ABD'de gözler 'tutsat'a çevrildi

WASHINGTON/NEW - ABD'de 50 eyaletin tamamı tutsat (mortgage) kredileriyle ilgili soruşturma başlattı. 

Eyalet başsavcılarının başlattığı soruşturmada, bazı bankaların borcunu ödeyemeyen konut sahiplerinin evlerini boşaltması ve konutların icra yoluyla satılması için dosyaları yeterli oranda incelemeden karar aldıkları ve sahte belgeler düzenlediği iddiaları incelenecek. ABD'deki konut icraları krizi, 2007-2009 yıllarındaki en önemli sorunlardan biri olarak değerlendiriliyor.

Tutsat kredileriyle ilgili açılan soruşturmanın, ipotekli konutların satışını yavaşlatabileceği ve kırılgan konut piyasasındaki toparlanmayı tehdit edeceğinden endişe ediliyor. Bazı banka görevlilerinin konutlara el konulmasıyla ilgili belgeleri okumadan imzaladığı iddia edilirken, her bir eyaletteki yetkililer, konut sahiplerinin evlerini boşaltmada kullanılan belgelerin yasallığı ve doğruluğunu inceleyecek.

Gözler, 'otomatik imzacılarda'

Eyaletler açılan soruşturmalarda, bankaların ve şirketlerin (günde yüzlerce belgeye imza atanlar için kullanılan) "otomatik imzacı" kişileri kullanmasını soruşturuyor. Bu kişilerin, belgelerin doğruluğunu araştırmadan imzaladıkları iddia ediliyor. 

Aralarında Bank of America ve JP Morgan Chase gibi bankaların bulunduğu bazı tutsat kuruluşları, tartışmalı konut icralarını durdururken, Citigroup ve Wells Fargo, yanlış işlem yapmadıkları gerekçesiyle icra işlemlerine devam ediyorlar.

ABD'de tutsat konut piyasasının büyüklüğü 11 trilyon doları buluyor. Merkezi California eyaletinin Irvine kentinde bulunan emlak şirketi RealtyTrac'a göre, Ocak 2007 ve Ağustos 2010 arasında bankalar 3 milyon kadar konuta el koydu. Bankaların sadece bu yıl, 1,2 milyon konuta el koyması bekleniyor.

Eylülde 'icra rekoru' kırıldı

Bu arada Eylül ayında el konulan konut sayısı 100 bini geçerek, rekor kırdı. Gelecek aylarda ise büyük bankaların konutlara el koyma işlemlerini durdurması ve icra işlemleriyle ilgili uygulamalarını gözden geçirmesi nedeniyle bu sayının düşmesi bekleniyor.

RealtyTrac'ın raporuna göre, tutsat kredisi sağlayan kuruluşlar geçen ay 102 bin 134 eve el koydu. Ağustos ayında bu rakam 95 bin 364 olmuştu. RealtyTrac şirketinin 2005 yılında verileri izlemeye başlamasından bu yana Eylül ayı el konulan konut sayısının en fazla olduğu ay olarak kayıtlara geçti.

Aynı ayda tutsat kredisi kullanılan konutlarla ilgili icra dosyaları da Ağustos ayına göre yüzde 3 artarak, 347 bin 420'ye çıktı. Üçüncü çeyrekte icra dosyası sayısı da ikinci çeyreğe göre yüzde 4 artarak, 930 bin 437'ye ulaştı. Aynı çeyrekte el konulan konut sayısı ise bir yıl önceye göre yüzde 22 yükselişle, 288 bin 345'i buldu.