ABD ile Türkiye ticari ilişkileri güçlendirecek

WASHINGTON - Türkiye ile ABD arasındaki "ABD-Türkiye Ekonomik ve Ticari Stratejik İşbirliği Çerçevesi" kapsamında, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin güçlendirilmesi yönünde ilk adımlar atıldı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Aralık ayındaki Washington ziyareti sırasında, ABD Başkanı Barack Obama ile görüşmesi sonrasında temelleri atılan ve bugün koordinatör bakanlar düzeyindeki ilk toplantısı yapılan "ABD-Türkiye Ekonomik, Ticari ve Stratejik İşbirliği Çerçevesi"nden, iki ülke ticaretine yönelik önemli bazı sonuçlar çıktı.

Toplantıda alınan kararlara göre, koordinatör bakanlar olan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, ABD Ticaret Bakanı Gary Locke ile Ticaret Temsilcisi Ron Kirk, gelecek yılki ikinci toplantılarını Türkiye'de yapacak.

Türk ve Amerikalı iş adamlarından oluşacak iş konseyinin de ilk toplantısını birkaç ay içinde yapması bekleniyor.

İkili ekonomik ilişkileri güçlendirmenin yolları konusunda her iki hükümete tavsiyelerde bulunacak konsey için, ABD tarafı 8 firma ismi belirleyip göndermişti. Bu isimler şöyle sıralanıyor:

"Citi Group Başkan Yardımcısı Charles Johnson, Boeing firmasında uluslararası operasyonlar ve politikadan sorumlu üst düzey direktör Heather Pederson, Dymo/Mimio firmasının pazarlama direktörü Paul Olean, Elle in Le Kazan International'ın Başkan Yardımcısı Düden Yeğenoğlu, Merck firmasının üst düzey yetkililerinden Jeffrey Kemprecos, Nike firmasının küresel satışlardan sorumlu başkan yardımcısı Roland Wolfram, Sikorsky'nin stratejik ortaklıklardan sorumlu başkan yardımcısı Stephen Estill, UPS ülke yöneticisi Michael Harrell."

Konseye, Türk tarafının seçeceği 12 iş adamı ise gelecek hafta belli olacak. Ancak listede yer alacaklardan Sabancı Holding Perakende Grup Başkanı Haluk Dinçer ile Yüksel İnşaat Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Üst Yöneticisi (CEO) Emin Sazak'ın isimlerinin netlik kazandığı belirtiliyor.

Doğrudan yabancı yatırımlar

Öte yandan, toplantıda, Başbakanlık Yatırım Destek ve Kalkınma Ajansı ile ABD Ticaret Bakanlığına bağlı Invest in America birimi arasındaki, doğrudan yabancı yatırımlara yönelik niyet muhtırasına da son hali verildi. Muhtıranın, bu yıl içinde imzalanması bekleniyor.

Toplantıda, ayrıca, Türkiye ve ABD'deki küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) arasında işbirliği konusunda görüş birliğine varıldı. ABD'deki Küçük Ölçekli İşletme İdaresi (SBA), KOBİ'ler arasında ikili düzeyde işbirliği alanlarının düzenleyecek üçlü Mutabakat Zaptı üzerinde, ABD Ticaret Bakanlığı ile Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) arasında yürütülen müzakerelere katılacak. ABD Ticaret Bakanlığı'na bağlı Azınlık İş Geliştirme Ajansı da Azınlık Ticari Teşebbüsleri için kalkınma fırsatlarının teşviki amacıyla benzer bir Mutabakat Zaptı üzerinde KOSGEB ile görüşmeler yapacak.

Ticari işbirliğinin geliştirilmesi

Toplantıdan, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğinin güçlendirilmesine dönük hükümetlererarası girişimlerin geliştirilmesine dair bazı önlemler alınması kararı da çıktı.

Buna göre, ABD Ticaret Bakanlığı, ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nin (FDA) eczacılık alanındaki en iyi Üretim Uygulamaları hakkında Türkiye'de gayriresmi çalıştay düzenleyecek. Çalıştayda, FDA'nın iyi üretim kalite sisteminin daha iyi anlaşılması için teknik uzmanlar bilgi verecek.

ABD Ticaret ve Kalkınma Ajansı'nın (USTDA) İstanbul Çevre Yönetimi Sanayi ve Ticaret Şirketi'ne (İSTAÇ) verdiği finansal destek, İstanbul'da katı atık tesisi projesi üzerine fizibilite çalışmasına fon sağlayacak.

Ayrıca, Türk ve Amerikan hükümet yetkilileri, çeşitli kurum ve bakanlıklardan Türk ve Amerikalı yetkililerin fikri hakların korunması da dahil olmak üzere karmaşık ikili konularda ilerleme sağlamanın pratik yollarının incelenmesi ve tespitinden sorumlu çalışma grubu oluşturulacak.

USTA'dan destek

USTDA'nın Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'ne verdiği finansal destek, sel tahminlerinin ortaya koyulması ve Türk vatandaşlarına sellere hazırlık için mümkün olan en fazla zamanın sağlanması için kullanılacak bir ulusal sistemin geliştirilmesi konusunda fizibilite çalışmasına yardımcı olacak.

USTDA, gelecek yılın başlarında da Ulaştırma Bakanlığı'ndan bir heyeti ABD'de ağırlayacak ve burada Türk yetkililer, Amerikan şirketleri ve devlet kuruluşlarının temsilcileriyle biraraya gelecek.

USTDA, bu yılın sonlarında İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Valiliği ve Başbakanlık Acil Durum ve Felaket Yönetim merkezi yetkililerini de ABD'de ağırlamaya hazırlanıyor.

Enformasyon değişimi ve farklılık konuşuldu

Toplantıda, iki ülke arasında enformasyon değişimi ve farkındalığın artırılması konusunda da birtakım hususlar üzerinde duruldu.

Buna göre, yenilenebilir enerjiler konusunda Amerikan Büyükelçiliğinin ticaret bürosu enerji kuruluşlarıyla toplantılar organize edecek, üst düzey Türk yetkililere brifingler verilecek.

Ayrıca, ABD Dışişleri Bakanlığı, 25-27 Ocak 2011 tarihleri arasında, İstanbul'da kadın iş sahipleri bölgesel konferansı düzenleyecek. Yaklaşık 125 iş kadınının katılacağı konferansta, kadınlara yönelik rehberlik ve değişim programlarını içeren 3 yıllık "Geleceğe Yatırım Yap (Invest For The Future)" girişimi başlatılacak.

Bunun yanında, New York eyaleti İstanbul'da uluslararası ticaret ve yatırım ofisi açmıştı. ABD hükümetinin İstanbul ve New York merkezli yetkililerle birlikte çalışarak, bölgesel yetkililerle potansiyel Türk ortakları arasında faaliyetlerin artmasını teşvik edeceği belirtiliyor.

Amerikan yönetiminin Türkiye'yi göze çarpan piyasa potansiyelinden ötürü öncelikli pazar olarak gördüğü ve ihracatın artırılabileceği belirli sektörlerin tespitini içeren stratejiler geliştirdiği kaydediliyor.

"Dezenformasyon var"

Babacan ve Çağlayan, toplantının ardından Türkiye'nin Washington büyükelçiliğinde basın toplantısı düzenledi.

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, özellikle son aylarda Türk-Amerikan ilişkileriyle ilgili olarak "yoğun bir dezenformasyon yapıldığını gördüklerini" belirterek, "Bu aralar Türkiye'yi olduğundan farklı göstermeye çalışan, Türkiye'nin uyguladığı politikaları aslında başka amaçlara hizmet etmeye çalışıyor gibi göstermeye çalışan kasıtlı bir çaba maalesef görüyoruz, böyle bir dezenformasyon süreci var" dedi.

"Ticareti artırmamak için neden görünmüyor"

Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, bir soru üzerine, savunma sanayinde iki tarafın da karşılıklı ihracat yaptığını belirterek, Türkiye'nin ABD'den 8.5 milyar dolarlık ithalatında, savunma sanayinin 376 milyon dolarlık kısmı oluşturduğunu ve yüzde 5'in altında kaldığını söyledi.

Çağlayan, başka bir soru üzerine, ABD'de her eyalette farklı alanlarda farklı ithalat ürünlerinin ortaya çıktığını anlatarak, otomotiv, makine, inşaat malzemeleri, mermer, demir-çelik sektörü gibi alanlarda ticaretin geliştirilebileceğini bildirdi.

Çağlayan, "ABD'ye ticaretimizi artırmamak için bir neden görünmüyor" dedi.

Türkiye'nin iyi bir beyaz eşya üreticisi olduğuna dikkati çeken Çağlayan, ABD'nin standartlarına uygun beyaz eşya ihracatının önemli olduğuna işaret etti.