'Operasyonun kilidini Rusya açtı'

Emre ESER 

Uludağ Üniversitesi  Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Tayyar Arı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bu sabah 04.00 itibariyle başlattığı "Fırat Kalkanı" operasyonunun kısa sürede bitmeyeceği görüşünde. 

“Türkiye ilk etapta bölgede temizlik faaliyetlerinde bulunacak. Buraya yönelik ilk düşünce IŞİD ve PYD dışında ÖSO gibi güçlerin bu bölgeyi kontrol etmesi” diyen Tayyar Arı, TSK'nın bölgede operasyonları tamamladıktan sonra, sürekli konuşulan güvenli bölge teklifini fiili olarak uygulamaya koymasını beklediğini ifade etti.

İşte Arı'nın 'Fırat Kalkanı' operasyonuna ilişkin dunya.com’a yaptığı değerlendirme:

"ABD geri adım atıyor"

"Geçtiğimiz yıl Rusya ile yaşanan uçak krizi bizim bölgedeki etkinliğimizi büyük ölçüde kırmıştı. Kendi sınırımızda hava sahasını tam olarak kullanamıyorduk. Silahlı kuvvetler yapılması gereken hava operasyonlarını icra edemiyordu. Bu bölgede Türkiye'nin kendine yönelik tehditlere karşı kullandığı karşı güç sadece Obüs atışlarıydı.  Rusya ile yaşanan krizin yakın zaman içinde aşılmaya başlanması Türkiye'nin bölgedeki elini tekrar güçlendirdi. Rusya ile aramızın bozuk olduğu dönemde ABD,  Türkiye'nin PYD konusundaki rahatsızlıklarını dikkate almıyordu. Bu operasyon ve Türkiye ile Rusya yakınlaşması ABD'nin bu konuda geri adım atmasına neden oldu.

"Bölgedeki aktörler fikir değiştiriyor"

Suriye konusunda diğer aktörlerde olduğu gibi bizim de  planlarımızda değişiklik oldu. Artık Rusya ve İran başta olmak üzere tüm aktörler Suriye'nin toprak bütünlüğünden yana.  Burada şüpheli olan tek nokta ABD'nin PYD'ye vermiş olduğu bir söz olup olmadığı. ABD PYD'ye verdiği desteği IŞİD'e karşı mücadele çerçevesinde savunuyor ancak PYD'nin bir koridor oluşturma çabası bunun ne kadar gerçek olduğunu sorgulatıyor. Bu çerçevede ABD'nin PYD konusunda Türkiye'nin rahatsızlıklarını görmezden gelmesi biraz daha zorlaşacak.  Çünkü artık Rusya ile ilişkilerimiz eskisi gibi değil. ABD bu yakınlaşmadan rahatsız. Bu rahatsızlığı Türkiye'nin çekincelerini daha fazla dikkate almasına neden olacak.

"Türkiye'nin hassas noktası: Fırat'ın batısı"

Türkiye'nin gereken siyasi ortamı bulduktan sonra hazırlıklarını kısa sürede tamamlaması ve bölgedeki diğer aktörler ile tek tek görüşüp operasyona başlaması bu konudaki hassasiyetini gösteriyor. Türkiye'nin sürekli olarak dile getirdiği önemli bir nokta var. PYD'nin Fırat Nehri'nin batısına geçmesi. Bu Türkiye'nin baştan itibaren altını çizdiği hassas noktası.  PYD uzun süredir batıya doğru ilerliyordu ve sınır hattının büyük bölümünü kontrol altına aldılar. IŞİD'in Menbiç'ten çıkarılmasının ardından teröristler Celebrus'a doğru kaçmaya başladı. Bu Türkiye' için yeni bir tehlike.  Bunun haricinde son zamanlarda Türkiye sınırları içerisinde yapılan terör saldırıları iç güvenliği tehdit ediyordu. Tüm bunlar operasyonun kaçınılmaz olmasına neden oldu.

"Türkiye'nin orada kalıcı olacağını sanmıyorum"

Şimdi operasyonun başlaması ile uzun sürecek bir döneme girildi. Türkiye ilk etapta orada temizlik faaliyetlerinde bulunduktan sonra kalıcı olmayı düşünmüyor. Buraya yönelik ilk düşünce IŞİD ve PYD dışında ÖSO gibi güçlerin bu bölgeyi kontrol etmesi.

"Güvenli bölge teklifi fiili olarak uygulanabilir"

TSK'nın bölgede operasyonları tamamladıktan sonra sürekli konuşulan güvenli bölge teklifini fiili olarak uygulamaya koymasını bekliyorum. Ancak burada diğer aktörlerin tutumu, durumu değiştirebilir. Güvenli bölge oluşturulduktan sonra ise uzun dönemde mültecilerin rehabilitasyon süreci hemen başlayacaktır. Sınırlarımız içerisindeki mülteciler oluşturulan güvenli bölgede kontrol altında tutulacaktır."