Buğdayda gümrük vergisi sıfırlandı

ANKARA - Toprak Mahsulleri Ofisine (TMO) geçen yıl çıkarılan kararname ile sıfır gümrük vergisiyle 1 milyon ton buğday ithalatı için tarife kontenjanı açılmasının ardından, özel sektöre de sıfır gümrük vergisi ile Mayıs ayına kadar buğday ve yulaf ithal etme imkanı sağlandı.

Bakanlar Kurulu'nun, buğday ve yulaf ithalatında gümrük vergisinin Mayıs ayına kadar yüzde 130'dan yüzde sıfıra düşürülmesine ilişkin İthalat Rejimi Kararına Ek Karar'ı Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre, 1 Mayıs 2011'e kadar buğday ve yulaf ithalatında yüzde 130 yerine yüzde sıfır gümrük vergisi uygulanacak. Gümrük vergisi, 1 Mayıstan itibaren tekrar yüzde 130'a çıkarılacak.

Rusya'nın üretimdeki düşüş gerekçesi ile hububat ihracatını yasaklamasının ardından dünya buğday fiyatlarının artması üzerine, yurtiçi piyasada fiyat artışı hareketlerini baskılamak için, geçen yıl Aralıkta çıkarılan kararname ile TMO'ya sıfır gümrük vergisi ile 1 milyon ton buğday ithalatı için tarife kontenjanı açılmıştı. TMO, tarife kontenjanı kapsamında 2011 yılı sonuna kadar sıfır gümrük ile ithalat yapabilecek. Bu kapsamda şimdiye kadar 600 bin ton buğday ithalatı bağlantısı yapan TMO'nun stoklarında halen 1 milyon 475 bin ton buğday bulunuyor.

Geçen yıl, ortalama 550 lira/ton alım fiyatı açıklanırken, uluslararası piyasalardaki fiyatın artmasının etkisiyle, yurtiçi piyasada da fiyatlar 780-800 liraya kadar çıktı. TMO'ya sıfır gümrük vergisi ile ithalat yetkisi verilmesinin ardından, iç piyasada fiyatlar 650-700 lira seviyesinde dengelendi.

Hasat mevsimine birkaç ay kala bazı kesimlerin, iç ve dış piyasadaki gelişmelere değerlendirerek, stoklarındaki buğdayı daha yüksek fiyata satma eğilimine girmesi üzerine, bugün alınan karar ile özel sektöre de mayıs ayına kadar sıfır gümrük vergisi ile buğday ithalat imkanı sağlandı.

Karara uncular karşı, makarnacılar destekçi

Buğday ithalatında gümrük vergilerinin sıfırlanmasına un sanayicileri karşı çıkarken, makarna sanayicileri bu kararı destekliyor. Un sanayicileri, "iç piyasada Türkiye'yi hasat dönemine götürecek kadar buğday stoğu bulunduğu, uluslararası piyasada buğday fiyatlarının çok yüksek olduğu, hasat öncesi yüksek fiyattan buğday ithal edilmesinin ülkeyi gereksiz döviz ödemek ile karşı karşıya bırakacağı, ayrıca, yüksek miktarda buğday ithal edilmesi halinde çiftçinin yeni dönemde ürünün satmakta zorlanacağı" gerekçesi ile karşı çıkıyor.

Makarna sanayicileri ise özellikle makarnalık buğdayda iç piyasada stokların yetersiz olduğunu, dünyadaki üretim şartları nedeniyle hasat dönemine kadar da fiyatlarda bir düşüş beklenmediğini belirterek, fiyatlar daha fazla artmadan ithalat imkanı sağlanmasını istiyor.

Yetkililer, buğday ithalatında gümrük vergilerinin sıfırlanması ile yurtiçinde stokta ürün tutan ve fiyat artırma eğiliminde bulunan kesimlere ürünlerini satışa çıkarmaları konusunda mesaj verildiğini belirterek, "uluslararası piyasadaki maliyetler nedeniyle, girişimcilerin, hasat döneminde daha düşük fiyattan alacağı bir ürünü daha yüksek bedel ödeyerek stoklama eğilimine giremeyeceğine" işaret etti. Sadece "hammadde olarak ihtiyaç duyanların ve yeteri miktarda ithalat yapmasının" beklendiğini kaydetti.

Yulaf ithalatındaki vergiler ise yurtiçi üretim ve stok miktarının yetersiz olması nedeniyle düşürüldü. Yulaf, hayvancılıkta yem olarak ve gıda sanayiinde kullanılıyor.