15 milyon icra dosyası mahkemede

Canan SAKARYA

ANKARA - Türkiye’de yaklaşık bin icra dairesindeki icra dosyası sayısı açıklanan son verilere göre 15 milyona yaklaştı. Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in açıkladığı verilere göre, 2002 yılında 6 milyon civarında olan icra dosyası sayısının 10 yılda 2.5 katına çıkarak 15 milyonaulaştı. Gelişmeyi DÜNYA’ya değerlendiren uzmanlar başlıca üç nedene dikkat çekiyor: Öz kaynak sıkıntısı yaşayan firmaların borçlanarak yatırım yapması, karşılıksız çeke hapis cezasının kaldırılması, kredi  ve kredi kartı kullanımının artması.DÜNYA’nın görüşlerine başvurnduğuuzmanların çözüm önerileriise ekonomideki nakit sıkıntısının giderilmesi ve ödeme alışkanlıklarınıdeğişmesi. 

10 yılda 2.5 katına çıktı  
Ülke genelindeki 985 icra dairesinde icra dosyasının sayısı 15 milyona dayandı. MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı’nın icra dosyaları ve icra dairelerine ilişkin yazılı soru önergesini yanıtlayan Adalet Bakanı Sadullah Ergin, son durumu açıkladı. Bakan Ergin’in verdiği bilgiye göre, ülke genelindeki toplam icra dosya sayısı, 2002 yıl sonu itibarıyla 5 milyon 933 bin 630 iken 2012 yıl sonu itibarıyla 14 milyon 992 bin 987’ye dayandı. Bakan Ergin, CHP Kars Milletvekili Enser Öğüt’ün 24 Eylül’deki bir soru önergesine verdiği yanıtta da 2012 sonu itibariyle işlem görmeyi bekleyen icra takip dosyası sayısının ise 19 milyon 98 bin 705 olduğunu açıklamıştı. Bakan Sadullah Ergin, 2013 yılına ait veriler 31 Aralık 2013 itibariyle derleneceği için 2013 yılına dair Bakanlıkta bir veri bulunmadığını kaydetti. 2002 yılında 236 bin 815 ilamlı, 2 milyon 964 bin 125 ilamsız icra dosyası bulunurken, dosya sayısı 2005 yılında 273 bin 284 ilamlı, 3 milyon 216 bin 364 ilamsız dosya olarak gerçekleşti. İcra dosyalarının sayısı 2007 yılında 373 bin 913 ilamlı, 3 milyon 649 bin 596 ilamsız; 2009 yılında 460 bin 806 ilamlı,6 milyon 705 bin 988 ilamsız, 2010’da 518 bin 974 ilamlı, 6 milyon 56 bin 808 ilamsız şeklinde tespit edildi. 2011’de açılan dosya sayısı 513 bin 225’i ilamlı, 4 milyon 996 bin 971’i ilamsız olmak üzere 5 milyon 510 bin 196 oldu. 2012’de ise bu sayılar 583 bin 520 ilamlı, 5 milyon 834 bin 59’u ilamsız toplam 6 milyon 417 bin 579 olarak açıklandı.

Kalaycı: Rakamlar alarm veriyor
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, Ergin’in yanıtlarını DÜNYA’ya değerlendirdi. son iki üç yıldır ekonomide bir durgunluk yaşandığını savunan Kalaycı, “İcra dosya sayısında 2012 yılında, 2002 yılına göre üç katı bir artış var. Durgunluk nedeniyle işletmeler sorun yaşıyor, güven ortamı kalmadı. Alacaklı işletmeler, ‘karşı taraf hileli iflas ederde alacağımı tahsil edemem’ korkusu içinde. Protestolu senetlerde de,
çekte de aynı sorun var” dedi. Kalaycı, işletmelerin önünü görmekte zorlanır hale geldiğini ve ekonomi yönetiminin gerekli önlemleri alması gerektiğini dile getirdi.

Takibe dönüşüm hızında anormallik yok
DÜNYA’nın görüşüne başvurduğu bankacılarda bu dosyalar içinde bankacılık dışı pek çok konunun da yer aldığını vurgulayarak şu anda sektörde sorunlu kredi artışı hızında ve takibe dönüşen kredi hacminde herhangi bir hızlanma ya da ‘normal dışı’ denilebilecek bir gelişim olmadığını söyledi. Bir bankacı, “Takibe intikal hızında bir anormallik yok” dedi ve ekledi: “Takipteki alacakların kredilere oranı yüzde 2.7 düzeyinde. Ayrıca brüt alacakların tutarına baktığınızda 27.5 milyar TL düzeyinde. 2012 sonunda bu 23.4 milyar Tl düzeyindeydi ve toplama oranı da yüzde 2.8’di” ifadelerini kullandı. Bir başka bankacı ise 2002 de 100 milyar TL civarında olan toplam kredi hacminin bugün 1 trilyon TL’ye ve yüzde 12 olan bireyselin payının yüzde 35’e çıktığını anlatarak “Adetsel artış bireyselin payının artmasından kaynaklanıyor olabilir ama hacimsel artış o rakamı teyit etmiyor” dedi. Bankacılar, ayrıca 2002 yılının Türk ekonomisi açısından dibe vurulan tarih 2012’nin ise büyüme hızının oldukça yavaşladığı bir yıl olduğuna işaret etti. Adalet Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre icra dosyası sayısı 2002'ye göre neredeyse üçe katlanmış durumda. İcra dosyası sayısının 15 milyona dayanmış olması ortalama her 4 haneden üçünün icra ile yüz yüze olduğu anlamına geliyor. Bu, aynı zamanda her beş kişiden birisinin icralık olması demek. İcra müdürlüklerinin takip ettiği tüm icra işlemlerinin hepsi alacak işlemi değil. Maddi bir alacak ifade etmese de yerine getirilmeyen her türlü yükümlülük için icra takibi yapılabiliyor. İcra takibi mahkemede kesinleşmiş bir karar olmadan da yapılabiliyor. Mahkeme kararına dayalı olarak yapılan icra işlemleri, toplam icra dosyalarının kabaca onda birini oluşturuyor.

• 2002'ye göre milli gelir dört katına çıkarak cari fiyatlarla yüzde 304 arttı.
• Bankacılık sektörü toplam kredi hacmi 20 kat artarak 36.4 milyar liradan 763,5 milyar liraya çıktı.
• Karşılıksız çıkan çek sayısında 2011'e göre yüzde 52'lik bir sıçrama oldu. 2011'de 594.8 bin olan karşılıksız çek sayısı 2012'de 905 bine yaklaştı. Artış, muhtemelen çek düzenlemelerinden kaynaklanıyor. 

• 2012 yılında karşılıksız çek sayısı 2011 yılına göre bir sıçrama kaydetse de 2010 yılında 900 bin olan karşılıksız çek sayısıyla hemen hemen aynı düzeyde. 2009 yılındaki 1 milyon 910 binlik karşılıksız çek sayısının ise yarısından bile az.
• Karşılıksız çek sayısının toplam çeklere oranı 2011'de yüzde 2.71 iken 2012'de yüzde 4.05'e çıktı. Tutar olarak ise karşılıksız çeklerin oranı yüzde 2.91'den yüzde 4.63'e çıktı.
• Protestolu senetler 2012’de 2011’e göre sayı olarak yüzde 17, tutar olarak ise yüzde 41.8 arttı. 2012’de 6.95 milyar TL tutarında toplam 1 milyon 75 bin senet protesto edildi.