BM Güvenlik Konseyi dönem başkanlığı 1 Eylül'de başlıyor

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER - Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyi dönem başkanlığı 1 Eylülde başlıyor.

BM'ye üye 192 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının katılacağı 65. Dönem BM Genel Kurulu üst düzey toplantılarının da düzenleneceği yoğun ve hareketli Eylül ayında Türkiye, Güvenlik Konseyinde üst düzeyde iki toplantıya başkanlık edecek.

Diplomatik kaynaklardan alınan bilgiye göre, 1-30 Eylül arasında Konseyin dönem başkanı olacak Türkiye, 23 Eylülde BM'nin barışı korumada etkinliğinin artırılması yollarının tartışılacağı bir toplantıyı yönetecek. 65. dönem BM Genel Kurulu üst düzeydeki toplantılarına Türkiye'yi temsilen katılması öngörülen Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün başkanlık yapacağı 23 Eylüldeki bu toplantıya Konsey üyelerinin devlet ve hükümet başkanları ya da heyet başkanlarının katılması bekleniyor.

Toplantının sonunda Türkiye tarafından hazırlanacak bir başkanlık açıklamasının kabul edilmesi öngörülüyor. Bu kapsamda Türkiye'nin "önleyici diplomasi, çatışma sonrası barışın tesisi, barışın korunması" konularının ayrı ayrı değil, bir bütünlük içinde değerlendirilmesinin önemi üzerinde durduğu bildirildi.

Türkiye'nin dönem başkanlığında ikinci önemli toplantı 27 Eylülde düzenlenecek. "Terörizmle Mücadele" konulu bu toplantıya da Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun başkanlık yapması bekleniyor.

Terörizmin uluslararası barışı tehdit eden en önemli tehlikelerden biri olduğunu belirten kaynaklar, BM Güvenlik Konseyinin uluslararası barışı korumada dünyada en önemli kuruluş olduğuna, bu kapsamda da terörizmle mücadelede ana role sahip olduğuna işaret ediyor. Türkiye'nin başkanlık edeceği üst düzeyli toplantıda terörizmle mücadeleye ilişkin her türlü konunun gündeme geleceğini belirten kaynaklar, 11 Eylül 2001 tarihinde terör saldırılarının hemen ardından BM Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilen Terörle Mücadeleye ilişkin 1373 sayılı kararın 10. yıldönümü olduğunu, bu kapsamda terörizmle mücadele konusunun BM Güvenlik Konseyinde üst düzeyde ele alınmasının son derece önemli olduğunu ifade ettiler.

Toplantının ardından terörle mücadele konusunda yine bir başkanlık açıklaması kabul edilmesi bekleniyor. Türkiye bu yılın başından beri Konseyin terörle mücadele komitesine de başkanlık yapıyor.

Bu arada, dönem başkanlıkları sırasında Konsey üyeleri genellikle tek bir "tema" belirleyip bu konuda özel bir toplantı düzenlerken, Türkiye'nin dönem başkanlığı sırasında iki ayrı temalı toplantı düzenleyecek olması da dikkati çekiyor.

Türkiye'nin, BM Genel Kurulu üst düzey toplantılarının da yapıldığı, BM'nin en hareketli ve yoğun aylarından biri olan Eylül ayında Konseyin dönem başkanlığını üstlenmesinin kendisine önemli bir uluslararası sorumluluk verdiğini vurgulayan diplomatik kaynaklar, uluslararası toplumun Türkiye'den bu sorumluluğu en iyi şekilde yerine getirerek barışa daha fazla katkıda bulunmasını beklediğini, Türkiye'nin de bu sorumluluğu en iyi şekilde yerine getireceğini belirttiler.

Konseyin gündemindeki konular

Güvenlik Konseyinin 2 Eylülde bu ayki programını ele alıp kabul etmesinin ardından Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ertuğrul Apakan'ın BM'de basın toplantısı düzenleyerek programla ilgili detaylı bilgi vermesi bekleniyor.

Konseyin programındaki konular arasında Ortadoğu'daki gelişmeler, Konseyin İran ve Sudan ile ilgili yaptırım komitelerinin son raporları, BM'nin Afganistan'daki Yardım Misyonu (UNAMA), Nepal'deki BM Misyonu (UNMIN), Liberya'daki BM Misyonu (UNMIL), Haiti'deki BM İstikrar Misyonu (MINUSTAH), Lübnan'daki BM Geçici Gücü (UNIFIL), Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde bu ay ortaya çıkan toplu tecavüz vakası, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un son Somali raporu, Uluslararası Adalet Divanının Amerikalı üyesinin seçimi gibi konular yer alıyor.

Diplomatik kaynaklar, Konseyin aylık Ortadoğu toplantılarının gündeminde bu yıl 31 Mayıstan beri Mavi Marmara saldırısının yer aldığını belirterek, 17 Eylülde yapılması beklenen Ortadoğu toplantısında yine bu konunun gündeme geleceğini kaydettiler. Kaynaklar, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun tarafından Mavi Marmara saldırısını soruşturmak üzere kurulan BM Soruşturma Heyetinin ilk raporunu 15 Eylülden önce Genel Sekretere sunmasının ve o raporun da 17 Eylüldeki toplantıda gündeme gelmesinin beklendiğini vurguladılar.

Türkiye, 2009-2010 döneminde Konseyin geçici üyesi olması kapsamında ilk kez 2009 yılının Haziran ayında dönem başkanlığı yapmıştı.

Türkiye'nin Konsey üyeliği 1 Ocak 2011'de sona erecek.

Genel kurul toplanatıları

Bu arada, 65. Dönem BM Genel Kurul üst düzey toplantıları 23-30 Eylül tarihleri arasında düzenlenecek.

Üye ülkenin devlet ve hükümet başkanları ile üst düzey temsilcilerinin katılacağı toplantılar öncesinde, 20-22 Eylül tarihleri arasında 3 gün boyunca BM Binyıl Kalkınma Hedefleri Zirvesi düzenleneceği, toplantılara Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün de katılacağı bildirildi.

BM kaynaklarına göre, Cumhurbaşkanı Gül'ün BM Genel Kuruluna, toplantıların ilk açılış günü olan 23 Eylülde hitap etmesi bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Gül, aynı gün öğleden sonra ise BM Güvenlik Konseyinin "Barışı Koruma" konulu üst düzeyli toplantısına başkanlık edecek.