'Yeni hükümet sanayiyi öksüz bırakmamalı'

MEHMET KAYA

ANKARA - Ahmet Davutoğlu tarafından kurulacak 62’nci Hükümetten, üretim ve istihdamın artırılması yönünde reel sektörün beklentileri, üretim maliyetlerin azaltılması başlığında toplanıyor. Yeni Hükümet, yüzde 10’a yaklaşan işsizlik ve enfl asyon yanı sıra cari açığın azaltılması yönünde yeni bir ekonomi programı açıklayacak. Hükümet Programı’nda iş dünyasının bu beklentilerine karşılık gelecek önlemlerin yer alması bekleniyor. 

DÜNYA’ya bilgi veren AK Parti ekonomi kurmayları, bir önceki hükümetin programından çok farklı unsurlar içermeyen 62’nci Hükümet Programı’nda, mevcut ekonomi politikalarına farklı bir bakış açısıyla yaklaşılacağını kaydettiler. Ekonomide yeni bakış açısının şifrelerini Başbakan Ahmet Davutoğlu, “2’nci ekonomik sıçramanın eşiğindeyiz” cümleleriyle özetlemiş, bunu da “Büyük bir eğitim reformu ve büyük bir Ar-Ge atılımı” ile sağlayacaklarını kaydetmişti. 
Türk iş dünyasının, hükümetten ivedilikle çözümünü bekledikleri sorunlara ilişkin TOBB tarafından hazırlanan raporda reel sektörün talepleri ağırlıklı olarak, istihdam üzerindeki yüklerin azaltılması, teşvik sisteminin gözden geçirilmesi, enerji maliyetlerinin azaltılması, yatırım ortamının iyileştirilmesi, Ar-Ge ve inovasyona daha çok destek verilmesi konularında yoğunlaşıyor.

İş dünyasının yeni hükümetten ivedilikle el atmasını istediği konular:

Teşvik sistemi: Bölgesel, sektörel ve stratejik olarak uygulanan teşvik sisteminde, bölgesel sınıfl amalar yeniden gözden geçirilmeli ve ilçe düzeyinde analiz yapılarak yeni bir planlama yapılmalı. Başta tarımsal ürünler olmak üzere stratejik sektörlere yönelik yeni bir yapılanma getirilmeli. 
Yatırım yerleri ve OSB’ler: Sanayi ve ticaret için ucuz yatırım yeri sağlanmasına yönelik çalışmalar artırılmalı. Metropol şehirlerde, teknoloji ağırlıklı üretimin yapıldığı OSB’ler kurulmalı. Kontrolsüz büyüyen sanayi şehirlerinde OSB’ler ve sanayi kuruluşları çok dağınık ve plansız. Yeni OSB’ler kurulurken bunu bertaraf edici planlar yapılmalı. OSB'lerin daha cazip hale getirilmesi için özendirici teşvik politikası uygulanmalı. İl sınırları içindeki kurulmuş OSB’ler dolmadan yeni OSB yatırımına izin verilmemeli. Organize Ticaret Bölgesi de kurulmalı. 

Ulaştırma-Lojistik: Sanayi bölgeleri, turizm, ticaret gibi unsurlar göz önünde bulundurularak, OSB’ler ve üretim ile entegre karayoludemiryolu yatırımları yapılmalı. Lojistik merkezlerin kurulması özendirilmeli. 

İç ve Dış Ticaret: Türkiye’nin komşu ülkelerinde yaşanan iç karışıklıklar nedeniyle ihracatta kayıplar görülmekte. Ayrıca, ulaştırma sorunları yaşanmakta. Hızla alternatif pazarlar ve alternatif güzergahlar üretilmeli. Türkiye ABD-AB arasındaki serbest ticaret anlaşmasına dahil olmalı. 
İstihdam piyasası: Eğitim-istihdam uyumsuzluğu sorunu devam etmekte. Türkiye’de işgücü üzerindeki ek maliyetler yüzde 80’lere kadar çıkmakta ancak rekabet edilen ülkelerde bu oran yüzde 30-40 aralığında. İstihdam üzerindeki vergi ve sosyal güvenlik ve diğer yükler düşürülmeli. İstihdam mevzuatındaki katılıklar nedeniyle, işverenler iş mahkemelerindeki davaların yüzde 80’ini kaybetmekte. İşkolu barajının yüzde 1’e indirilmesi iş barışını bozar. İstihdam sayısı arttıkça işletmelerin, iş güvenliği, sağlığı, hukukçu ve çalışma yükümlülükleri artıyor. Bu büyümenin önünde bir engel olarak görülüyor. 

Vergi teşvik ve ödeme kolaylıkları: Mevcut torba yasada yapılan vergi ve diğer borçlara yönelik ödeme kolaylığının kapsamı genişletilmeli. Vergisini düzenli ödeyenlere ödül mekanizması oluşturulmalı. Kar dağıtımındaki vergi yükü düşürülmeli. 

Yatırım ve iş ortamının iyileştirilmesi: Dış ticaret işlemlerinde, teşvik işlemlerinde ve şirket faaliyetlerine yönelik işlemlerdeki bürokrasi azaltılmalı. Madencilik işletmelerinin faaliyete geçişindeki ağır bürokrasi azaltılmalı. Ticari uyuşmazlıklara ilişkin TOBB Tahkim sistemi özendirilmeli. 

AR-GE, inovasyon ve teknoloji yatırımları-teşvikleri: AR-GE desteklerinin kapsamı, sayısı ve niteliği artırılmalı. AR-GE yatırımları için 30 araştırma personeli KOBİ’ler için karşılanamaz. AB ve STA bulunan ülkelerden menşe değiştirerek, uzak doğudan kontrolsüz ithalat engellenmeli, yerli üretici korunmalı. 

Tarım: Lisanslı depoculukta 2 yıl ödemesiz 5 yıl vadeli faizsiz destek verilmeli. Lisanslı depoculuk yatırımları 5. Bölge teşviklerine alınmalıdır. Lisanslı depoculuk yatırımlarında belediye harçlarıkaldırılma, AB’nin destek programı kapsamına alınmalıdır. TMO alım ve satımlarını borsa salonlarında yapmalıdır. Tarım ihtisas OSB’leri kurulmalıdır. 
Denizcilik ve deniz ulaştırma: Türk firmalarının yüklerinin Türk filosu tarafından taşınması halinde verilecek teşvik geliştirilmeli. Petrol tankeri ve LNG gemi yatırımı gerçekleştirilmeli. Yeni nesil gemi üretimi için yatırım yapan tersaneler desteklenmeli. Gemi ve yat inşası ile yan sanayii desteklenmelidir. Deniz turizmi için marinalar desteklenmeli.