'Nükleer, Atatürk ve Keban'a değil, doğalgaza karşı'

MEHMET KARA

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, kurulacak nükleer santrallerin, Atatürk ve Keban barajlarındaki HES’lere karşı değil, tamamına yakını ithal edilen doğalgazla çalışan santrallere karşı bir seçenek olduğunu söyledi. 

Bu yıl 21’incisi düzenlenen Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı ICCI 2015, İstanbul Fuar Merkezi’nde başladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, etkinliğin açılışında yaptığı konuşmada Türkiye’de enerji sektörünün ekonomiden daha hızlı büyümek zorunda olduğunu belirtti. Ancak bu sayede Avrupa Birliği ülkelerindeki ortalama kişi başına elektrik tüketimi rakamına ulaşılabileceğini kaydeden Yıldız, 2023 hedefl erini gerçekleştirebilmesi için enerji sektörünün her yıl yüzde 6-7 civarında büyümesinin şart olduğunu vurguladı. 

Geçtiğimiz haftaki rüzgâr santrali ön lisans başvurularının, kapasitenin 14 katına yakın çıkmasını heyecan verici olarak nitelendiren Yıldız “4 yıl önce bize yatırımların yapılabilmesi için elektrik fiyatlarının yükseltilmesi gerektiği söylenmişti. Ama bugün lisanslar için (ona değil bana verin) diyenler çoğunlukta. O yüzden teknolojik gelişmelerin, malzeme biliminin ilerlemesinin ve Türkiye’deki fiyatlama mekanizmasının her birinin dikkate alınmasıyla bugünlere gelindiğinin iyi bilinmesi lazım” dedi. 

Serbestleşirken büyümek 

Enerji sektöründe liberalizasyon gibi bir dönüşüm yaşanırken büyümenin çok daha önemli olduğunu vurgulayan Bakan Yıldız, “Türkiye birçok ülkenin başlayıp da siyasi istikrarla
garanti altına alamadığı özelleştirme politikalarıyla birlikte yükselmiştir. Sadece elektrik dağıtımından 13 milyar dolar, üretim özelleştirmelerinden de bir o kadar kaynak sağlamıştır. Geçiş dönemindeki bir kısım sıkıntılar bizim daha çok dikkatli olmamız gereken yanlardır. Usul ve üslup hatası yapılıyorsa bunu özelleştirmelere karşı çıkmanın gerekçesi yapmamak gibi” diye konuştu. 

Metsamor’a başka çözüm bulunmalı 

Ermenistan’ın, Türkiye sınırındaki Metsamor nükleer enerji santralinin işletim süresini 2026'ya kadar uzatılmasını eleştiren Taner Yıldız şöyle dedi: “Biz Ermenistan’daki Metsamor nükleer enerji santralinin riskleri ve dolan ömrüyle beraber Uluslararası Atom Enerji Ajansı’nın direktiflerine aykırı olarak çalışmasını doğru bulmuyoruz. Yalnızca enerji ihtiyacı var diye bir nükleer santral burnumuzun dibinde çalıştırılamaz. Bununla alakalı girişimlerimizi yaptık. Ermenistan’ın savunması ise ‘eğer bu nükleer santral durursa elektriksiz kalırız’. Mutlaka farklı çözümlerin olduğu kanaatindeyim.”

Nükleer karşıtı çevrecilere seslenen Bakan Yıldız şunları söyledi: “Çevrecilerin Türkiye’deki projelere göstermiş oldukları hassasiyeti, Iğdır’da sınıra 16 km uzaklıktaki Metsamor Nükleer santraline göstermemelerini anlamıyorum. 30 yıllık ömrünü çoktan tamamlamış bu santral. Mesela Iğdır’da hep birlikte bir çevre yürüyüşü düzenleyelim. Sırf çevreyle ilgili hassasiyet göstermekten ziyade çevrenin istismar edilmeye başlandığını görüyorum. Samimi olacağız.” 

Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığı azaltabilmek için yerli kömür kaynaklarını kullanmasının zaruri olduğunu ifade eden Enerji Bakanı Yıldız, “Kömür ile alakalı, bütün çevre şartlarına uymak kaydıyla yaptığımız işler daha hızlı ilerlemek zorunda. Bunu son derece önemsiyoruz” dedi. Yıldız şöyle devam etti: “Her enerji kaynağının bir diğerine göre avantaj ve dezavantajları var. Akkuyu Nükleer Santrali kurulduğunda sabit fiyatlarla elektrik alacağız. Bu sayede, bugünün parasıyla doğalgaza 7.2 milyar dolarlık daha az para ödemiş olacağız. Çünkü biz nükleer güç santrallerini Atatürk ve Keban barajlarının yerine işletmeyeceğiz. Doğalgaz santrallerinin yerine işleteceğiz.” 

Arazi karşılaştırması 

Bakan Taner Yıldız, enerji tesisleri kurulurken ihtiyaç duyulan arazi miktarları arasında bir karşılaştırma da yaptı. Yıldız, aynı miktarda elektriği üretmek için nükleerde 1-4 kilometrekare arasında değişen araziler yeterli olurken, güneş santrallerinde bunun yaklaşık 20-50 km2 alana ihtiyaç duyulduğunu kaydetti. Yıldız, “Kaplasın; ülke geniş ama alan ne kadar genişlerse - ki biz rüzgarla güneşin önünü sonuna kadar açmaya kararlıyız - muhatap o kadar artıyor. Nehir tipi santrallere gösterilen reaksiyonlar da bundan kaynaklanıyor. Bu arada aynı miktarda elektriği rüzgardan üretmek istersek 250 km2 alana ihtiyacımız oluyor” dedi.

Türkiye enerjide AB-Rusya hesabının bir tarafı değil

Enerji Bakanı Taner Yıldız, Rus gazını Türkiye’ye ve oradan Avrupa’ya taşıyacak Türk Akımı Projesi’nin dört boru hattından yılda 63 milyar m3 gaz geçeceğini kaydederek şöyle dedi: “Bu uluslararası alanda TANAP’la başarı sağlayan Türkiye’nin en önemli proje başlıklarından biridir. 48 milyar metreküplük kısmının alıcısı ve taahhüt edeni Türkiye değildir. Alacaksa bu gazı AB ülkeleri alacak. AB’nin bize niye bu projeyi geliştiriyorsunuz demeye hakkı yok. Bir yerde talep varsa, arz hemen yanı başındadır. Üretiliyorsa iletiriz, iletiliyorsa o da tüketilir. Türkiye AB’nin Rusya ile hesabının tarafı değildir. Biz hangi şartlarda hangi hesaba dayalı olarak bu yatırımları yaptığımızı çok iyi biliyoruz. Ülke çıkarlarımızın önde tutulduğunun bilinmesini istiyoruz. Siyasi gelişmeleri, uluslararası finansman şartlarını çok iyi biliyoruz.”