'Perakende yasası, sektörün beklentilerine pek cevap vermedi”

ÖZÜM ÖRS / ANKARA

Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı ve Altunbilekler Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Altunbilek, perakende yasasının sektörün beklentilerine pek cevap vermediğini kaydederek, kurulacak yeni hükümetten söz konusu kanunda bazı düzenlemeler yapılmasını talep edeceklerini bildirdi. Tüm perakende sektöründe pazar günü çalışma yasağı uygulanması gerektiğini dile getiren Altunbilek, ayrıca AVM’lerin açılmasına kural getirilmesi gerektiğine de dikkat çekti. 

Mustafa Altunbilek ile Altunbilekler İnsan Kaynaklarından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Öznur Altunbilek, bir grup gazeteci ile sohbet toplantısında bir araya gelerek değerlendirmelerde bulundu. 7 Haziran seçimlerinde sandıktan halkın ortak hükümet kurulması isteğinin çıktığını ifade eden Mustafa Altunbilek, ortak akılla bir hükümet kurulması gerektiğini ve erken seçime karşı olduğunu kaydetti. Altunbilek, hükümet kurulduğunda birinci önceliğin, halkın cebine daha fazla para girmesini sağlamak olması gerektiğini vurguladı. Altunbilek, "Ayrıca, asgari ücret hakikaten muhalefet partilerinin söylemlerindeki gibi olacaksa, burada vergilerde bir adaletsizlik var. Hiçbir zaman Avrupa standartlarında değil. Vergilerin düşürülmesi lazım. Düşürülünce bir denge kurulur. Böylece ticaret de hareket de bereket de artar” dedi. 

'Tüm sektörde pazar günü çalışma yasağı uygulansın' 

Perakende yasasının, sektörün beklentilerine pek cevap vermediğini aktaran Altunbilek, “Pazar günleri işyerlerinin kapatılmasını istedik. Çalışanların pazar günü tatili yok ama Avrupa’da pazar günleri işyerleri tatil. Bu yasa AVM yasası gibi algılandı. Çalışanların daha huzurlu, güvenli, olabilmesi için biz dedik ki; pazar günleri tatil olsun. Birinci önceliğimiz buydu. Buna daha çok AVM’lerin yöneticileri ve hükümet, ekonomide bir kayıp olur diye karşı çıktı. Halka da çok anlatamadık” dedi. Akşam geç saatlere kadar açık mağazaların bulunduğunu belirten Altunbilek, sürdürülebilirliğin, verimliliğin ve başarının ancak mutlu çalışanlarla mümkün olduğunu, bunun için de mesai saatlerinin düzgün olması gerektiğini vurguladı. Çalışan için ailesiyle vakit geçirebileceği hafta sonu tatilinin çok önemli olduğunun altını çizen Altunbilek, “İnanın, hafta sonu tatili belki maaştan daha önemli” diyerek, tüm perakende sektöründe pazar günü veya başka bir günün çalışma yasağı getirilmesi gerektiğini dile getirdi. 

'AVM kirliliği yaşanıyor küçük esnafı kaybediyoruz' 

Bir AVM kirliliğinin yaşandığını savunan Altunbilek, “Kuralsız kaidesiz AVM’ler açılıyor. Avrupa’da da AVM açılıyor, ama şehrin altyapısı, nüfus yapısı, gelir düzeyi, her şey hesap ediliyor. Küçük esnafı da kaybediyoruz. Eskiden, sokağa çıktığımızda birkaç tane ayakkabı tamircisi görebiliyorduk. Bugün ayakkabı tamiri için AVM’ye gidiyoruz. Küçük esnaf kayboldu, gitti. AVM nefes alınan yer olmaktan çıktı, ben çalışanların hapishanesi olarak görüyorum” diye konuştu. Altunbilek, yeni kurulacak hükümetten, söz konusu yasada bazı düzenlemeler yapılmasını talep edeceklerini dile getirerek, “En azından açılan marketlere bir kural konulmasını isteyeceğiz. AVM’lerin açılmasına da kural gelsin. Kilometre kuralı gelsin. Mesafe kuralı gelsin. Biz AVM’ye karşı değiliz, ihtiyaç varsa açılsın” dedi. 

'Çalışanlar bu işi meslek olarak görmüyor, sirkülasyon çok fazla' 

Perakende sektörünün sıkıntılarını da paylaşan Altunbilek, "Çalışanlar bu işi çok meslek olarak görmüyor. Özellikle kasiyer gibi, ara eleman dediğimiz pozisyonlarda. En büyük sıkıntımız hızlı bir sirkülasyon var. Çalışanın kalıcı olabilmesi için ücretlerin doğru verilmesi, mesai saatlerinin ve resmi tatillerin doğru uygulanmasından yanayım. Hem federasyon adına söylüyorum, hem de kendi şirketimde bunu uygulamaya çalışıyorum. Uygularsak, işimiz biraz daha kolaylaşıyor” dedi.

'Tarla fiyatının üzerine yüzde 50 maliyet geliyor'

Üreticiden markete gelene kadar oluşan fiyat farkına yönelik eleştirilere ve sorulara yanıt veren Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Mustafa Altunbilek, “Dalından kopardığımız fiyatla markete geldiğindeki fiyat nasıl aynı olabilir? Bu ürünün üretimden mağazalarımıza, mağazalarımızdan tüketiciye ulaşıncaya kadar geçirdiği birçok safh a var. Bu tablo ortaya konulurken aradaki nakliyeler, komisyoncular, işletme giderleri sorulmuyor” dedi. Bu safh aları anlatan Mustafa Altunbilek, tarladan 10 kuruşa alınan bir ürünün üzerine; hale gelene kadar yüzde 10 nakliye bedeli ve hale geldiğinde yüzde 7 hal komisyonunun eklendiğini söyledi. Markete gelindiğinde ise enerji, insan kaynağı ve kira gibi, ortalama yüzde 17 ile 20 arasında bir işletme giderinin de eklendiğini kaydeden Altunbilek, “Yani bu silsile içerisindeki toplam maliyet, tarla fiyatının üzerine yaklaşık yüzde 50 konulması demek. Yine bu maliyet silsilesi içerisine ürün paketleme, servis edilme, ürünü kalitesine ve büyüklüklerine göre analiz edip ayırma, marketlere nakliyesi gibi işlemler de giriyor. Oluşan bu rakam üzerine yüzde 10 ya da 15 de kâr ekleniyor. Kâr oranı marketlerdeki ürün kayıpları da değerlendirilerek belirleniyor” diye konuştu. 

Ramazan kolisine ilgi azaldı 

Ramazan paketlerine yüzde 30 talep azalması yaşandığını da sözlerine ekleyen Mustafa Altunbilek, hediye çeklerine yönelme olduğunu, ancak bu trendin yüzde 30’luk açığı kapatmadığını kaydetti.

Perakende Türkiye'nin 3'üncü büyük sektörü

TÜİK verilerine göre, perakende ticareti yüzde 13 ile genel ticarette, yüzde 17 ile genel istihdamda Türkiye’nin üçüncü büyük sektörü konumunda. Türkiye’de toplam perakende ticareti 270 milyar dolara ulaştı. Organize gıda perakende sektörünün büyüklüğü ise 70 milyar dolar seviyesinde.