60 sektör çözüm istedi

Mehmet KAYA-Hüseyin GÖKÇE

İSTANBUL - TOBB 5. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurasında, oluşturulan komisyonlarca 60 ayrı sektörün öncelikli sorun ve çözüm önerileri hükümete sunuldu. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz, Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün ile TOBB bünyesindeki sektör kurullarına üye işadamları, sorunlar ve çözüm önerilerine ilişkin görüş alışverişinde bulundular. Sorunlar ağırlıklı olarak vergi ve uygulama alanlarında yoğunlaşırken, her bir sektörde dikkat çekici öneriler yer aldı. İş dünyasının sektör bazında hükümete ve kamuoyuna açıkladığı öneriler şöyle:

TÜRKİYE MADENCİLİK MECLİSİ: Maden Kanunu’nda ruhsat güvencesini ortadan kaldıran düzenlemeler çıkarılmalı ÇED belgesi alım sürecinde diğer belgelerin alınması da sağlanmalı. Maden ruhsatları ile ilgili yaptırımlar mutlaka kanunlarda yer almalı. Sektör Bakanlık ya da Müsteşarlık düzeyinde yeniden örgütlenmeli ve yönetilmeli.

TÜRKİYE MAKİNE VE TEÇHİZAT İMALATI MECLİSİ: İç pazarda leasing dışında alım finansmanı alternatifi bulunmaması, dış pazarda ise uzun vadeli satışı finanse edecek yapının bulunmamasına ilişkin sorunlar giderilmeli. Makine sicil mekanizması kurulmalı ve TOBB tarafından yürütülmelidir. Kamu alımlarında yerli ürün tercih edilmelidir. Makine imalatının Türkiye’ye kayması ihtimali vardır. Bu fırsatı değerlendirmek için ar-ge’ye ağırlık verilmelidir.

TÜRKİYE ENERJİ MECLİSİ: Avrupa elektrik iletim sistemi ile entegre sağlayacak fiziki yatırımlar yapılarak, sektörün Avrupa pazarına elektrik satabilecek kapasiteye ulaşması sağlanmalı. Enerji yatırımları süreci basitleştirilmeli ve yenilenebilir enerji yatırımları daha fazla teşvik edilmelidir. Belirli bir orandaki yatırım araçlarının yerli firmalardan karşılanması halinde ek teşvik verilmeli.LNG ithalatındaki fiili BOTAŞ tekelini kaldıracak adımlar atılmalı.

TÜRİKYE ÇİMENTO VE ÇİMENTO ÜRÜNLERİ MECLİSİ: Endüstriyel ve katı atıkların öncelikle çimento sektöründe alternatif yakıt ve alternatif hammadde olarak kullanılması teşvik edilmeli. Sektördeki atık yakıtların kullanılması ve AB ülkeleri seviyesine çıkartılması için gerekli mevzuat hazırlanmalı. İthal bitüm temelli asfalt yerine betonla yapılan karayolu ağı genişletilmeli

TÜRKİYE BANKACILIK VE FİNANS MECLİSİ: TBMM’de bulunan sektör kanunu değişikliği bir an önce çıkarılmalı. İstanbul Finans Merkezi eylem planındaki unsurlar hayata geçirilmeli. BDDK tarafından alınan katılım paylarının bütçeye devri önlenmeli. TCMB karşılıklara piyasa faizi ödemeli.Leasing KDV oranları indirilmeli. İflas ertelemenin koruma kalkanı olmaktan çıkarılması sağlanmalı. Yurtdışında kurulu bankalar başta teminat mektubu olmak üzere yarattığı haksız rekabet giderilmeli.

TÜRKİYE MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ MECLİSİ: Belli bir geçiş dönemi için, sınır değerin altındaki aşırı düşük tekliflerin, ihale komisyonlarının inisiyatifine terk etmeden değerlendirme dışı bırakılmalı. Yurtiçinde yapılan yatırımlar nedeniyle, üstlenilen Katma Değer Vergisi’nin indirilemeyen bölümünün nakden veya mükelleflerin vergi ve sosyal güvenlik primlerine mahsuben iade edilebilmesi imkanı getirilmeli. Yurtdışında istihdam edilen Türk işgücünün sosyal güvenlik primleri işveren payı kamu tarafından karşılanmalı.Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin yoğun olduğu ülkelerde kamu bankalarının teminat mektuplarının doğrudan kabulüne yönelik anlaşmalar imzalanmalı.

TÜRKİYE OTOMOTİV SANAYİİ MECLİSİ: Yeni yatırımlarda uygulanacak teşvikler için vergi konuları dahil ikincil mevzuat çıkarılmalı. Ar-Ge altyapısı kurularak geliştirilmeli, firmaların bu faaliyetleri istikrarlı olarak desteklenmeli. Motorlu Taşıtlar Vergisi, servet vergisi gibi uygulanmak yerine yol kullanım ve çevreyi kirletme vergisi olarak yeniden düzenlemleli, sabit oranlı olmalı. AB’nin üçüncü ülkelerle yaptığı Serbest Ticaret Anlaşmaları‘nda Türkiye’nin de aynı şartlara sahip olduğu vurgulanmalı. Otomotiv sanayinde üretim içinde ihracatın ağırlığı dikkate alınarak, lojistik altyapısı iyileştirilmeli.

SAVUNMA SANAYİİ MECLİSİ: Savunma sanayine yönelik ihracat fonu ve kredi sistemi eksikliği Müşteri ülkelere ABD tarafından uygulanmakta olan FMF (Foreign Military Fund) benzeri bir ihracat fonu kredi uygulamasıge liştirilmeli. Özellikle kritik ve kapsamlı alt yapı ve siber savaşa karşı bilgi güvenliği ön planda tutulacak kamu ihalelerine savunma sanayi firmaları davet edilmeli. Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı‘na (IDEF) özel bir teşvik verilmeli. Kamu İhale Kanunu’nda yerli üretici aleyhine haksız rekabetin giderilmeli.

TÜRKİYE TEKSTİL SANAYİİ MECLİSİ: Gübre, mazot, sulamada kullanılan elektrik gibi tarımsal girdi fiyatları üzerindeki ÖTV, KDV gibi vergiler makul seviyelere indirilmeli. DİR kapsamında ithal edilen ürünlerin ihraç edilen ürünlerin bünyesinde kullanılıp kullanılmadığının tespit edilmesi için etkin mekanizma kurulmalı. Yatırım teşvik sistemi öncelikle mevcut kapasite kullanım oranlarını arttıracak, sektörel haksızlıkların ve atıl kapasitelerin ortaya çıkışını önleyecek şekilde adil hale dönüştürülmeli. Nihai ürün ithalatında uygulanan gümrük vergisi (GV) oranlarının, hammadde ithalatında uygulanan GV oranlarından daha yüksek olması sağlanmalı.

TÜRKİYE TURİZM MECLİSİ: Düşük sezonlarda sosyal güvenlik primleri işveren payları işsizlik sigortası fonundan karşılanmalı. Yatırımlardan doğan KDV alacakları temlik edilerek kredi kullanılması sağlanmalı. Tahsisli tesislerde yatırımlara bağlı olarak tahsis süresi uzatılmasını sağlayan mevzuat yumuşatılmalı. Dış tanıtıma her yılki turizm sektörü gelirinin en az yüzde 1’i oranında kaynak ayrılmalı.

KADIN GİRİŞİMCİLER KURULU: Kadın girişimcilere pozitif ayrım yapılarak KOSGEB KOBİ destek kredilerinin yüzde 25’i kadın girişimcilere ayrılmalı.

GENÇ GİRİŞİMCİLER KURULU: Gençlerin girişimciliğe özendirilmesi için kamu-özel sektör ortaklığında bir komite kurulmalı.

TÜRKİYE AMBALAJ MECLİSİ: Ambalaj sektöründe birlikte hareket edebilme kapasitesi, kümelenmesi sağlanmalı, koordinasyon için bir enstitü kurulmalıdır.

TÜRKİYE BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ MECLİSİ: Sektör tanım ve standartları oluşturulmalıdır. KOBİ‘lerin bilişim yatırım maliyetleri yılı içinde gider yazılabilmelidir. Eğitim kurumlarının alımlarında KDV düşürülmelidir.

TÜRKİYE BİLGİSAYAR YAZILIMI MECLİSİ: Nitelikli eleman yetiştirilmesi için eğitim ile uygulama birliği içinde çalışma yapılmalıdır. Evrensel Hizmet Fonu ve diğer fonları sektör için harcanmalıdır.

TÜRKİYE CAM VE CAM ÜRÜNLERİ SANAYİİ MECLİSİ: Kayıtdışılıkla etkin mücadele edilmelidir. Cam atığın kaynağında toplanması sağlanmalıdır. Binaların yalıtım yatırımları teşvik edilmelidir.

TÜRKİYE DAYANIKLI TÜKETİM MALLARI MECLİSİ: Eski ve verimsiz ürünlerin yerine enerji verimliliği yüksek ürünlerle değiştirme teşvik edilmelidir. Elektrikli ve elektronik eşya atıkları yükümlülükleri 2016 yılına ertelenmelidir. Küçük ev aletlerinin kayıtdışı üretimi ve kalitesiz ithalat engellenmelidir.

TÜRKİYE DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER MECLİSİ: Yakıt ve atıkların ithalinde alınan Çevre Katkı Payı kaldırılmalıdır. İran ve Afrika gibi yeni pazarlara yönelik Eximbank ihracat kredi sigortası uygulanmalıdır.

TÜRKİYE DENİZCİLİK MECLİSİ: Yabancı gemi armatörleri ve gemi inşa sanayi desteklenmelidir. İhraç kaydıyla alınan teşvik belgelerinin yerine getirilmemesiyle ilgili cezalı vergiler kaldırılmalıdır.

TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SANAYİİ MECLİSİ: Çalışma mevzuatımız esnekleştirilmelidir. Çevreye uyumlu üretim için destek verilmelidir. Rusya pazarında yaşanan sorunların çözümü için girişimlerde bulunulmalıdır.

TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİİ MECLİSİ: Tehlikesiz dökümhane atıklarının kum ve taş ocaklarına dökülmesine izin verilmelidir. Tehlikesiz atıkların başta çimento olmak üzere diğer sektörlere girdi olması için teşvik edilmelidir.

TÜRKİYE EĞİTİM MECLİSİ: Özel okulların kurulması teşvik edilmelidir. Özel okullarda okuyan öğrencilerin velilerine, kamu kaynağından kamu okullarındaki öğrenci başına maliyet kadar destek verilmesi sağlanmalıdır.

TÜRKİYE FUARCILIK MECLİSİ: Yurtiçi tanıtımda kamu kurumları ve yerel yönetimler daha fazla katkı sağlamalıdır. OSB’lerde tanıtım yerleri tahsis edilmelidir.

TÜRKİYE GIDA SANAYİİ MECLİSİ: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı stratejik planı tedarik eksenini de içermelidir. Tarım ve gıda sektörü aktörlerinin yer alacağı konsey kurulmalıdır.

TÜRKİYE HAYVANCILIK MECLİSİ: Yem bitkisi üretimi teşvik edilmelidir. Et üretimi için koyun ve keçi varlığı artırılmalıdır. Süt fiyatları (Süt=Yemx1,3) sabit tutulması için çalışma yürütülmelidir.

TÜRKİYE İÇECEK SANAYİİ MECLİSİ: Satış cirosundan alınan yüzde 15’e kadar harç ödenemez boyuttadır. Her yıl yaşanan nişasta bazlı şeker kotaları sorunu çözümü için Şeker Kanunu değiştirilmelidir.

TÜRKİYE İKLİMLENDİRME MECLİSİ: Klima santrali ve “fan coil” cihazları arasındaki ÖTV farkı kaldırılmalıdır. DİB kapsamında alımlarrı 5 ile 10 milyar dolar arasındaki kısmının yerli üreticiden alınması mümkündür.

TÜRKİYE İLAÇ SANAYİ MECLİSİ: 2011 ve2012 ilaç global bütçesi artırılmalıdır. İlaç takip sistemi ikinci faz uygulaması en az 18 ay ertelenmelidir. İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Kanun Tasarısı çıkarılmalıdır.

TÜRKİYE İNŞAAT YAPIMCILARI MECLİSİ: Yapı müteahhitliği mesleği tanımlanmalıdır, standartları belirlenmeli ve sektöre giriş düzenlenmelidir. Taşeronların kayıtdışılığına karşı mücadele edilmelidir.

TÜRKİYE KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİ MECLİSİ: Tasnif edilmiş ambalaj atıkları serbest olarak ticarete konu yapılabilmelidir.

TÜRKİYE KARAYOLU YOLCU TAŞIMACILIĞI MECLİSİ: Korsan taşımacılığa karşı etkin mücadele edilmelidir. Servis firmaları farklı illerde tescil ettirdikleri araçlarıyla taşıma yapabilmelidirler. Firmalar, ortak olarak yolcu haşıyabilmelidirler.

TÜRKİYE KİMYA SANAYİİ MECLİSİ: Tüketim kimyasallarında kayıtdışılıkla etkin şekilde mücadele edilmelidir. Kimya sanayi yatırımları için yerleşim sorunları çözülmeli, büyük yabancı firmaların Türkiye yatırımları teşvik edilmelidir.

TÜRİKYE KONFEKSİYON VE HAZIR GİYİM SANAYİİ MECLİSİ: Pamuk ipliği, polyester elyaflı ürünlerdeki damping soruşturmaları gözden geçirilmeli, yurtiçi pamuk üretimi artırılmalıdır. Üçüncü ve dördüncü bölgelerde ek maliyet avantajı sağlanmalıdır.

TÜRKİYE KOZMETİK VE TEMİZLİK ÜRÜNLERİ SANAYİİ MECLİSİ: Sağlık Bakanlığı denetimleri piyasa gözetim ve denetim kuralları dışında yapılmaktadır. Sahte ve taklit ürünlerle mücadelede yasal düzenleme eksikliği giderilmeli ve etkinleştirilmelidir.

TÜRKİYE KUYUMCULUK SANAYİİ MECLİSİ: Kıymetli taş ithalinde ÖTV’si kaldırılmalıdır.

TÜRİKYE MEDİKAL MECLİSİ: Sağlık Bakanlığı‘nın toplu alım yoluyla bir firmadan yaptığı alımlar haksızlık yaratıyor. İhaleler küçük ölçekli ve kalite anlayışı ön planda olarak yapılmalı.

TÜRKİYE MEDYA VE İLETİŞİM MECLİSİ: Türk Ceza Kanunu’nun pek çok medya organı ve gazeteciye açılan yüzlerce dava açılmasına yol açan hükümleri değiştirilmeli.

TÜRKİYE ORMAN ÜRÜNLERİ MECLİSİ: Odun hammaddesinin satışında tek üretici olan Orman Genel Müdürlüğü rasyonel bir şekilde yeniden yapılandırılmalı.

TÜRKİYE OTOMOTİV TİCARET MECLİSİ: Otomotivc Strateji Belgesinde otomotiv sanayinin yanında ticarete de yer verilmeli.

TÜRKİYE OTOMOTİV YAN SANAYİİ MECLİSİ: Dışarıya açılmak isteyen firmalara da sermaye girişinde sağlanan destekler veya ihracat desteği kapsamında destekler sağlanmalı.

TÜRKİYE ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİ MECLİSİ: 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’da yapılması düşünülen değişikliklere ilişkin Kanun Tasarısı bir an önce yasalaştırılmalı.

TÜRKİYE PATENT VE MARKA VEKİLLERİ MECLİSİ: Sınai haklar konusunda uyumlaştırılmış ve cezai yaptırımları da içeren kanunlar çıkarılmalı.

TÜRKİYE PERAKENDECİLİK MECLİSİ: Tüm tarafların katılımı ile ortak bir çalışma yapılmalı, AB normlarının AB ülkelerinde ne kadar uygulandığı gözlenerek, ülke gerçeklerine uygun bir sistem getirilmeli.

TÜRKİYE PETROL VE PETROL ÜRÜNLERİ SANAYİ MECLİSİ: 10 Numara Yağ adı altında yapılan kaçak veya sahte akaryakıt faaliyetleri yürütüldüğünden, baız yağlar ile motorin arasındaik ÖTV farkı giderilmeli.

TÜRKİYE SAĞLIK KURUMLARI MECLİSİ: Gerçek maliyetler esas alınarak fiyat tarifesinin yeniden düzenlenmesi ve enflasyon oranında yıllık artışlarının düzenli olarak uygulanması sağlanmalı.

TÜRKİYE SERAMİK VE REFRAKTER SANAYİİ MECLİSİ: Sektörün yüzde 40’a veren yüksek enerji maliyeti azaltılmalı, ihraç ürünlerine ton başına motorin destek primi verilmeli.

TÜRKİYE SERBEST BÖLGELER MECLİSİ: İhracata bağlı verilen istihdam desteğinde istenilen şartlarda firmalar lehine düzenleme yapılmalı.

TÜRKİYE SERMAYE PİYASASI MECLİSİ: Yatırımcı güvenini yeniden tesis etmek amacıyla, yatırımcı haklarını güvence altına alacak gerekli hukuki düzenlemeler yapılmalı.

TÜRKİYE SEYAHAT ACENTALARI VE REHBERLER MECLİSİ: Uluslararası rekabet ortamında daha nitelikli turist çekebilmek amacıyla turizm yatırımları, 12 aya yayılan modele kaydırılmalı.

TÜRKİYE LPG MECLİSİ: Tüplügazın ÖTV tutarı doğal gaz, elektrik ve de AB ülkelerindeki benzer uygulamalar ile eşdeğer tutulmalı,

TOBB SİGORTA ACENTALARI İCRA KOMİTESİ: Sigorta aracılığı faaliyetinde bulunan tüm kurum ve kuruluşların, herhangi bir istisnaya tabi tutulmaksızın aynı şartlara tabi olması sağlanmalı.

TOBB SİGORTA EKSPERLERİ İCRA KOMİTESİ: Hasar tespitlerinin sadece ruhsatlı eksperler tarafından yapılması sağlanmalı.

TÜRKİYE SİVİL HAVCILIK MECLİSİ: Dış hat uçuşlarında yerli firmaların kullandıkları yakıt devlet tarafından sübvanse edilmeli.

TÜRKİYE TARIM MECLİSİ: Başta damla sulama sistemleri olmak üzere, yeni sistemler uygulanarak, su kaynaklarının etkin kullanımı sağlanmalı.

TÜRKİYE TEKNİK MÜŞAVİRLİK MECLİSİ: Müşavirler inşaat müteahhitlerinin taşeronu değil, işin ortaklarından biri olarak algılanmalı.

TÜRKİYE TELEKOMÜNİKASYON MECLİSİ: Kullanım miktarından bağımsız olarak alınan sabit vergiler kaldırılmalı.

TÜRKİYE TOPRAK SANAYİ ÜRÜNLERİ MECLİSİ: İhraç ürünlerinin üretimi ve nakliyesinde kullanılan enerjilerdeki ÖTV düşürülmeli.

TÜRKİYE ULAŞTIRMA VE LOJİSTİK MECLİSİ: Gümrük Kanunu’nun sektörün maliyetlerini düşüren değişiklikleri hayata geçirilmeli.

TÜRKİYE YÜKSEK ÖĞRENİM MECLİSİ: Yurtdışı örneklerinde olduğu gibi, uzun vadeli öğrenim kredisine ilişkin yeni bir finansman modeli geliştirilmeli.

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ ÜST KURULUŞU: Özel izin alanlar hariç, bütün sanayi tesislerinin organize sanayi bölgelerinde kurulmasının zorunlu ve/veya cazip hale getirilmeli.