2010'un yıldız sektörleri bilgisayar ve otomotiv oldu

Naki BAKIR

ANKARA - Küresel krizin etkisiyle 2009'da yaşanan küçülmenin ardından, resesyondan çıkış, talepte canlanma, ekonomide toparlanma yılı olan 2010'da imalat sanayii alt sektörlerinin tamamına yakınında üretim, ihracat, ciro ve siparişler artış gösterdi.

Özellikle bilgisayar, elektronik ve optik cihazlar, otomotiv, makine ve ekipman ile ana metal sanayii en iyi performans artışı gösteren sektörlerin başında geldi. Diğer ulaşım araçları, tütün ve kısmen de eczacılık olmak üzere krizin yol açtığı olumsuzlukların henüz aşılamadığı çok az sayıda alt sektör kaldı.

Bilgisayar, üretim artışında lider

İmalat sanayiinde, 2009 yılındaki yüzde 11.3'lük düşüşün ardından, 2010 yılında yüzde 14.4 oranında üretim artışı kaydedilirken, alt sektörler içinde en yüksek artış oranı yüzde 34.9'la bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerde yakalandı.

Sektörün lokomotifi konumundaki motorlu taşıtlar üretim artışı oranında yüzde 33.3'le ikinci oldu. Üretim artışında bu sektörleri yüzde 32.9'la makine ve ekipman, yüzde 28.6 ile ağaç, yüzde 27.1 ile elektrikli teçhizat izledi. Kauçuk ve plastik yüzde 20.3, fabrikasyon metal ürünleri yüzde 19.6, deri yüzde 17.8'le yüksek oranlı artışlar kaydeden alt sektörler arasında yer aldı. Geçen yıl kimya sektörü yüzde 15.9, diğer metalik olmayan mineraller yüzde 14.7, tekstil yüzde 12.7, ana metal sanayii de yüzde 10.8'le çift haneli üretim artışı kaydetti.

Kağıt, giyim, içecek, gıda, kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri, mobilya, kayıtlı medyanın basımı ve çoğaltılması üretimini artıran sektörler arasında yer alırken; temel eczacılık yüzde 0.9, diğer ulaşım araçları yüzde 7.2 ve tütün yüzde 13.3 üretim düşüşü ile kan kaybetmeye devam etti.

2009 yılında toplamda yüzde 9.1 ciro kaybı yaşayan imalat sanayii, 2010 yılında ise toplam ciroyu yüzde 17.5 artırdı.Ciro artış oranında da bilgisayar, elektronik ve optik ürünler açık farkla başı çekti. Bu sektörün 2009 yılında yerinde sayan cirosu, 2010 yılında yüzde 62.8'le rekor bir artış gösterdi.

Ciro artış oranında bu sektörü yüzde 28.1'le ana metal sanayii, yüzde 25.9'la ağaç izledi. Motorlu taşıtlar sektörünün de yüzde 24.9'luk ciro artışı kaydettiği gözlendi. Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri yüzde 23.2, makine ve ekipman imalatı yüzde 22.5, tekstil yüzde 20.8, kimya yüzde 20.5, kauçuk ve plastik yüzde 19.5, deri yüzde 17.2, gıda yüzde 16.2, fabrikasyon metal ürünleri yüzde 13.4, kağıt yüzde 13.2, diğer metalik olmayan mineraller yüzde 13, mobilya yüzde 12.2, giyim yüzde 10.6 ile yüksek oranda ciro artışı elde etti.

Ciroların yüzde 24'le makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı, yüzde 21.9'la diğer ulaşım araçları ve yüzde 8.5'le tütün olmak üzere sadece üç sektörde ise önceki yıla göre düştüğü belirlendi.

İhracatta öne çıkan sektörler

Motorlu taşıtlar 2010 yılında 14 milyar 788.6 milyon dolarla en fazla ihracat yapan sektör olmaya devam ederken, 134.9 milyon dolarlık ihracatıyla en son sırada gelen büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri alt sektörü, ihracat artış oranında yüzde 34.2 ile birinci oldu. İhracat tutarında motorlu taşıtları 14 milyar 462.3 milyon dolarla ana metal sanayii, 10 milyar 938.6 milyon dolarla tekstil ürünleri, 10 milyar 629.7 milyon dolarla giyim eşyası izledi.

Diğer alt sektörlerin ihracat tutarı da 135 milyon dolarla 10 milyar dolar arasında değişti. İhracat artış oranında ise büro, muhasebe ve bilgi işlem makinelerini yüzde 32.7 ile kimyasal madde ve ürünler, yüzde 31.7 ile deri, yüzde 21.7 ile kağıt, yüzde 21.1'le plastik ve kauçuk, yüzde 18.7 ile elektrikli makine ve cihazlar, yüzde 17.9'la mobilya izledi. İhracat hacmi en yüksek alt sektör olan motorlu taşıtlar ise önceki yıla göre artış oranında yüzde 15'le bu sektörleri izledi.

En fazla sipariş artışı makinede

İmalat sanayiinin 2009 yılında yüzde 12.6 düşen toplam siparişleri, 2010 yılında yüzde 19.2 oranında artış gösterdi. TÜİK'in sipariş endeksi kapsamında yer alan imalat sanayii alt sektörleri içinde en yüksek oranlı sipariş artışını yüzde 30'la makine ve ekipman kaydetti. Üretim ve ciro artışında birinci olan bilgisayar, elektronik ve optik ürünler yüzde 28.5'le ikinci, ana metal sanayii yüzde 26.4 üçüncü, üretim ve ihracat değerine göre en büyük sektör olan motorlu taşıtlar da yüzde 25.7'lik artış oranıyla siparişleri en fazla artan dördüncü sektör oldu.

Siparişler, kimya sektöründe yüzde 22.2, tekstilde yüzde 20.2, kağıtta yüzde 13.7, fabrikasyon metal ürünlerinde yüzde 12.4, elektrikli teçhizatta da yüzde 10.9'la yüksek oranlı artışlar gösterdi. Ekonomik gruplara göre ise geçen yıl en hızlı sipariş artışının yüzde 23.5'le ara mallarında olduğu belirlendi. Sermaye mallarında yüzde 21.9 artan siparişler, dayanıksız tüketimde yüzde 10.4, dayanıklı tüketimde yüzde 9.6 artış gösterdi.