Borsanın ikizi Ataşehir'e!

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

İSTANBUL - İMKB, İstinye'deki altyapısının ikizini Ataşehir'de yapacak, Anadolu'da deprem bölgesi olmayan bir şehirde de olağanüstü yedek merkezi oluşturacak.

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın geçtiğimiz hafta Haliç Kongre Merkezi'nde İMKB'nin 25. yılı konferansında 'İMKB'yi Finans Merkezi'nde görmeyi istiyoruz' açıklaması sonrasında gözler İMKB'ye çevrilmişti. İMKB Başkanı Hüseyin Erkan, İMKB'nin İstinye'deki binasının tamamen taşınmasının düşünülmediğine dikkat çekerek, Ataşehir'de İstinye binasındaki altyapısının ikizinin yapılacağını ve operasyon yoğunluğunun oraya kayabileceğini söyledi. Başkan Erkan, DÜNYA'ya konuya yönelik çarpıcı açıklamalarda bulundu.

İMKB Başkanı Hüseyin Erkan, bir süredir Takasbank ve Merkez Kayıt Kuruluşu (MKK) için finans merkezi bölgesinde yer baktıklarını belirterek, görüşmelerin son aşamada olduğu bilgisini verdi. Erkan, "Finans merkezi projesinde kamu bankaları, BDDK, SPK gibi kurumların İstanbul'a taşınması amaçlanmıştı. İstanbul finans merkezi olacaksa birbirleriyle ilişkisi olan bu kurumların bir arada olmaları faydalı olacaktır. Bir süredir SPK ile beraber Takasbank ve MKK için o bölgede yer arıyorduk. Takasbank'ın yeri dar geliyor. Hisse senedi, tahvil, repo piyasalarında ana takas kuruluşumuz Takasbank'ın büyük bankalarla birarada olmasının faydalı olacağını düşünüyoruz. Görüşmeler son aşamaya geldi. Bu çalışmalar sürerken Sayın Başbakan da İMKB'nin de orada olmasını arzu ettiğini söyledi" dedi.

Başkan Erkan, İMKB'nin sadece bina ile mevcut olan bir kurum olmadığını belirterek, borsanın tüm dünya ile entegre olmuş bir kurum olduğuna değindi. İMKB olarak operasyon şirketinin finans merkezinde olmasını planladıklarını kaydeden Erkan, "Buraya eşit bir alt yapının orada da oluşması için çalışmalar yapıyoruz. Bunun fizibilitesi de yapıldı. Dolayısıyla bizim planlarımız arasında bir konuydu bu zaten. Bu bina terk edilecek, oraya taşınılacak diye bir tercih yok. Sayın Başbakan, öyle bir merkezde İMKB'nin olmasının orayı güçlendireceğini söylemişti.

Bizim zaten söz konusu bölgede bu yönde çalışmalarımız olacaktı; operasyon şirketinin altyapısını güçlendirmek adına. Aslına bakarsanız, İstinye binasındaki altyapının kurulacağı bir ikizinin olması için yer arıyorduk ve bu bizim için de bir fırsat oldu. Deprem ve farklı güvenlik soruları açısından bizim bunu yapmamız gerekiyordu. Bu açıdan iki merkezin de aynı anda eşit kapasitede hizmet sunabilir halde olması gerekiyor" dedi.

Anadolu'ya olağanüstü yedek merkez kurulacak

Dünyadaki uygulamaların da böyle olduğunu, bir çok ülkede borsaların mutlaka ikizlerinin bulunduğunu kaydeden Hüseyin Erkan, "Bir kısmı buna yedek der, bir kısmı gerçek anlamda ikiz yaratmıştır. Hatta NASDAQ Borsasının Washington, New York, Arizona olmak üzere üçüzü bile var" diye konuştu.

İMKB'nin de bu anlamda çalışmalarının olduğunu ve olağanüstü durumlarda Anadolu'da bir şehirde devreye girecek bir olağanüstü yedek merkez için fizibilite çalışmalarının son aşamaya geldiğini dile getiren Erkan, bu konuya yönelik olarak şu bilgileri verdi:

"Mesela İstanbul'da olağanüstü bir durum oluştu. Bizim kısa süre içerisinde borsayı ayağı kaldıracağımız bir imkan yaratmamız gerekiyor. Bu anlamda bir olağanüstü merkez yapacağız. Bunun için fizibilite çalışmalarımız tamamlandı. Belli şehirleri derecelendirdik. Bir danışman şirketle çalışıyoruz.

Biz buna üçüz demeyeceğiz, çünkü o kadarlık bir yatırıma gerek yok. Eşit kapasiteye sahip ikiziniz olduğu zaman, alternatif yerinin olağanüstü yedek merkezi olarak kullanılması yeterli oluyor. Yani sıcak bir merkez değil, anında bir şalter indirmekle o tarafa geçmenize gerek yok. İki binaya birden bir şey olduğunda yarım saat sonrasında ayağa kalkacağınız bir sistem oluşturacağız. Bu maliyet olarak çok daha düşüktür. Bunu deprem açısından sağlam olan Anadolu'da bir şehirde kuracağız."

İstinye binası vitrin olacak Ataşehir, operasyon merkezi

İMKB İstinye binasının özelliğinden söz eden Başkan Erkan, "Dünyanın bütün ülkelerinde böyledir. Borsaların prestijli binaları vardır, bu binalar şehir merkezinde olur. Ulusal ve ululararası ziyaretçilerin gelmesi, vitrin açısından önemlidir. Mesela Alman borsasında mekanın nerede olduğunu kimse bilmez. Ama nereden binerseniz binin bir taksiye bindiğinizde, tarihi bir bina olan Frankfurt borsasına sizi hemen götürür. Salona ihtiyaçları olmadığı halde salonları var, medya da oradadır.

Belki toplam işlem hacminin sadece yüzde 1'i oradan geçiyordur ama orası bir vitrindir" dedi. İstinye'nin de şehrin merkezinde olduğunu dile getiren Erkan, medyaya da kolaylık sağlanması gerektiğini ve bütün medya ve bankaların oraya taşınamayacağını dile getirdi.

İMKB Başkanı Hüseyin Erkan, "Çoğunluğumuz, yoğunluğumuzun olduğu merkez Ataşehir olacak. Ancak vitrin olarak kullanılacak bir borsa binası, halkın, yatırımcının, özelikle yabancının ziyaret ettiği, kolay ulaşılabilir bir yerde olmak durumda. O nedenle gong törenleri de İstinye'de yapılacak. Bunun devam etmesinin karşısında hiçbir engel yok. Şu anda 270 kişi olan brokerlar da, medya mensupları da İstinye'de kalacak. Ama asıl yönetim ve operasyon merkezi Ataşehir'de olacak" diye konuştu.

Nasdaq da İMKB'nin 25. yılını kutladı

İMKB Başkanı Hüseyin Erkan, NASDAQ Borsası'nın Time Square'de binası olduğunu ve bütün binayı video wall şekline getirdiklerini dile belirterek, "NASDAQ Borsası, bizim kuruluşumuzu 25. Yıl Konferansını yaptığımız 9 Aralık'ta kendi binasının üzerindeki bu video wall'da kutladı" dedi.

Bir güne iki yenilik sığdırdılar

İMKB Başkanı Hüseyin Erkan ayrıca, İMKB Tahvil ve Bono Piyasası bünyesinde yeni bir repo pazarı açılacağını kaydederek Repo-Ters Repo Pazarı'na ilaveten kurulan pazarın "Menkul Kıymet Tercihli Repo Pazarı" adıyla faaliyet göstereceğini de anlattı. Bu Pazarda, devlet iç borçlanma senetlerinin yanı sıra borsa kotunda olan özel sektör borçlanma araçları da repoya konu olabilecek.

Taraflar belirledikleri menkul kıymetler üzerinde repo işlemleri yapacaklar, işlem sonrasında da bu menkul kıymetlere bloke konulmayacak ve alıcı tarafından repo vadesi boyunca kullanılabilecek. Vade sonunda ise alıcı aynı tanım ve miktarda menkul kıymeti karşı tarafa iade edilmek üzere Takasbank'a teslim edecek. Günlük fiyat değişim riskine karşılık alınan teminat oranı %5'ten %2.5'e indirilecek buna karşılık, Piyasada gerçekleşen işlemler için günlük değerleme yapılacak, oluşacak değer farkları için ilgili üyenin teminatı bloke edilecek ya da ek teminat istenecek.

Ayrıca, DİBS'lere göre risk açısından farklılık gösteren özel sektör borçlanma araçlarının konu olduğu işlemler karşılığında iki misli blokaj uygulanacak. Ayrıca 17 Aralık 2010 tarihinden (bugün) itibaren; kupon ödeme günü V2 tarihine eşit olan kuponlu menkul kıymetlerde de repo işlemleri yapılabilecek. Repo-Ters Repo Pazarı'nda 5 baz puan olan oran adımı 1 baz puana indirilecek. Özel sektör borçlanma araçları için 7 gün olan valör süresi 30 güne çıkarılacak ve tek üyenin taraf olduğu işlemlerde bekleme süresi 30 saniyeden 10 saniyeye indirilecek.

Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Platformu (EPİP) açılıyor

İMKB, Yabancı Menkul Kıymetler Piyasasını yeniden yapılandırarak mevcut kesin alım satım pazarının yanında 17 Aralık 2010 tarihinde "Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Platformu (EPİP)" adıyla yeni bir Pazar açıyor. Yeni oluşturulan Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Platformu'nda (EPİP) üyeler, işlem yapma zorunluluğu olmaksızın "Duyuru Emirleri Ekranı"nı kullanarak fiyat ve miktar kotasyonlarını piyasaya iletebilecekler ve "Pazarlıklı İşlemler Ekranı"nı kullanarak işlem yapmak istedikleri karşı üyeyi seçerek emirlerini girebilecekler ve ekran üzerinden pazarlıklı işlem yapabilecekler.

İMKB Eurotahvil Pazarlarında takas ve saklama esaslarına ilişkin yapılan değişikliklerle de takas süresi bir güne indirilecek ve İMKB'deki işlemlerin takası Takasbank aracılığı ile Euroclear Bank nezdinde gerçekleştirilecek. Üyeler, İMKB'deki Eurotahvil işlemlerinin takasını Takasbank ve Euroclear Bank takas sistemleri üzerinden tezgahüstü (OTC) işlemlerinin takası ile birlikte yapabilecekler.