'Tarla'dan biyoyakıta tepki

Hüseyin GÖKÇE

ANKARA - EPDK'nın önceki gün duyurduğu ve 2013 yılından itibaren akaryakıt ürünlerinde bitkisel yağ katkı zorunluluğu getirilmesine ilişkin uygulama hazırlıkları, Türkiye'de yeni bir tartışma başlattı. Uygulamayı Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) yerli üretime katık sağlayacağı gerekçesiyle destekliyor. Bu ürünleri hammadde olarak kullanan yağ sanayicileri ise Türkiye'de yeteri kadar üretilemediği için yıllık 2 milyar dolar civarında yağlı tohum ve türevleri ithalatı yapıldığını belirterek uygulamaya şiddetle karşı çıktılar. Sanayiciler, yağın litresinin akaryakıttan daha pahalı olduğunu belirtirken, projenin hayata geçirilmesi halinde, cari açığın azalmak bir yana daha çok artacağını öne sürdüler.

Bioetanolün hammaddesi olan pancar üreticilerinin örgütlü olduğu PANKOBİRLİK, pancar üretiminin artacağı gerekçesiyle destek veriyor. PANKOBİRLİK Başkanı Recep Konuk önceki gün "Karar enerjimize enerji kattı" yorumunda bulunmuştu. Şeker İş Sendikası ise dünyanın pancar üretimini artırırken, Türkiye'nin şeker fabrikalarını özelleştirme politikasını eleştirdi.

Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkanlığı yanı sıra AKP Genel Başkan Yardımcılığı görevini de yürüten Balıkesir Milletvekili Edip Ahmet Uğur, DÜNYA'ya yaptığı açıklamada bu uygulamayla maksadın hasıl olmayacağını söyledi.

Cari açık azalmaz

Türkiye'nin yağlı tohumlar kaleminde yaklaşık 2.5 milyon ton açığı olduğunu belirten Uğur, yağlı tohumların katkı maddesi olarak kullanılıp cari açığı azaltma projesinin temelden yanlış olduğunu söyledi. Hammadde olarak yüzde 70 dışa bağımlı olunan bu grupta, zaten yeterli olmayan üretimin bir de akaryakıtta kullanılmasının anlamsız olduğunu ifade eden Uğur, "Bugün 1 litre yağ 1 litre akaryakıttan pahalı. Siz yağlı tohumları ithal ederek bunun içine katarsanız, bu kez daha çok yağ ithal etmek zorunda kalacağız. Dolayısıyla aynı ürüne daha fazla para ödeyeceğiz" dedi.

EPDK Başkanı Hasan Köktaş, kararın önümüzdeki birkaç yıl içerisinde hem cari açığın azaltılmasında hemde yerli tarım üretimi açısından çok büyük önem taşıdığını iddia etmişti. Yemeklik yağ ihtiyacının tamamının ithal edilerek karşılanmasının büyük sıkıntı doğuracağını ifade eden Uğur, "Zaten hammadde bulmakta güçlük çekiyoruz. Bugüne kadar bize hammadde satan Ukrayna gibi ülkeler kendi üretim tesislerini kurmaya başladılar. Yakında ayçiçeği dahil bu ülkelerden hammadde bile bulamayacak duruma geliriz" şeklinde konuştu. 

Atık yağda kapasite 20 milyon dolar

Dünyada bir çok ülkede bitkisel yağdan biyodizel yapılmasının normal olduğuna işaret eden Uğur şunları söyledi, "ABD'de soya fazlası var, AB ülkelerinde kolza fazlası, Uzakdoğu ülkeleri palm yağında üretim fazlası yaşıyorlar. Dolayısıyla bunlar ürünlerini bu kalemde değerlendirebilirler."

Türkiye'de her yıl toplanabilir 30 bin ton yağın lavabolardan döküldüğüne dikkat çeken Uğur, bunun 222 bin varil petrole karşılık geldiğini söyledi. Ortalama 90 dolarlık fiyatla yıllık 20 milyon dolarlık kazanım sağlanabileceğini ifade eden Uğur, dernek olarak pilot çalışmaları sürdürdüklerini, bunun daha somut bir proje olduğunu anlattı. Dünya Bioetik Kurulu'nun insan gıdası olarak kullanılabilecek ürünlerin, sanayide kullanılmasının zararına dikkat çeken açıklamaları olduğunu belirten Uğur, atık yağların çevreye de büyük zarar verdiğini söyledi.

Yıllık 2 milyon ton üretim var

Anadolu Ajansı'nın yaptığı derlemeye göre EPDK'nın öngördüğü şekilde benzin ve motorine yüzde 3 harmanlama yapılması durumunda, 493 bin m3 biyodizel ve 80 bin m3 biyoetanole ihtiyaç duyulacak. Bunun için de 1 milyon 233 bin ton kolza ve aspir, 945 bin ton şeker pancarı veya 223 bin 145 ton mısır üretilmesi gerekiyor.

DÜNYA'nın derlediği bilgilere göre ise Türkiye'de yıllık 2 milyon ton civarında yağlı tohum üretimi yapılıyor. Bunun yarısını bu alanda kullanılmayan pamuk tohumu oluşturuyor. 2005 yılında 2 milyon 227 bin ton yağlı tohum üretilirken, 2006'da 2 milyon 390 bin ton, 2007'de ise 2 milyon 64 bin tonluk üretim yapıldı. Üretim miktarı 2008'de 2 milyon 216 bin ton, 2009'da 1 milyon 801 bin ton ve 2010 yılında ise 2 milyon 315 bin ton düzeyinde gerçekleşti.

Bu yıl 3 milyar dolar ithalat bekleniyor

EPDK kararıyla ilgili Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği tarafından hazırlanan bilgi notunda geçen yıl 950 bin tonu bitkisel ve 530 bin tonu margarin olmak üzere toplam bin 480 ton yağ tüketildiği belirtildi. Buna karşılık yerli üretim 620 bin tonda kalırken, geçen yıl yağlı tohum ve ham yağ ithalatına 2.5 milyar dolar para harcandı. Bu yıl Ocak-Temmuz döneminde 2.8 milyon ton yağlı tohum ve türevleri ithalatı karşılığında 2 milyar dolar ödeme yapılırken, yılın tamamında toplam 3 milyar dolarlık çıkış bekleniyor.

"Türkiye pancar üretiminde elini çabuk tutmalı"

Şeker-İş Sendikası Başkanı Gök

Dünyadaki son gelişmelere bakıldığında hızla biyoyakıta geçişin gözlemlendiğini belirten Şeker İş Sendikası Başkanı İsa Gök, ülkemizde bunun tam tersine pancar üretimini azaltacak özelleştirmeye hız verildiğini bildirdi. Yaptığı yazılı açıklamada, özellikle yağlı tohumlardan üretilen biyodizel konusunda AB'nin 10 yıllık geçmişi olduğuna dikkat çeken Gök, Türkiye'nin bu alandaki yatırımlarda çok geç kalmadığını anlattı. Pancar üretimini teşvik edecek önlemler alınması gerektiğine dikkat çeken İsa Gök, bunun enerjide dışa bağımlılığı yüksek olan Türkiye'nin ulusal çıkarları açısından önemli olduğunu bildirdi.