Başarısını kanıtlayan sektör büyümeye odaklı

Küresel boyutta özellikle son beş yılda yaşanan gelişme­leri kısaca hatırlayacak olursak, 2019 yılında başlayan ve Dünya sağlık Örgütü’nün 5 Mayıs 2023 tarihinde sona erdiğini açık­ladığı COVID-19 pandemisi ilk sı­rayı alıyor.

Halk sağlığını tehdit eden acil durumların geniş ölçek­te meydana gelebildiğini gösteren bu olay, aynı zamanda tedavinin bir parçası olarak ilacın önemeni ha­tırlattı.

Pandemi, endüstriye yeni bir bakış açısı kazandırdı

Dikkatleri diğer bulaşıcı hasta­lıkların yanı sıra bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ile tedavi­sine ve ilaçların küresel çapta kri­tik katkılarına kaymasına neden olan bu pandemi, ilaç endüstrisine yeni bir bakış geliştirdi.

Diğer yan­dan güçlü bir bağışıklık sisteminin önemine yapılan vurgular, ilaç kul­lanımının hastalarca önemsenme­sine yol açtı ve mamalar, vitamin­ler ile gıda takviyelerinden oluşan sağlık ürünleri pazarına da kayda değer bir artış olarak yansıdı.

Bu­nunla birlikte 2023 yılında yaşadı­ğımız Kahramanmaraş merkezli depremler ilaç ihtiyacının bir anda artış gösterebileceğini hatırlattı. 11 ilin afet kapsamına alındığı ve ge­niş bir coğrafyayı etkisi altına alan bu durumda, ilaç endüstrisinin do­ğal afet, savaş, salgın hastalık ya da ekonomik kriz gibi olağanüstü hal­lerde ilaç endüstrisinin üretimini devam ettirmesi gereken stratejik bir sektör olduğunu hatırlattı.

Tür­kiye’nin ilaç sektöründe tedarik­çisinden başlayarak pazarlama ve tanıtım aşamasına kadar çok katı düzenlemeler ve yüksek standart­lar bulunuyor. İnsan hayatı ve ya­şam kalitesi ile doğrudan ilişkisi olan bu sektör, aynı zamanda yeni hastalıklar, bilimsel gelişmeler ve teknolojideki ilerlemeler çerçeve­sinde kendisini sürekli şekilde ye­nilemek zorunda olan dinamik bir yapıya sahip. Bu bakımdan sektör­de Ar-Ge yatırımları ve Ar-Ge Mer­kezi kurulumu endüstrinin gelişi­mini destekleyecek bir unsur ola­rak öne çıkıyor.

Türkiye ilaç endüstrisine istikrarlı büyüme hakim

IQVIA Market Prognosis kay­naklı verilere göre küresel ölçek­te ilaç pazarı 2023 yılında yaklaşık 1,6 trilyon dolar hacme ulaştı. ABD, Çin, Japonya, Almanya ve Fran­sa’nın ilk beş sıraya yerleştiği lis­tede Türkiye 2023 yılında 19’uncu sırada yer aldı.

İlaç Endüstrisi İş­verenler Sendikası (İEİS) verile­rine göre Türkiye ilaç ve tıbbi sağ­lık ürünleri pazarı 2023 yılı has­tane ve eczane kanalı değer ölçeği üzerinden yüzde 90,4 büyüme ile 231,5 milyar TL’ye, kutu ölçeğinde ise yüzde 3,6 büyüme ile 2,93 mil­yar kutuya ulaştı. Türkiye ilaç ih­racatında 2022 yılına göre yüzde 16,2 artış kaydederek 2023 yılını ta­mamladı ve 2,23 milyar doları sevi­yesinde ihracat kaydetti.

Türkiye’de 2015-2023 yılları ara­sında toplam ihracat 69,4 büyüme gözlenirken, aynı dönemde ilaç en­düstrisi yüzde 102,9 artış göstere­rek güçlü bir performans sergiledi. Söz konusu dönem incelendiğinde ilaç ve tıbbi sağlık ürünleri pazarı 12 kattan fazla büyüyerek 19 milyar TL’den 231,5 milyar TL seviyesine ulaştı.

Mayıs 2024 itibarıyla 12 ay­lık ortalamalara bakıldığında ilaç sanayisi üretimde yüzde 4,8 artış gösterdi. Türkiye’nin ilaç endüst­risi, 47 bin 500’ü aşkın çalışanıyla, 15 binden fazla ürün sunuyor. Ay­rıca yaklaşık 185 ülkeye ulaşan sek­tör, yılda yaklaşık 2,2 milyar dolar­lık ihracat gerçekleştiriyor.

 Bakanlık onaylı 43 Ar-Ge merkezi faaliyet gösteriyor

 Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tara­fından akretide edilmiş 43 Ar-Ge merkezinin faaliyet gösterdiği ilaç endüstrisinde yaklaşık 2 bin 320 Ar-Ge çalışanı bulunuyor. Türki­ye’nin sanayi dönüşümüne önemli katkı sağlamakta öncelikli sektör­ler arasında yer alma iddiası taşı­yan ilaç endüstrisi, Ar-Ge alanında gerçekleştirilecek ilerlemeyle it­halatına bağımlı olunan ürünlerin üretimini yerli imkanlarla gerçek­leştirebilecek.

İlaç Ar-Ge merkez­lerinin aldığı teşvik tutarlarının ise İEİS tarafından hazırlanan 2023 İlaç Endüstrisi Raporu’nda 2015 yı­lındaki 250,6 milyon TL düzeyin­den 2022 yılında yüzde 731 artışla 2,08 milyar TL’ye yükseldi. Ayrıca yüksek üretim teknolojisine, ka­pasitesine ve nitelikli iş gücüne sahip sektör, küresel rekabette gü­cünü korumak için sürekli ileri tek­nolojilere yatırım yapıyor.