Barajlar tamam, ya sulama kanalları...
KAYSERİ'DEN / Mahmut SABAH
Ve nihayet bir düş daha gerçek oldu. Zamantı Irmağı'nın suyunu Develi Ovası'na aktararak, su özlemiyle yanan yöre çiftçisinin yüzünü güldürecek olan Gıcık Tüneli, 19 yıl süren bir uğraş sonunda hizmete hazır hale getirildi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, tünelin açılış töreninde, hükümetin çalışmalarından övgü ile söz ederek, "Bizim iktidara gelişimizden sonra, sulama projeleri uygulaması hız kazandı. Eğer eski düzen devam etseydi, Gıcık Tüneli'nin yapımı halen sürüyor olacaktı. Emeği geçenleri kutlamak gerek. Özellikle de, Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan'ı…" demiş.
Yıldız'ın tespiti doğru. Zira, ödenek mağduru Sarımsaklı Barajı'nın inşaatı 4 yerine 9 yılda, Ağcaşar 5 yerine 8, Kovalı Barajı 6 yerine 13 yılda tamamlanabilmiş, birim fiyatlarda artışların katlamasıyla devlet kasası büyük zararlara uğratılmıştı. Keza, ödenek dağıtımındaki tutarsızlıklar, Gıcık Tüneli ile Sarıoğlan ve Bahçelik barajları için de geçerliydi. Ta ki, ödenek musluklarının Yamula Barajı için sonuna kadar açıldığı 2003 yılına kadar…
Kayseri'de baraj inşaatları oldum olası hep ağır aksak yürür; nedeni de, ya ödenek yetersizliğine ya da ayrılan ödeneklerin zamanında verilmeyişine bağlanırdı. Bu itibarla tespit doğru… Zira bu garabet, Abdullah Gül'ün devlet yönetiminde zirveye tırmanarak söz sahibi olmasıyla ortadan kalktı, dolayısıyla ödeneklerin de önü açılmış oldu.
Bir başka deyişle, siyaset ve bürokraside Kayseri etkinliğinin artması; geçmişte tıkanan projelerin önünü açtı. Yarım kalan tesisler tamamlandı. İnşaatları aksadığı için adeta para tuzağına dönüşen, "dibi delik barajlar" su tutmaya başladı. Örneğin; Yamula Barajı, Kayseri'nin ödenek engeline takılmayan ve de inşaatı kısa zamanda bitirilen ilk baraj oldu. Yerlerde sürünen Sarıoğlan ve Bahçelik barajları ayağa kalktı. Gıcık Tüneli'nin ucunda ışık göründü.
20 bin çiftçi ailesinin umut bağladığı Gıcık Tüneli, iki aşamalı Develi Sulama Projesi'nin can damarını oluşturuyor. Tünel, Zamantı Irmağı'nın suyunu Develi Ovası'na aktararak, 58.6 bin hektarlık alanın sulu tarıma açılmasını sağlayacak. Dahası susuz bırakıldığı için çölleşen Sultan Sazlığı yeniden kuşlarına kavuşacak. Develi, Yeşilhisar ve İncesu'da binlerce dönümlük çorak toprak, yıkanarak üretken hale getirilecek. İş bununla da bitmeyecek, ihtiyaç fazlası su Karasaz'a akıtılarak; kaybolmaya yüz tutmuş ekolojik doku tıpkı Sultan Sazı Kuş Cenneti'nde olduğu gibi yeniden hayat bulacak.
Gıcık Tüneli için büyük paralar harcandı. Barajlar için de öyle… Ama, ne ortada 110 milyon metreküp suyu tünel çıkışından alıp ovanın dört bir yanına ulaştıracak şebeke, ne de Yamula'da, Bahçelik'te, Sarıoğlan'da toprakla buluşmayı bekleyen 3.5 milyar metreküp suyu, araziye taşıyacak sulama kanalları var!..
Kısacası; barajlar tıka basa dolu. Ama, iletim kanalları ile sulama şebekeleri olmadığı için toprak suyla buluşamıyor. Dün akan suya bakardık, bugün önüne setler çektiğimiz duran sulara bakar olduk. Oysa, su hayat demek. Suyun toprakla halvet olması ise üründe kalite demek, bolluk demek. Umarım bu kez de sulama şebekeleri, ödenek ayıbının kurbanı olmaz.