Borucu, çelik ithalatında serbestlik istiyor

TAYLAN BÜYÜKŞAHİN

İSTANBUL - Çelik sektöründe ithalata vergi tartışmaları sürüyor. Türkiye’ye Çin’den gelen ucuz çelik ürünlerinin yerli çelik üreticilerine zarar verdiği ve bu nedenle çelik ithalatına verginin artırılması gerektiği yönündeki açıklamalar sonrası, tersi bir talep de çelik boru sektöründen geldi. Çelik Boru İmalatçıları Derneği (ÇEBİD) Yönetim Kurulu Üyesi Kemal Saraç, Türkiye’deki yassı çelik imalatçılarından zamanında çelik temin edemediklerini ve bu nedenle hammadde sıkıntısı çektiklerini belirtti. Çelikte uygulanan yüksek ithalat vergileri nedeniyle de yurtiçi ve yurtdışı piyasalarda rekabet edemez duruma geldiklerini anlatan Saraç, çelik boru ithalatına verginin olmadığını, ancak çelik ithalatına yüzde 9-10’lara varan vergilerin uygulandığını ifade etti. Bitmiş ürün ithalatına verginin olmamasına karşın ürün hammaddesine ithalat vergisinin konmasının anlaşılabilir bir yanı olmadığını dile getiren Saraç, çelik hammaddesini alarak katma değerli bir ürün olan çelik boruyu yaptıklarını ve bunun önünün açılması gerektiğini kaydetti.

Türkiye’nin en büyük çelik tedarikçilerinin Erdemir ve İsdemir olduğunu söyleyen Saraç, bu iki üreticiye sipariş verildiğinde en az 6 ay beklediklerini ve bu nedenle mecburen ithalat yapmak zorunda olduklarını aktardı. 

Yüksek maliyetlerin, hammadde tedarik probleminin ve yüksek ithalat vergilerinin kendilerini zor durumda bıraktığını vurgulayan Saraç, bu nedenlerden dolayı yüzde 80 oranında yerli malı kullanılacak olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) için yapılacak boru imalatlarının sıkıntıya girebileceğini ifade etti. İlk etapta hammadde ithalat vergilerinin kaldırılmasını istediklerini belirten Saraç, “Rekabet sıkıntıdaysa ithalat yapılan ülkeye yönelik antidamping soruşturması açılsın. Neden yüzde 9-10 vergi koyuluyor ki? Alınacak korumacı önlemler yerli boru sektörünün biteceği anlamına gelir” ifadelerini kullandı. 

Yaşanan sorunlara rağmen dünyada beşinci 

Sektörün Irak gibi önemli ihracat pazarlarında yaşadığı sorunlara ek olarak hammadde temininde zorlandığını söyleyen ÇEBİD Genel Sekreteri Mehmet Zeren de, ayrıca ithal ürünlere uygulanan gümrük vergileri ile de maliyetlerin yükseldiğini söyledi. Tüm bunlara rağmen çelik boru sektörünün Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise beşinci büyük çelik boru üreticisi konumunu koruduğunu anlatan Zeren, “Yıllık üretimi yaklaşık 4.25 milyon ton olan çelik boru sektörü, üretiminin yaklaşık yüzde 50’sini ise ihraç ediyor. İhracat odaklı büyüme hedefl eyen sektörümüzün ilk üç çeyrek sonunda ihracatı miktar olarak yüzde 2.7 artışla 1.43 milyon tona, değer olarak ise 1.2 milyar dolara ulaştı. Dokuz aylık dönemde yüzde 25.62 azalışa rağmen 194.7 milyon dolarlık ihracat ile Irak liderliğini korurken, ABD yüzde 10.25 artış ve 182.7 milyon dolar ile ikinci, İngiltere ise yüzde 64.90 artış ve 138.4 milyon dolarlık çelik boru ihracatı ile üçüncü oldu” dedi.

'6 milyon ton yassı çelik ithalatı gerekiyor’

Türkiye’de yıllık ortalama 10 milyon yassı çelik üretimi olmasına rağmen tüketimin 14 milyon ton olduğunu dile getiren Mehmet Zeren, sözlerine şöyle devam etti: “Üretimin yaklaşık 2 milyon tonluk kısmının ihraç edildiği göz önüne alındığında ihtiyacı karşılamak için 6 milyon ton civarında bir ithalatın yapılması gerektiği görülmektedir. İç piyasadaki üretim yetersizliği nedeniyle, en büyük yerli yassı çelik üreticisi ve hammadde tedarikçimiz konumundaki Erdemir siparişlere yetişememekte ve verilen siparişleri ancak 5-6 ay sonra karşılayabilmektedir. Bu da sektörümüz için büyük bir sorun oluşturmaktadır. Son zamanlarda cevher fiyatlarının hurda fiyatlarına göre daha avantajlı hale gelmesi nedeniyle hurdadan üretim yapan yassı çelik fabrikalarında üretimin düşmesi ve bu durumda, iç piyasadan hammadde temininde yaşanan sıkıntıların daha da artması beklenmektedir. Diğer taraftan, DİR kapsamında ithal edilen sacların iç piyasada satıldığı, buna karşılık iç piyasadan alının sacların ihraç ürünlerinde kullanıldığı iddia edilmektedir. Bu iddia gerçeği yansıtmamaktadır.”

Demir ve çelik çubuk ithalatına ek vergi 

Bakanlar Kurulu, İthalat Rejimi Kararı’na Ek Karar’da değişiklik yaparak demir veya alaşımsız çelikten imal edilen dövülmüş çubuk ithalatına yüzde 30 ek mali yükümlülük getirilmesini kararlaştırdı. Resmi Gazete’nin cumartesi günkü sayısında yayınlanan karara göre, 7214.10.00.00.00 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlu(GTİP) demir veya alaşımsız çelikten imal edilmiş dövülmüş çubukların ithalatında yüzde 30 oranında ilave gümrük vergisi alınacak. İthalatta hesaplanan toplam vergi oranı, 474 sayılı Gümrük giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanun’da gösterilen hadlerin yüzde 50 artırılmış düzeyini aşamayacak. İlave gümrük vergisi, gümrük idareleri tarafından alınan gümrük vergileri ve diğer mali yükümlülüklerden ayrı olarak tahsil edilecek ve genel bütçeye irat kaydedilecek. 

Filmaşin ithalatında da gümrük vergisi yüzde 30 

Öte yandan Bakanlar Kurulu, aynı gün yayınlanan bir başka kararı ile 7213-7214 GTİP’li bir başka Bakanlar Kurulu kararı ile de çok sayıda demir ve çelik ürünün gümrük vergisi yüzde 30 olarak belirlendi; civata, tel, çivi hammadesi olarak kullanılan filmaşin ile köşeli çubuk ithalatında gümrük vergisi oranlarını yeniden belirledi. 31 Aralık 2013 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan İthalat Rejimi Kararı’na Ek Karar’da yüzde 12-15 arasında gümrük vergisine tabi olan bu ürünler, yeni kararla birlikte yüzde 30- 40 bandında değişen oranlarda vergiye tabi hale getirildi.