Bisikletler, toplu taşıma ağlarına bağlanacak

Şehir içi yollarda bisikletin ulaşım amacıyla kullanılmasını sağlamak, bisiklet yolları, bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerlerinin planlanması, tasarlanması, yapılması ve işletilmesine ilişkin usul ve esaslar belirlendi. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, Şehir İçi Yollarda Bisiklet Yolları, Bisiklet İstasyonları ve Bisiklet Park Yerleri Tasarımına ve Yapımına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.  

Yönetmelik, şehir içi yollarda bisikletlerin ulaşım amacıyla kullanılmasını sağlamayı, bisiklet yolları, bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerlerinin planlanması, tasarlanması, yapılması ve işletilmesine ilişkin usul ve esasları düzenliyor. 

Yönetmeliğe göre, bisiklet yolları, kullanıcılarının ulaşım ihtiyaçlarını karşılamak ve trafik akış sistemi içerisinde kavşak ve yol ayrımlarındaki geçişlerini güvenli bir şekilde sağlamak amacıyla öncelikle topoğrafyanın müsait olduğu yerlerde yapılacak, ulaşım noktalarını ve yerleşim yerlerinin merkezi bölgelerini birbiriyle irtibatlandıracak bir ağ oluşturacak şekilde tasarlanacak. 

Bisiklet yolu ve ağları tasarlanırken, bisiklet sürüşüne en uygun güzergah tercih edilecek. Bisiklet yolu ağı, kavşaklar ile kent mobilyaları, peyzaj ögeleri ve yapı parselleri tarafından en az sayıda bölünüp yolun devamlılığı esas alınarak, bisikletlinin bir başlangıç noktasından varış noktasına kesintiye uğramadan gidebilmesini sağlayacak şekilde yapılacak. 

Bisiklet yolu ağı, trafik hiyerarşisi göz önünde bulundurularak motorlu araç yollarından, bisiklet sürücülerinin yol geçişlerinde diğer araçlar tarafından net bir şekilde görünmelerini sağlayacak biçimde tasarlanacak. Bisiklet yolları, bisikletlilere beklenmedik durumlarla karşılaştıklarında durmak için gerekli reaksiyon ve frenleme mesafesini sağlayacak duruş görüş mesafesine göre ayarlanacak.  

Bisiklet yollarının tasarımında öncelikli olarak trafik akışı ile aynı ve tek yön tercih edilecek ancak yeterli genişlik ve sinyalizasyon sisteminin sağlandığı durumlarda çift yönlü şeritler de oluşturulabilecek. 

Toplu taşıma ağlarına bağlanacak 

Bisiklet kullanımının ulaşım amaçlı hale getirilebilmesi amacıyla yetkili kurumlarca planlı bisiklet yollarının metro, tren, otobüs, vapur ve benzeri toplu taşıma ağlarına bağlanacak şekilde bütünleşmesi sağlanacak. 

Toplu taşımada ilgili idarelerin belirleyeceği güzergahlarda ve sayılarda bisiklet taşıma aparatlarına sahip otobüsler kullanılacak, otobüs sürücülerine gerekli eğitim verilecek ve bilgilendirme yapılacak. Bisiklet taşıma aparatına sahip otobüsler öncelikle yokuşun fazla, trafiğin yoğun olduğu yollarda kullanılacak. 

Şehir içi raylı ulaşım sistemlerinin bisiklet kullanımı ile uyumu, ilgili idarenin uygun görüşü çerçevesinde, yolcu yoğunluğunun fazla olduğu saatlerde günlük sayı sınırlaması dahilinde, diğer saatlerde ise herhangi bir sayı sınırlamasına tabi olmadan uygulanacak. 

Şehir içi deniz yolu taşımacılığının bisiklet kullanımı ile uyumu, ilgili idarenin uygun görüşü çerçevesinde, yolcu yoğunluğunun fazla olduğu saatlerde günlük sayı sınırlaması dahilinde, diğer saatlerde ise herhangi bir sayı sınırlamasına tabi olmadan uygulanacak. 

Bisiklet sayısı ve ağırlığı dikkate alınarak ulusal veya uluslararası sertifikaya sahip bisiklet taşıma aparatları toplu taşıma araçlarında ilgili idarenin sorumluluğunda kullanılacak. 

Yollar mavi olacak  

Bisiklet yolları uzun ömürlü mavi renkli boya ile boyanacak. Bisiklet yolu ağları üzerinde kent bütünündeki ulaşım sistemleri ile uyumlu, güvenliği sağlayacak trafik işaret ve işaretlemeleri ile sinyalizasyon sistemleri oluşturulacak.  

Bisiklet yolu ağları üzerinde bisiklet kullanıcılarının ihtiyaçlarını karşılayacak sayıda yeterli park istasyonları ve park yerleri yapılacak.  

Üniversite kampüslerinde bisiklet yolu yapılması halinde yurt ve eğitim binaları birbirine bağlanacak şekilde tasarlanacak ve ihtiyacı karşılayacak yeterlikte yurt ve eğitim binalarına bisiklet parkları oluşturulacak.  

Yeni yerleşim yerlerinin planlanmasında, arazinin mülkiyet dokusu ve coğrafi özellikleri dikkate alındığında bisiklet yolu yapılması uygun görülen şehir içi yollarda yol genişlikleri "TS 9826" standardında belirtilen minimum bisiklet yolu genişlikleri eklenerek planlanacak. 

Bisiklet yolu ve bisiklet yolunun güzergahındaki karayolları ile kesişim noktasında, en az 1/500 ölçekli yol projesi yapılıp büyükşehir belediyelerinde UKOME kurul kararı, diğer belediyelerde ise il/ilçe trafik komisyonu kararına istinaden belediye meclisi kararı ile uygulanacak. 

Her bisiklet yolunun güzergahına bir ad veya kod verilecek. Genel olarak bisiklet yolları, gidiş yönünde yolun sağ tarafında yol platformu ile yaya kaldırımı arasında planlanacak. 

Tek yönlü yollarda yolun sağında 

Bisiklet yolları, tek yönlü yollarda motorlu taşıt trafiği ile aynı yönde yolun sağında ve tek yönlü veya yolun sağında iki yönlü, iki yönlü yollarda yolun her iki tarafında, motorlu taşıt trafiği ile aynı yönde tek yönlü, bunun gerçekleştirilemediği kısımlarda ise yolun bir tarafında çift yönlü olarak gerekli ölçülere uygun şekilde tasarlanacak. 

Bisiklet yolları engelliler tarafından kullanılan ve hız sınırı dahilinde olan araçlar tarafından da kullanılacak.  

Sit alanlarında ve korunan alanlarda Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca planlama ve uygulama yapılacak. Koruma amaçlı imar planlarında aksine hüküm bulunmuyorsa, bu Yönetmelik hükümleri uygulanacak. 

Kaldırım üzerinde bisiklet yolu teşekkül ettirilmesi halinde, kaldırım üzerinde bisiklet yolu haricinde kalan kaldırım genişliği "TS 12576"daki asgari koşullar sağlanacak. 

Bisiklet sürücülerinin, bisikletlerini güvenli bırakabilecekleri, aydınlatması olan, hava koşullarına dayanıklı, motorlu taşıt trafiğinden arındırılmış ve bisikletlerin toplu olarak park edilebileceği istasyonlar ile bisiklet park yerleri ihtiyacı karşılayacak oranda yapılacak ve yapılan bisiklet park yerlerinde "TS 11782" standartları aranacak. 

Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri araç ve yaya trafiğine engel olmayacak şekilde, bisiklet yollarına yakın, göz önünde ve hırsızlığa karşı emniyetli olacak şekilde tasarlanacak. Ayrıca, şehrin cazibe merkezlerinde ortaya çıkabilecek talep yoğunluğunun karşılanabileceği sayıda bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri oluşturulacak. 

Bilgilendirici işaret ve levhaları 

Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri uzaktan görünebilir şekilde yapılacak ve bu alanlar bilgilendirici işaret ve levhalarla tanımlanacak. Ayrıca istasyonlar ve park yerlerine ulaşım dik rampalar ve merdivenler olmayacak şekilde tasarlanacak. 

Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri, toplu taşıma araçları, raylı sistem, deniz taşımacılığı ve şehirlerarası taşımacılık terminalleri ile kolayca bütünlüğün sağlanabilmesi için söz konusu toplu taşıma ağlarına en kolay erişilebilecek noktalarda inşa edilecek. 

Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerlerinin uzun süreli kullanımı durumunda ilgili idarenin isteği doğrultusunda bisiklet park yeri, üstü kapalı olarak düzenlenecek. 

Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri, bisikletlerin belirli bir düzende, güvenli bir şekilde kilitlenip sabitleştirilmesini sağlayıcı bisiklet kilit mekanizmasını içerir ve bisikletlerin park yerlerine kolayca yerleştirilebilecek ve çıkarılabilecekleri şekilde tasarlanacak. 

Bisiklet park ekipmanları darbelere ve hava koşullarına dayanıklı özellikte olacak. Bisiklet istasyonları ve park yerleri, yer durumuna göre gösterilen şekilde yola dik veya açılı, tek sıra, iki sıra, dairesel veya yarım daire biçiminde tasarlanacak. 

Bisikletler yola 45 derece açılı yerleştirilecek 

Tek sıra halinde yola açılı olarak oluşturulan bisiklet park yerinde, bisikletler yola 45 derece açılı yerleştirilecek, park bandı genişliği 1,35 metre ve iki bisiklet arası yatayda 0,85 metre olarak tasarlanacak. 

 Tam veya yarım dairesel oluşturulan bisiklet park yerinde, bisikletler bir ağaç veya direk etrafında dizilecek. Askılı olarak oluşturulan bisiklet park yerinde, bisikletler duvara yarı dik şekilde dayalı olarak park edecek. 

İlgili belediye tarafından uygun görülen ulusal veya uluslararası standartlara uygun veya sertifikaya sahip bisiklet park yerleri de tasarlanabilecek. 

Bisiklet yolları gece güvenliği ve sürüş konforu için en az yönetmelikteki değerlere uygun olarak ve bisikletlinin yüzüne ışık yansımayacak şekilde projelendirilerek aydınlatılacak. 

Bisiklet yollarının yapım sürecinde uygulanacak kamulaştırma işlemleri Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre yapılacak. Bisiklet yolları, bisiklet işletme ve park istasyonlarının bakım, onarım, denetim ve güvenlik işleri, Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve Belediye Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla ilgili belediyeye ait olup, istasyonların işletilmesi ilgili belediyece yapılacak veya yaptırılacak. 

Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte mevcut bisiklet yolları 5 yıl içerisinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilecek.