Anayasa görüşmeleri başladı

Canan Sakarya

ANKARA- Partili cumhurbaşkanlığı sistemine geçişi öngören anayasa değişiklik teklifinin TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmelerine başlandı. 18 maddelik anayasa değişiklik teklifi için Genel Kurul’da iki tur oylama yapılacak. Anayasa değişikliğinin TBMM’den 330 oyla geçmesi durumunda mart ayının son haftası ya da nisan ayının ilk hafta sonu referanduma gidilmesi öngörülüyor.

Anayasa değişikliği için gözler Meclis’e çevrilirken, kulislerde teklifin 330 eşiğini aşıp aşamayacağı konuşuluyor. Başbakan AK Parti’den de fire çıkabileceği söylentilerini dedikodu olarak değerlendirirken, “Bizim abdestimiz tam, namazımızdan şüphemiz olmaz. Bizim grubumuz 316 imza vermiştir. Bunun anlamı, ‘Biz bu getirdiğimiz değişikliğin arkasındayız, evet oyu vereceğiz’ demektir. Ortaya atılan dedikodular, laflar tamamen değersizdir” sözleriyle tartışmalara son noktayı koydu.

CHP kapalı grubunu topladı

MHP ve AK Parti’nin birlikte hazırladığı partili cumhurbaşkanlığına ilişkin anayasa değişiklik teklifinin ‘rejim’ değişikliği getirdiğini savunan CHP, düzenlemeye ilişkin itirazlarını Genel Kurul gündemine de taşıyacak. Anayasa değişikliğine ilişkin olarak hafta sonunu bir dizi toplantıyla geçiren CHP’de Genel Başkanı cumartesi günü 81 il başkanıyla bir araya gelirken, dün de Parti Meclisini topladı. Bugün ise görüşme öncesi grup toplantısı yapıldı. Toplantıya dair açıklama yapan CHP Grup Başkanvekili Özel, "İçerikli, güçlü ve net bir muhalefet yapacağız" açıklaması yaptı.

'Net bir muhalefet yapacağız'

CHP, geçtiğimiz hafta AK Parti ile yaptığı görüşmelerde konuşma sürelerinin artırılmasını, anayasa görüşmelerinin tamamının saat sınırlamasına tabi olmadan Meclis Televizyonu’ndan yayınlanmasını istedi. CHP anayasa oylamasında milletvekillerinin kabine girerek gizli oy kullanmaları konusundaki hassasiyetini de Genel Kurul’a taşıyacak.

MHP’de 5 fire kesin

Anayasa değişiklik teklifinin referanduma gidebilmesi için en az 330 milletvekilinin oyu gerekiyor. 316 sandalyesi bulunan AK Parti ile anayasa değişikliğine destek veren MHP’nin 39 milletvekili bulunuyor. AK Parti’den hiç fire çıkmaması durumunda, MHP’den gelecek 14 oy, 330’un sağlanması için yeterli. Ancak, MHP’nin destek verdiği partili cumhurbaşkanlığına ilişkin anayasa değişikliğinin parti içinde yarattığı rahatsızlık sürüyor. Son olarak Genel Başkan Yardımcısı Atila Kaya görevinden istifa etti. MHP’den Nuri Okutan, Yusuf Halaçoğlu, İsmail Ok, Kadir Koçdemir ve Atila Kaya anayasa teklifine ‘ret’ oyu vereceklerini açıkladılar. MHP’den ihraç edilen Ümit Özdağ ’da retçi vekiller arasında. Kulislerde MHP’den ‘ret’ oyu verecek vekil sayısının 15’i bulabileceği konuşuluyor. Öte yandan MHP yönetimi genel başkan Bahçeli’nin ‘evet’ oyu vereceğini açıkladığı düzenleme için MHP’den 5 ‘ten fazla fire olmayacağını dile getiriyorlar.

HDP’nin oylamada iç tüzükten kaynaklanan tüm haklarını kullanarak muhalefet etmesi, tutuklu milletvekilleri ile eş başkanları gündeme getirmesi bekleniyor. Bu arada bazı HDP milletvekillerinin başkanlık sistemine sıcak baktığı bilinirken, oylama evet kullanabilecekleri de kulislerde konuşuluyor.

Meclis önünde polis müdahalesi

Anayasa oylaması nasıl yapılıyor

Meclise AK Parti’li 316 milletvekilinin imzasıyla 21 madde olarak sunulan anayasa değişiklik teklifi Anayasa Komisyonunda 18 madde olarak kabul edildi. Partiler Anayasa değişikliği için grup kararı alamıyor. Yani her milletvekili oyuyla ilgili kararı kendisi veriyor. Anayasa değişiklik teklifleri TBMM Genel Kurulu’nda iki defa oylanıyor. Oylamalar gizli. İkinci oylama, birincisinin bitiminden 48 saat geçmeden başlayamıyor. Maddeler için değişiklik önergesi verilebiliyor. İkinci görüşmede yalnızca maddeler üzerinde verilmiş değişiklik önergeleri görüşülüyor, birinci görüşmede üzerinde değişiklik teklifi bulunmayan bir madde hakkında ikinci görüşmede önerge verilemiyor. Anayasada değişiklik tekliflerinin birinci ve ikinci görüşmelerinde, maddelerin kabulü ile ikinci görüşmenin sonunda tümünün kabulü üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun (330) gizli oyu ile mümkün. Birinci görüşmede gerekli çoğunlukla kabul oyu alamayan bir madde, ikinci görüşmede de gerekli çoğunlukta kabul oyu alamamışsa reddedilmiş oluyor.