaşkanımız, hükümetimiz sonuna kadar sizlerin arkasındayız, yanınızdayız. Gerek referans mektubu verilmesi konusunda, gerek teminat mektubu gibi birçok sorunun çözülmesi ve geri kalan bütün ülkelerle ticaret diplomasisi ile sosyal güvenlik karşılıklı anlaşmalar yapılarak çifte ücretlendirmenin önüne geçilmesi noktasında önemli çalışmalar yapacağız. Çünkü sektör inanılmaz önemli bir sektör. Artık bizim sektör dünyanın en önemli havaalanını, metrolarını yapıyor.

Hindistan şikayet ediyor

Şimdi dünyanın rotası belli. Bugün Hindistan, Suudi Arabistan, Cezayir, dünyanın birçok ülkesinde ciddi manada yapılacak alt ve üst yapı yatırımları var. Hele Hindistan gibi ekonomisi giderek büyüyen ve dünya ekonomisi içinde yüksek pay alan ülkeler insanların gelişim endeksine bağlı olarak dünyanın önemli inşaat sektörü alanları haline gelecektir. Hindistan'ın alt yapısının 4'te 3'ü daha yapılmamıştır ve yapılacaktır.

1 milyar nüfusun olduğu ülkeden bahsediyorum. Ve bu nüfusun sanmayın ki hepsi günde 1 dolar, 2 dolar 3 dolar alım gücüne sahip. Hindistan'ı 4 dilime böldüğünüz zaman 300 milyon kişilik bir kesim açlık, sefalet kapısındadır. 300 milyon kişilik bir kesim yoksulluk sefalet seviyesinin biraz üzerindedir. Ama geri kalan 300 milyon kişilik bir seviyesi gelişmiş seviyede, 300 milyonluk kademesi ise süper bir seviyededir. Hindistan'da gelişim ve dönüşüme paralel olarak insanların bir üst seviyeye çıkması arttıkça işler yapılacaktır. Bu noktada Hindistan'daydık. Müteahhitlik sektörü ile ilgili görüşmeler yaptık. Bana oradaki bakanların sormuş olduğu soruya cevap vermekte zorlandım.

Neden Türkler bizim pazarımıza gelmiyorlar, dediler. Dedim ki, Türkler zaman zaman centilmenlik yaparlar, ülkelere gelen başka ülkelerin kısmetine mani olmasınlar, diye dedim. Valla ben gidiyorum, ekibim geliyor. Burada iş var. Dolayısıyla arkadaşlar bu konuda seyahatleri buraya sıklaştıracağız. Sürekli gideceğiz.

Çatışmalara şerbetli sektör

Libya meselesi başladığında bazı arkadaşlarımız 'aman Türk müteahhitlik sektörü zorda kalacak' dediler. Kardeşim Türk müteahhitlik sektörü çatışmalar konusunda şerbetli bir sektör. Afganistan, Irak çok mu rahat? Bizim müteahhitlerimiz zor şartlarda çalışma cesaretini göstererek, bu seviyeye geldi. Dünya pazarlarının iyi takip edilmesi bu konuda önemli. Sizin yol haritanızı belirleyen DTM ile birlikte bu pazarlara bir eylem planı çıkarmamız gerekiyor. Bu programlara uymak size fayda getirecektir.

Diğer bir konu müteahhitlik sektörümüz böylesine gelişirken bizi besleyen bir sektörümüz daha var. Teknik müşavirlik ve mühendislik sektörü. Son derece önemli bir sektör. Gerek inşaatın faaliyetinde, gerek süresinde, gerek inşaatın teknik standartlarında en iyi yapılmasını sağlayacak bir sektör. Geçmişte mühendisliğe projelere çok fazla önem vermemiştik. Türkiye de müşavirlik mühendislik sektörünü yeni yeni tanımaya başladı. Müşavirlik sektörünün dünyada iyi bir yere gelmesi bizim için çok önemlidir." dedi.

Demirkent: Müteahhitlerimiz dünya genelinde işler yapıyor

DÜNYA Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Didem Demirkent, Koçoğlu'nun Türkiye'deki ortalama şirket ömrünün 12 olduğuna yönelik konuşmasına atıfta bulunarak, "Biz de 31 yıllık bir şirketiz.  Demek ki iyilerin arasında yer alıyoruz" dedi. DÜNYA'nın okurlarını desteğiyle buralara geldiğini vurgulayan Demirkent,  "Son 11 yılı yalnız geçirdik. Ayakta kalmaya çalıştık. Okuyucularımızın desteğiyle buralara geldik. Yayıncılıkta tek başına bağımsız olarak durmak zor. Ama okurlarımızın desteği ile inşaat sanayicilerinin de desteği ile biz de yolumuza devam ediyoruz. Müteahhitlerimiz gerçekten dünya genelinde işler yapıyor. Biz de onlar için elimizi taşın altına koymak istedik" söyledi.

Devlet Bakanı Zafer Çağlayan DÜNYA Gazetesi'ne teşekkür etti

"Ben de artık 'Dünyayı İnşa Edenler' toplantısının kadrolu elemanı haline geldim. Bensiz toplantı yapmıyorlar. İNTES yıllardır tanıdığım bildiğim, çok yakın çalıştığım dostlarımızın olduğu, bana göre Türkiye'nin medarı iftiharı olan, Türkiye'nin müteahhitlik sektörü için son derece tecrübeli müteahhitlerinin bir araya geldiği önemli bir kuruluş. İNTES'e teşekkür ederken, ikinci teşekkürüm DÜNYA Gazetesi'ne. Her fırsatta söylerim, DÜNYA Gazetesi, Allah rahmet eylesin Nezih Demirkent ağabeyim bana çok destek verdi. ASO başkanı olduğum dönemde bana ciddi destekler verdiler. DÜNYA Gazetesi'nin olduğu yerde ben sonuna kadar olurum"

Sektör temsilcileri ne dedi?

Baytur Yönetim Kurulu Başkanı Oktay Yavuz: "Seçim sonrası gelişmeler bekliyorum" 

" Biz Ortadoğu'taki gelişmelerden etkilenmedik. Sıkıntılı olan ülkelerde iş yapmıyoruz. Katar, Dubai, Suudi Arabistan'da birçok projemiz var. Dubai hariç diğer bölgelerde sorun yaşamadık. İş alanlarımız Türkiye'de çok az. Yüzde 95'i yurtdışında proje üretiyoruz.  Seçim sonrasında sektörde daha değişik gelişmeler bekliyorum" 

Eser Holding Yönetim Kurulu Başkanı İlhan Adiloğlu: "Yapım işleri artacak"

" Libya'da Türk müteahhitlerinin toplam taahhütleri 18 milyar dolardı. O taahhütler şu anda durdu. Oradaki müteahhitler başka ülkelere kaymaya başladı. Libya'ya dönük iş yapan inşaat şirketlerinin sıkıntıları var. Türkiye'de seçimden önce ekonominin etkilendiğini düşünüyorum. Seçimden sonra yapım işlerinin  artacağına inanıyorum; ancak fizıbıl bir etkilenme yok"

Onur İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Onur Çetinceviz: "Yatırımların önü açık"

" Biz Ortadoğu'da Suudi Arabistan, Umman gibi ülkelerde iş yapıyoruz. Zaman zaman küçük çaptı sıkıntılar yaşıyoruz. Genel olarak müteahhitlik sektörüne baktığımızda sorun görünmüyor. Yatırımların önü açık görünüyor. İstikrarlı bir politika ile her şey daha da yoluna girecektir. Beklentilerimiz olumlu"

Kurt İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Kurt: "Seçimlerin sektöre etkisini hissetmedik"

"Ortadoğu'da yaşanan sıkıntılar ile Türk müteahhit sektörü iş almaz oldu. Paranın olmadığı yerde sıkıntının olduğu yerde, iş olmuyor. Kargaşa var anarşi var, düzen yok. Öyle olunca iş de olmuyor. Yapılacak seçimlerin sektöre hiçbir etkisini, hiç bir heyecanını hissetmedim. Müteahhitlikte çözülmesi gereken sorunların başında firmaların iyi seçilmesi lazım. İş alan firmaların iş kalitelerini yükseltmesi lazım. Bunun da çok etkin bir şekilde denetlenmesi lazım."

Gena İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Gürhan Özdemir: "Domino etkisi yarattı"

"Tabii özellikle kuzey Afrika bölümünde ve oradaki kargaşalık ve bazı şartların domino etkisi yaratması oradaki müteahhit arkadaşlarımızı sıkıntıya soktu. Ciddi etkiledi.  Şu anda bekleme sürecinde. Ama umarım çok kısa sürede çözülür.  Bununla ilgili hükümetin de özellikle bakanımız Zafer Çağlayan'ın da çok büyük katkıları oluyor, konuyu çok yakın takip ediyorlar. Kısa zamanda sorunların çözülmesini umuyoruz.  Diğer taraftan Arabistan, Umman, Katar o bölgede her hangi bir sorun yok"

Haşemoğlu İnşaat Sanayi Ltd. Şti. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Barış Haşemoğlu: "Ortadoğu'daki gerginlik kötü etkiledi"

"Orta Doğudaki sıkıntılar Türk müteahhitlik sektörüne oldukça kötü yansıyor. Uzun zamandır global krizle kapanan Rusya gibi pazarları biz son yıllarda başta Libya olmak üzere Orta Doğu ile kapatıyorduk. Hatta sektörümüzün global krizi rahat atlatmasında çok büyük etkeni vardır. O pazar şimdilik kapanmış olarak görülüyor"

Bizim sektörümüzde çok fazla sorun ve sıkıntı var ama ayıkladığım şey, düşük fiyatlar. Biraz hem idarelerin hem işverenlerin hem de müteahhitlerimizin bizlerin bu işe bir çözüm bulmamız lazım"

Kazova İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Demir: "Burnumuzun dibindeki pazarı Çinlilere kaptırmayalım"

"Sektör olarak mutlaka çıkış yolu bulacağız. Kuzey Afrika'daki açığı Etiyopya, Nijerya gibi ülkelerde kapatacağız. Ayrıca  Irak halen Türkiye için çok büyük pazar. Daha Bağdat'ın elektrik altyapısı tamam değil, şebeke yok. Petrol yatırımlarına ihtiyaç var. Burnumuzun dibindeki pazarı niye Çinlilere kaptıralım"