Akaryakıtta sahtecilik: LPG diye deodorant gazı satılıyor

HÜSEYİN GÖKÇE

ANKARA - Akaryakıt bayileri, hem kendi haklarını hem de tüketici haklarına korumak amacıyla Petrol Bayileri ve Petrol Ürünleri Tüketicileri Derneği (PETBAYDER) çatısı altında bir araya geldi. Kurucu Başkan Fatma Yarar, alınan önlemlerin sahte akaryakıt kullanımının önüne geçemediğini belirtirken, “LPG yerine ÖTV’siz deodorant gazı kullanılıyor, 10 numara yağa çeşitli maddeler karıştırılarak motorin yerine kullanılıyor. Bu da hem insan hayatını tehlikeye atıyor hem de vergi kaybına yol açıyor” diye konuştu. 

Maliye Bakanlığı, EPDK, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, ÖTV’siz akaryakıt yanı sıra insan sağlığını ciddi şekilde tehlikeye atan kaçak akaryakıt dağıtım ve kullanımını engellemeye çalışırken, bunların nihai tüketiciye ulaşmasını sağlayan bayiler de konuya el attı. Bir yandan kaçak akaryakıt kullanarak vergi kaybına yol açan öbür taraftan da sektörde fiyat avantajı sebebiyle haksız rekabet yaratan suistimalcilere karşı bir araya gelen bayiler, aynı zamanda sektöre yönelik kötü imajın da silinmesi için çalışıyor. Türkiye’de sayıları 13 bini aşan akaryakıt bayileri, kurucu başkanlığını Fatma Yarar’ın yaptığı PETBAYDER çatısı altında bir araya geldiler. 

Sektörün mevcut durumu hakkında bir grup gazeteciyle bir araya gelen Fatma Yarar, sahte ve kaçak akaryakıtın özellikle şehirlerarası yollarda satıldığını söyledi. Bunların TÜPRAŞ’ın rafineri çıkış fiyatının bile altında akaryakıt sattığını belirten Yarar, “Tüketiciler ucuz diye buralara yönelseler de performans bakımından istedikleri verimi alamıyorlar. Üstelik son zamanlarda sayıları hızla artan otobüs yangınları da bu çeşit yakıt kullanımından kaynaklanıyor” dedi. 

Tespit edilen kaçak akaryakıta yüklü miktarda ceza kesilmesine rağmen, bunların tahsilatının yapılamadığını belirten Fatma Yarar, “Bu tarz çalışan kişiler şirketi çoban, çaycı gibilerinin üzerine kuruyorlar. Üstelik aynı kişi 4-5 tane ruhsat alıyor. Bir ruhsatı iptal edilirse hemen diğer ruhsatını devreye sokuyorlar” diye konuştu. 

Yarar, “ Kaçak veya marker cezası alınca 700-800 bin TL ceza kesiliyor. Bu cezayı ödememek için de diğer lisansların devreye sokuyorlar. Üstelik ceza tebligatının yapılmasını engellemek amacıyla da şirketi adresi olarak Güneydoğu Anadolu’da ulaşılması zor olan ilçeleri seçiyorlar” ifadelerini kullandı. 

Bakkal açarken bile standart var akaryakıtta yok

 Türkiye’de bir çok alanda işyeri açabilmek için meslek standardı bulunduğunu ve belirli bir yerden izin alındığını belirten Fatma Yarar, akaryakıt bayisi açmak için böyle bir belge istenmediğini bildirdi. Yaşanan sorunların en aza indirgenebilmesi için 1 milyon lira ödenmiş sermaye ve iş tecrübesi istenmesi gerektiğini belirten Yarar, tüketicilerin de sırf ucuz diye sahte ve kaçak yakıta yönelmemesi gerektiğini söyledi. 
Sektörde bayi ve dağıtıcı şirket karının toplamda yüzde 11 olduğunu ancak işleyişte sürekli bayilerin geride kaldığını dile getiren Fatma Yarar, “Personel ve işletme maiyeti bayilerde. Sözleşmeler tek taraflı. Devletin yasaları ile dağıtıcılar arasında sıkıştık” dedi. Türkiye’de bayi karlarının AB seviyesinde olmasının zor olduğunu dile getiren Yarar, “Avrupa’da gereksiz yere konulan sorumlu müdür yok. Avrupa’da self servis vardır. Herkes parasını öder yakıtını kendisi alır. İşçilik, navlun, SGK maliyetimiz var. Biz onlara göre çok lüksüz. Onlar gecekondu, biz lüks villayız” şeklinde konuştu. 

Petrol fiyatlarındaki gelişmeleri de değerlendiren Yarar, düşüşün kalıcı olmayacağını, 2015 yılında fiyatların yeniden 100 dolar ve üstüne çıkabileceğini belirtti. Yarar, “Eğer petrolü çıkaranlar güçlü ülkeler olsaydı fiyat bu kadar düşmezdi. Belki 60 dolara kadar inebilir ancak baharda 100 doları bulacağını düşünüyorum” dedi.