Bozulan ilişkileri Gümrük Birliği mi kurtaracak?

Avrupa Birliği, Türkiye ile üyelik müzakerelerinin durma noktasına gelmesi nedeniyle bozulan ilişkileri gümrük birliği ile mi düzeltmeye hazırlanıyor.

Avrupa Parlamentosu Başkan Yardımcısı Alexander Graf Lambsdorff, gümrük birliğinin pozitif bir gündem ile katılım sürecinin yerini alabileceğini söyledi. Spiegel Online’de yer alan habere göre, Lambsdorff bunun her iki tarafa da diplomatik krize yol açmadan üyelik görüşmelerini durdurma şansı vereceğine dikkat çekti. Lambsdorff, Gümrük Birliğinin genişletilmesinin, zaten başarısız olan müzakerelerden daha fazla imkan sunduğunu da savundu.

Taslak hazırlanıyor

Spiegel Online’ın bildirdiğine göre, AB Komisyonu gümrük birliğinin genişletilmesi konusunda taslak metin hazırlıyor. Tasarının 2016 sonuna kadar Bakanlar Konseyine sunulacağı, görüşmelerin ise, 2017 baharında başlamasının öngörüldüğü belirtiliyor. Genişlemenin kamu alımları, ulaşım hizmetleri ve tarım ürünleri gibi alanlarda olmasının beklendiği kaydedildi.

Tarım ürünü ve hizmet ihracatı

Alman Bertelsmann Vakfı ve İfo Enstitüsü’nün hesaplamalarına göre, Türkiye gümrük birliğinin genişletilmesi durumunda, AB ülkelerine yüzde 95 oranında daha fazla tarım ürünü, yüzde 430 oranında ise hizmet ihracatı yapabilecek. Bu durum ise, Türkiye’nin gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 1,8 oranında yükselmesini sağlayacak. Lambsdorff’a göre, Ankara’ya böyle bir “havucun” uzatılması, AB’ye üyelik görüşmelerinden çok daha fazla politik imkan sunabilir.

Alternatif olarak “Norveç Modeli”

Avrupa Parlamentosu Dış İlişkiler Komisyon Başkanı Elmar Brok’a göre ise, Türkiye-AB üyelik sürecinin yerini Norveç Modeli alabilir. Spiegel Online’e konuşan Brok, “Bunun üyelik görüşmelerini durdurmak yerine, başka bir yöne kaydırma imkanı verdiğini” söyledi. Brok, Norveç modelinin Almanya Başbakanı Angela Merkel’in dillendirdiği “Ayrıcalıklı ortaklık”tan daha iyi olduğunu ve üyelik görüşmelerinin formel olarak devamına imkan verdiğini savundu.

İskandinav ülkesi Norveç AB üyesi değil, ancak Avrupa Ekonomik Alanı‘na (EEA) dahil.

Spiegel Online’ın değerlendirmesine göre, insan haklarının durumu nedeniyle Türkiye’nin AB’ye üyeliği imkansız gibi. Üyelik konusundaki müzakereler ise, şu durumda ölü sayılır, ancak ne AB, ne de Türkiye üyelik görüşmelerini resmen sonlandırmayı göze alamıyor.