Askeri mahkemeler kanunu değişti

ANKARA - Türk Silahlı Kuvvetlerinin bazı ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla bazı kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamede (KHK) değişiklik yapan tasarı TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek, yasalaştı. 

Buna göre, askeri mahkemeler 3 askeri hakimden kurulacak. Askeri mahkeme kurulunda bulunanların en kıdemlisi, mahkeme başkanı olacak. Subay üyeler, askeri mahkeme heyetinden çıkarılacak.

Subay ve astsubayların işledikleri suçlara ait davalar ile ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçlara ait davalar hariç olmak üzere, üst sınırı 5 yıla kadar (5 yıl dahil) hapis cezasını öngören davalara ve suç konusu olmayan eşyanın müsaderesine tek hakim tarafından bakılacak.

Tek hakim tarafından bakılan davalarla ilgili soruşturmalarda, hakim kararı gerektiren her türlü işleme ait kararlar tek hakim tarafından verilecek. Bu kararlara karşı itirazları incelemeye en yakın askeri mahkeme yetkili olacak.

Ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçlara, genel ahlaka karşı suçlara ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, devlet sırlarını açığa vurma gibi suçlara ait davalar ile tutuklu veya açıklı işlerin davaları önce görülecek.

Değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulla bakılmakta olan davalarda, davanın tek hakim tarafından yürütülmesi gerektiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilemeyecek, kurulla verilerek kesinleşmiş kararlarla ilgili olarak bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra alınması gereken kararlar, kurulla verilecek.

Kiralanan her türlü araç ve malın, sahibi veya mal sahibi adına kullanan şahsın ihmal veya kusuru dışında zayi olması veya hasara uğraması durumunda meydana gelen zarar ve hasarlar devlet tarafından karşılanacak.

Sağlık sebepleri dışında okullarla yüksek öğrenim kurumlarından çıkarılan askeri öğrencilere "personel ve amortisman giderleri hariç" devlet tarafından yapılan masraflar faiziyle ödettirilecek.

Daha önce askeri öğrencilikten çıkarılanlardan kendilerine tahakkuk ettirilen borçlarını ödemiş ya da taksitlendirmiş olanlar ile yargılamaları devam edenler veya kesin hükme bağlanmış olanlar da 3 ay içerisinde müracaat etmeleri halinde aynı hükümden yararlanabilecek.

Mayın arama dahil patlayıcı madde ve temizleme faaliyetlerinin fiilen icrası sırasında malul olanlar ile ölenlerin dul ve yetimleri de terörle mücadele sırasında malul olanlar ile ölenlerin yakınlarıyla aynı statüye getiriliyor. Böylece aynı nitelikte görev yapan personel arasındaki özlük hakları farklılıklarının giderilmesi amaçlanıyor.

Düzenleme, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nda da AİHM kararları doğrultusunda değişiklik yapıyor. Buna göre, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler taraf ve vekillerine açık olacak. Mahkeme tarafından getirtilen veya idarece gönderilen bilgi, belge ve dosyalardan; başka şahıs ve makamların özel bilgileri ile şeref, haysiyet ve güvenliğinin korunması veya idarenin soruşturma metotlarının gizli tutulması maksatlarıyla taraf ve vekillerine incelettirilmemesi, kaydı konulanlar ile personelin özlük dosyasındaki dava konusu haricindekiler taraf ve vekillerine incelettirilemeyecek.

Davacı taraf veya vekili, karartılan veya verilmeyen bilgi ve belgelerin savunmaya esas teşkil edecek unsurlar olduğu iddiası ile mahkemeye itiraz edebilecek. Yapılan bu itiraz mahkeme tarafından incelenerek haklı görülen hususlarda, mahkemenin belirleyeceği çerçevede daha önce karartılan veya verilmeyen bilgi ve belgeler karşı tarafa incelettirilebilecek.

Işıklar Askeri Hava Lisesinin de Hava Harp Okuluna Girmeye İstekli Aday Öğrenciler ile Uçuş ve Paraşüt Eğitimine Tabi Tutulacak Harp Okulu Öğrencileri Kanunu kapsamına alınması öngörülüyor.

Kanunla, Gülhane Askeri Tıp Akademisi bünyesindeki Gülhane Askeri Tıp Fakültesinde lisans düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin özlük hakları diğer harp okullarıyla aynı düzeye getiriliyor.

Terörle Mücadele Kanunu kapsamında malul olan uzman erbaşlar yeniden istihdam edilebilecek. Bu kişilerin, sözleşmeleri "sıhhi arıza" nedeniyle feshedilemeyecek. Uzman erbaşlara da subay ve astsubaylara olduğu gibi mazeret izni verilebilecek.

Terörle mücadele kapsamında malul olan uzman erbaşlar, kadrolarının kaldırılması veya bu kadrolarda istihdam edilmelerine gerek kalmaması durumunda sağlık niteliklerine uygun kadrolara atanabilecek.

Görüşmeler sırasında verilen bir önergeyle, yaş sınırı nedeniyle emekli olmadan TSK'dan ayrılmak zorunda kalan uzman erbaşların emekliliğe ayrılmaya hak kazandıkları tarihe kadar Milli Savunma Bakanlığı ve TSK kadrolarında memur olarak istihdamlarına olanak sağlandı. 

Eklenen bir geçici maddeyle bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce yaş sınırı nedeniyle TSK'dan ayrılan ve emekliliğe hak kazanamamış olan uzman erbaşlar da üç ay içerisinde Milli Savunma Bakanlığına başvurmaları halinde bu haktan yararlanabilecek.

TSK tarafından aktarılan projelerdeki ve iş yükündeki artış dikkate alınarak, Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığının idari kadrolarında değişikliğe gidilerek, ihdas edilen kadrolar çerçevesinde yönetim kurulunun görev ve yetkileri yeniden belirleniyor.

Komando birlikleri ve komando eğitim veren okullarda eğitim ve kurs görenler ile doğal afetlerde görev alan askeri personel de kazandan beslenecekler arasına dahil ediliyor.

Bu arada, eklenen bir başka geçici maddeyle de kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce cep telefonu gibi kimi eşyaları bulundurmaktan veya kullanmaktan kaynaklanan emre itaatsizlik suçu işleyenlerin, hükmü veren Askeri Mahkeme tarafından sanık veya hükümlülerin başvurusu aranmaksızın askeri savcılığın yazılı görüşü alınmak suretiyle şartları mevcutsa infazı durdurulacak. Askeri mahkemenin görevsiz olacak ve dosya disiplin mahkemelerine gönderilecek.

Düzenlemeye eklenen bir başka maddeyle de kıta karargah ve kurumlarda veya görev esnasında bulundurulması veya kullanılması emir ile yasaklanan cep telefonu, bilgisayar, radyo, teyp, fotoğraf makinesi gibi görüntü ses ve benzeri verileri kaydeden, depolayan veya ileten her türlü cihaz aletler ve aksamları bulunduranlar veya kullananlar 10 günden bir aya kadar oda veya göz hapsiyle cezalandırılması hükmü getirildi.

TBMM Başkanvekili Nevzat Pakdil, tasarının kabul edilmesinin ardından, 22 Haziran Salı günü saat 15.00'de toplanmak üzere birleşimi kapattı.