Aşırı yağışlar tarımı vurdu

Elif Işıl BAŞKAYA-Duygu ŞAHİN

İZMİR-ANTALYA - Şiddetli yağış Ege ve Akdeniz bölgesinde can alırken, tarımsal üretime de darbe vurdu. Sel ve yağış milyonlarca liralık hasara sebep oldu. En büyük zararı Antalya gördü. Yağışların devam ettiği Antalya'da 40 bin ton civarında beklenen pamuk rekoltesinin yüzde 25 civarında düşmesi bekleniyor. Bölgede yaklaşık 20 bin dekarlık pamuk tarlası sular altında kaldı. En fazla zarar ise Gebiz ve Abdurrahmanlar Beldesi'nde meydana geldi.

Dünyaca ünlü Ege pamuğu da yağışlardan büyük zarar gördü. Henüz hasadı yapılmamış Ege pamuğunun yüzde 80'i yağışlardan zarar gördü. Bunun Menemen ve Bergama'daki üreticiyi verim ve gelir kaybına uğratacağı bildiriliyor. Söke'de de pamuk üreticisi perişan oldu. Son yağışlarla birlikte Söke'de üreticinin zararı yaklaşık 13 milyon lirayı buldu.

Pamuk toplama makinelerinin 100 dönüm arazideki pamuğu toplayabilmesi için ortalama 5 litre mazot yakması gerekiyor.  Yağmurdan sonra bunun için harcanan mazot 8 litreye çıkıyor. Bu durum pamuktaki verim kaybına bir de yüksek maliyeti ekliyor. Bu arada önceki gün kilosu 3.70'ten işlem gören Ege Standart1 pamuğunun fiyatı dün gün içinde 4.25 TL'yi gördü. Pamuğun dışında Antalya Aksu'da da seralar büyük zarar gördü. Seralarda hasar tespit çalışmaları devam ediyor. Şiddetli yağışlar Antalya Hali'nde sebze meyve fiyatlarına da yansıdı.

Antalya'ya 1 milyon TL acil yardım

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Antalya Valiliği emrine 1 milyon lira acil yardım ödeneği gönderdi. Antalya'da bin 262 çiftçiye ait 45 bin 900 dekar tarımsal alanda zarar meydana geldiği, 3 köprü ve bir menfezin tahrip olduğu bilgisine yer verildi. Denizli'de ise şiddetli yağış, alabalık çiftliklerini vurdu. Tarlaları alabalık çiftliklerinden çıkan alabalıklar doldurdu. Öte yandan Balıkesir'de de yağış Dursunbey ilçesindeki köylerde hasar meydana gelmesine neden oldu.

Antalya'da önceki gün etkili olan şiddetli yağışın özellikle Aksu ilçesindeki hasat bekleyen pamuğa zarar verdiği bildirildi. Antalya Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Bedrullah Erçin, bölgede yaptıkları ön tespitlere göre Aksu, Serik, Muratpaşa ve Manavgat ilçelerindeki toplam 27 köyde tarım alanlarında hasar oluştuğunu kaydetti. Erçin, "Tarımsal anlamda en büyük zararın oluştuğu yer Aksu ilçesi. Bu ilçede pamuk arazileri var. Pamukta hasat henüz yapılmamıştı. Ayrıca bölgede hasat bekleyen mısır ve narda da hasar oluştu. Aksu ilçesi ayrıca seraların yoğun olduğu bir bölge" diye konuştu.

Halde fiyatlar yüzde 25 arttı

Antalya Toptancı Hal Şube Müdürü Rıza Uysal, son günlerde yağan sağanak yağışın, haldeki sebze ve meyve fiyatlarında yüzde 20- 25 civarında bir artış etkisi gösterdiğini söyledi. Hale sebzelerin büyük bir kısmının yaylalardan geldiğini dile getiren Uysal, " Aşırı yağışlardan dolayı üreticiler yaylalardan birkaç gündür ürün toplayamıyor. Bu nedenle hale gelen meyve sebze sayısında bir düşüş var. Bu da fiyatlara yüzde 25 civarında artış olarak yansıyor" dedi.

Yağış hasar tespitini engelliyor

Antalya Ziraat Odası Başkanı Halil Ordu da Aksu Çayı‘nın taşması sonucu, bölgedeki sera ve dikili alanların zarar gördüğünü söyledi. Yağıştan etkilenen tarım alanının 45 bin dönüm civarında olduğunu tahmin ettiklerini kaydeden Ordu, "1200 çiftçinin zarar gördüğü söyleniyor. Bazı seralarda sel sularının yüksekliği bir metreye kadar çıktı. Bölgelerde ilçe tarım müdürlükleri zarar tespit çalışmalarına başladı. Tarla ve seraların su dolu olmasından zararın boyutu henüz belli değil, ama 45 bin dekar civarında olduğunu tahmin ediyoruz" şeklinde konuştu. Ordu, Gebiz'de ve Abdurrrahmanlar'da birçok serayı su bastığı bilgisini aldıklarını aktardı. Antalya İhracatçılar Birliği Başkanı Mustafa Satıcı da, bölgenin çok fazla yağış almasından dolayı henüz hasar tespit çalışmalarının yapılmadığını aktardı. Satıcı, bu aşırı yağışların ihracatı çok olumsuz etkilemeyeceğini söyledi.

20 bin dekarlık pamuk zarar gördü

Antalya Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (ANTBİRLİK) Genel Müdürü Atila Diniz de Aksu Çayı‘nın her iki yanında yapılan pamuk tarımının, taşkından olumsuz etkilendiğini kaydetti. Şu anda hasarın tam boyutunu göremediklerini, ancak bölgedeki tespit çalışmalarının sürdüğünü anlatan Diniz, "Bu yıl 35-40 bin ton civarında üretim bekliyorduk. Ancak yaşanan sel felaketinin ardından üretimde yüzde 20-25'lik bir düşüş bekliyoruz" dedi.

Diniz, bölgedeki yağışların devamettiğini, bölgede yaklaşık 20 bin dekarlık pamuk arazisinde hasar oluştuğunu bildirdi. Ege pamuğuna yüzde 80 şoku Hafta sonu başlayan şiddetli yağış Ege'de pamuk ürününe zarar verdi. İzmir Konak Ziraat Odası Başkanı Sedat Köse, pamuğun ciddi zarar gördüğünü belirterek, " Pamuk üreticisi geçen sene kazandığını bu yağışlarla kaybetti.

Şu anda Ege Bölgesi ve ilimiz itibariyle pamuğun ancak yüzde 20'si toplanmış durumda. Geri kalanı yağıştan dolayı zarar görmüş durumdadır. Kalan yüzde 80'de kalite kaybı söz konusu olur. Yağışlarla iliği toplamaya girilemiyor, tarlalar çamurlu, hasat mümkün görünmüyor. Bu da üreticinin verim ve gelir kaybına uğramasına yol açtı. Pamukta benek ve leke yapan yağış aynı zamanda ürüne hastalık getiriyor. Yağmurdan öncesi pamuk birinci sınıf olur" dedi.

Söke Ziraat Odası Meclis Başkanı Kemal Göven, bölgede etkili olan şiddetli yağışın pamuk ekili alanlara da önemli ölçüde zarar verdiğini söyledi. Yağışın, pamukta rekolte ve kalite kaybına yol açacağına dikkat çeken Göven, şöyle konuştu: "Tarlalarımız diz boyu su içinde kaldı. Pamuk üreticisi perişan oldu. Son yağışlarla birlikte, üreticinin zararı yaklaşık 13 milyon lirayı buldu. Yağışlar pamukta kalite ve rekolte kaybına neden olacak. Şu anda pamuklar kozalarından sarktı. Eğer yağışlar devam ederse sarkan pamuklar yere düşecek. Yere düşen pamuğu makine toplayamaz. İşte bizi korkutan da bu."

Tarlaya 10 gün sonra girilebilir

Göven, geçen yıl 25 Eylül'de tam kapasite ile Söke Ovası'nda pamukların toplandığını, bu sene 6 Ekim'de hasat çalışmalarının başladığını anlatarak, "Hava şartları nedeniyle pamuk ekimi geç yapılmıştı.

Hasat da doğal olarak 15 gün gecikti. Şu anda pamukların yüzde 90'ı açmış durumdaydı. Birçok üretici pamuk ekili arazisindeki suyu, iş makineleri ile boşaltmaya çalışıyor. Eğer yağışlar kesilirse tarlaya en az 10 gün sonra girilebilir" dedi. Pamuk toplama makinelerinin 100 dönüm arazideki pamuğu toplayabilmesi için ortalama 5 litre mazot yaktığını ifade eden Göven, yağmurdan sonra bu rakamın 8 litreye çıkacağını ve bunun da üretici açısından ayrı bir maliyet getirdiğini sözlerine ekledi. 

Denizli'de alabalıklar tarlada

Denizli'de şiddetli yağışın ardından bazı köylerdeki tarlalar, derelerden taşan suların çekilmesiyle zarar gören balık çiftliklerinden kaçan balıklarla doldu. Alınan bilgiye göre, Çameli ilçesinde önceki gün etkili olan şiddetli yağışta, birçok ev ve iş yeri su altında kaldı, 30'un üzerinde balık çiftliği de selden zarar  gördü. Akpınar, Sarıkavak, Kirazlıyayla ve Elmalı köylerinde derelerden taşan suların sürüklediği alabalıklar, suların çekilmesiyle bazı tarlaları doldurdu.

Çameli Alabalık Üreticileri Birliği Başkanı Ramazan Sönmez, derelerden taşan suların Türkiye alabalık üretiminin yüzde 10'unu karşılayan ilçede büyük zarara neden olduğunu ifade etti. Sönmez, "Birçok işletmeci, kredi çekerek kurduğu iş yerini kullanamıyor. Alabalık çiftliklerini yeniden kurmamız gerekiyor. Bütün balıklarımız tarlalara serildi. Eğer devlet yardım elini uzatmazsa Denizli'de uzun süre alabalık üretimi yapılmaz" diye konuştu.

Dursunbey'de hasar tespit başladı

Balıkesir'in Dursunbey ilçesinde etkili olan şiddetli yağış, fırtına ve hortumun yol açtığı hasarla ilgili tespit çalışmalarına başlandığı bildirildi. Dursunbey Kaymakamı Ahmet Süheyl Üçer, Güğü, Kavak ve Hondular köylerinde meydana gelen fırtına nedeniyle büyük çapta hasar olduğunu belirtti.