AB, eleştirinin dozunu kaçırdı

HÜSEYİN GÖKÇE

ANKARA - Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğine hazırlık sürecinde kaydettiği ilerlemelerin yanı sıra eksik yönlerini de içeren 2013 yılı İlerleme Raporu resmi çevirisi önceki gün yayınlandı. Kamu alımlarında yerli istekliler lehine yüzde 15 fiyat avantajı uygulanmasına yönelik eleştiriler, geçen yıl olduğu gibi bu sene de raporda yer aldı. 

Ekim 2012 ile Eylül 2013 dönemini kapsayan AB İlerleme Raporu’nda küresel krize rağmen sağlanan büyüme performansından övgüyle bahsedilirken, geçen yıllara oranla dozu düşse de siyasi ve ekonomik çok sayıda eleştiri yer aldı. Yerli üreticileri ve sanayiyi korumak adına ihalelerde Türkiye’de üretilen ürünlere yönelik uygulanan yüzde 15’lik fiyat avantajı, AB’nin eleştirisine konu oldu. Raporun, Kamu Alımları başlıklı 5’inci faslı içeren değerlendirmesinde Türk kamu ihale mevzuatı ile AB müktesebatı arasında uyumsuzlukların devam ettiği belirtilirken, şeff afl ığın artırılması amacıyla imtiyazlar ve kamu özel işbirliğinde daha tutarlı bir çerçevenin oluşturulması gerektiği bildirildi. Aynı şekilde ihalelere yönelik şikayet inceleme mekanizmalarının da AB müktesebatıyla daha uyumlu hale getirilmesi gerektiğine işaret edildi. Raporda, üç yıldır taslak halde bulunan Kamu Alımları Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nın henüz kabul edilmediği belirtilirken, istisnalar ve yerli ürün tercihleri konusunun ele alınması gerektiği vurguları yapıldı. Yerli isteklilere uygulanan avantajlara ilişkin istatistiklerin yer aldığı rapora göre, 2011’de toplam sözleşme bedelleri içinde yerlilere fiyat avantajı sağlama oranının yüzde 34 iken, 2012’de yüzde 41’e yükseldiği bildirildi. 

Eşik değer de raporda yer eldı 

İlerleme Raporu’nda yerli isteklilere yönelik yapılan eşik değer uygulamasına yönelik eleştiriler de yer aldı. Bu duruma ilişkin olarak, kamu alımları için belirlenen eşik değerler ve maliyet sınırlarının AB’de öngörülen değerlerin üzerinde olmaya devam ettiği belirtildi. AB yapım işlerinde işin büyüklüğüne göre 1-5 milyon euro arasında eşik değer uygularken, Türkiye’de ihalenin büyüklüğüne bakılmaksızın sınır 10.9 milyon euro. Mal ve hizmet alımlarında AB 80 bin-750 bin euro arasında eşik değer belirlemişken, Türkiye’de 298 bin-498 bin euronun altındakiler dikkate alınıyor. Bu eşik değerin altındaki ihalelere sadece yerli istekliler katılabiliyor.

'Rum Kesimi’nin blokajı altındaki fasıllar açılmalı' 

AB İlerleme Raporu’nu DÜNYA’ya değerlendiren İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) ve DEİK Başkanı Ömer Cihad Vardan, Kamu Alımları başlıklı 5’inci faslın aslında çok rahat açılabileceğini söyledi. Türkiye’nin fasılda yer alan düzenlemeleri çok rahatlıkla karşılayabileceğinin altını çizen Vardan, “Bizim arzumuz öncelikle Kıbrıs Rum Kesimi’nin blokaj koyduğu 23 (yargı), 24 (adalet) ve 15’inci (enerji) fasılların açılmasıdır. Bunları zaten AB de dile getiriyor. 19 numaralı sosyal politika faslının da açılması ihtimal dahilinde” dedi.