Borçlara tarihi af Meclis'te

ANKARA - Hükümet, merakla beklenen ve Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı alacak düzenlemesi olan tasarıyı TBMM'ye gönderdi.

Tasarıda, iş dünyasını ilgilendirecek çok sayıda düzenleme bulunuyor. Ödeme kolaylığı sağlayan maddelerin yanında, istihdam teşviki, uzaktan ve geçici süreli çalışmaya yönelik esneklik maddeleri, kısa çalışmanın sektörel ve bölgesel halde de uygulanması da yer alıyor. Tasarı, 113 asıl 7 geçici olmak üzere 120 maddeden oluşurken yıl başına kadar yasalaşması öngörülüyordu. Tasarıda, ödeme kolaylığı hemen hemen bütün alacaklarda 31 Temmuz 2010 ve öncesi için düzenleme yapılıyor.

Yapılandırmaya konu olan idareler, Maliye Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, il özel idareleri, belediyeler (büyükşehir belediyeleri dahil), Sosyal Güvenlik Kurumu, büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idareleri ile ilgili maddelerde belirtilen idareler şeklinde düzenlendi.

İlgili maddelerde de TEDAŞ, YURT-KUR, TRT, KOSGEB, TOBB ve OSB olarak sayıldı. Tütün ve sigara kullanıcılarına yönelik cezalar kanun kapsamında yer almazken, elektrik borçlarından TRT bandrol ücretlerine, kooperatiflerin borçlarından KİT'lerin görev zararlarına, öğrencilerin kredi ve harç borçlarına kadar kamu alacak-borçlarına yönelik yeniden yapılandırma hükümleri yer aldı. Yeniden yapılandırmanın genel düzenlemesi ise en fazla 36 ay süreyle 18 taksitle yapılabilecek şekilde düzenlendi.

Bunun altında da 12, 9 ve altı taksit imkanı sağlandı. Tasarıda en büyük indirim her bir alacağa ilişkin ayrı ayrı olmak üzere peşin ödemede verildi. Ancak bütün alacaklarda ortak olarak ana paranın üzerine, gecikme faiz ve cezaları yerine TÜFE/ÜFE'ye göre belirlenen katsayılarla aylık bazda artış uygulanması esası sağlandı.

Ödemelerin kanun yayınlandıktan 4 ay sonra başlaması hükme bağlandı. Bazı maddelerde değişik hüküm olmakla birlikte, 6 taksit için 1,05, 9 taksit için 1,07, 12 taksit için 1,10 taksit için 1,15 katsayıları ile çarpılarak bulunan tutarın iki ayda bir ödeme taksiti biçiminde bölünmesi formülü öngörüldü.

Düzenlemeler şöyle: “Kriz döneminde etkin olarak kullanılan kısa çalışma uygulaması yurt geneli dışında, bölgesel ve sektörel olarak uygulanabilecek. Bu kapsamdaki işçiler için de en fazla 4 aylık ödeme yapılabilecek. Kesinleşmemiş vergi ve gümrük vergilerine TEFE/ÜFE oranında gecikme uygulanarak ödeme kolaylığı sağlandı. Kesinleşmiş cezalarda türüne göre farklılaşmakla birlikte genel olarak % 50 oranında indirim ve geçen süre için TEFE/ ÜFE'de gecikme artışı uygulanması öngörüldü.Pişmanlık, kendiliğinden yapılan beyanlarda tahakkuk ettirilen verginin tamamına pişmanlık zammı yerine TEFE/ÜFE oranında artış uygulanacak.”

Matrah artırımı

Kanunun yayınlanmasından sonra, 2006 için yüzde 30, 2007 için yüzde 25, 2008 için yüzde 20, 2009 takvim yılı için yüzde15 oranlarından az olmamak üzere matrahları artırılırsa, o yıllar için inceleme ve tarhiyat yapılmayacak. İşletmede bulunan ancak kayıtlarda bulunmayan, kayıtlarda olmasına rağmen işletmede bulunmayan aktiflere yönelik olarak kayıt düzeltilecek. Sosyal güvenlik düzenlemeleri Dönemi bitmemiş borçlar için TEFE-ÜFE oranında artış öngörülürken, kesinleşmiş olanların yüzde 50'si silinecek ve kalan kısma TEFE/ÜFE uygulanacak.  Sigortalılıkları dolan Bağ-Kur'lulara prim gün sayısı için borçlanma imkanı sağlandı.

Diğer alacaklara büyük af

Kamu tarafından takip edilen bir çok alacağa yönelik 120 ve 50 TL'nin altındaki alacakların silinmesi ve takibinin durdurulması öngörüldü. Ödeme kolaylığından, vatandaşlar, harç ve öğrenim kredisi borçları, işletmeler ise RTÜK'e verilecek enerji payları ve bandrol bedelleri, OSB'ler elektrik, oda ve borsalar ile şirketler üst kurul ve kendi odalarına olan aidat borçları yönünden yararlanabilecek.

İşletmeler, TEDAŞ ve bağlı elektrik dağıtım şirketleri ile belediyelere olan borçlarında TÜFE/ÜFE'de artış yaparak taksitlendirme imkanı bulabilecekler. Tasarıda, istihdam teşviki de getirildi. Buna göre, genç ve kadın istihdamına 48 ay süreyle olmak üzere ek istihdama 6 ile 48 ay arasında sigorta primi işveren hissesinin İŞKUR tarafından ödenmesi yoluyla teşvik sağlandı.