'Medyanın azı karar, çoğu zarar'

ANKARA - Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından düzenlenen 'Medya Okuryazarlığı Dersi Tanıtım Toplantısı ve Yenilikler Paneli' ile çocukların değişen medya kullanma alışkanlıkları çerçevesinde yenilenen medya okuryazarlığı dersi kamuoyuna tanıtıldı. RTÜK'ten yapılan yazılı açıklamaya göre, çocukların değişen medya kullanma alışkanlıkları, cep telefonunda ve internette geçirdikleri sürenin giderek artması medya okuryazarlığı ders programının baştan sona yenilenmesine neden oldu. 

RTÜK tarafından 2013 yılında yapılan 'Çocukların Medya Kullanma Alışkanlıkları Araştırması', yeni neslin televizyondan mobil cihazlara doğru eğilim gösterdiğini, çocukların cep telefonu ve tablet gibi mobil cihazlara harcadıkları zamanın giderek arttığını ortaya koydu. Bunun üzerine RTÜK, Milli Eğitim Bakanlığı ve çeşitli üniversitelerden akademisyenler bir araya gelerek 2006 yılından beri ortaokullarda okutulan, kitap, gazete, televizyon, internet gibi araç temelli yaklaşıma ve uygulamadan çok bilgi aktarımına dayanan medya okuryazarlığı ders programını tamamen yenilediler.

'Medya okuryazarlığının geliştirilebilecek bir beceri olduğu esas alındı'

Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı'nın da katılımıyla bugün gerçekleştirilen 'Medya Okuryazarlığı Dersi Tanıtım Toplantısı ve Yenilikler Paneli'nde ders programı, RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun tarafından kamuoyuna tanıtıldı. Medya okuryazarlığı ders programı ve eğitim materyali, 'Çocukların Medya Kullanma Alışkanlıkları Araştırması' bulguları ile medya okuryazarlığının aynı zamanda geliştirilebilecek bir beceri olduğu yaklaşımı esas alınarak yeniden oluşturuldu. Böylelikle medya okuryazarlığını ailede başlayan ve hayat boyu gelişimini devam ettiren bir beceri olarak gören akademik bakış açısı pratiğe yansıtıldı.

Yeni eğitim öğretim yılından itibaren uygulanacak medya okuryazarlığı öğretim programına göre, derslerde kitap takibi yapılmayacak. Ders kitabı yerine RTÜK, Milli Eğitim Bakanlığı ve akademisyenlerin işbirliğiyle hazırlanan ve öğrencilere kısa sürede ve hızlı bir şekilde uyarlama yapma imkanı sağlayan 'Medya Okuryazarlığı Öğretim Materyali' kullanılacak.

'Çocuklara 'Medya Diyeti'

Yenilenen medya okuryazarlığı dersinde öğrencilere 'medya diyeti' öğretilecek ve 'Medyanın azı karar, çoğu zarar' mesajı verilecek. Medya okuryazarlığı eğitim materyalinin en canlı bölümünü oluşturan uygulamalı etkinlikler kapsamında öğrenciler aile büyükleriyle röportajlar yapacak, medya diyeti testi uygulayarak kendi medya kullanma sürelerini belirleyecek. RTÜK'ün Akıllı İşaretlerine benzer koruyucu semboller önerecekler ve oluşturacaklar. Ayrıca kendilerini bir kanal yöneticisi yerine koyarak reyting artırmanın yollarını arayacak, kişilerin ve medyanın bir olaya farklı açılardan bakabileceğini gösteren örnek olayları inceleyip sorgulayacak ve empati kuracaklar.

Gazete haberi hazırlayıp, istedikleri bir öyküyü, senaryo ve hikaye akış şemaları kullanarak video haline getirmeyi ve yayınlamayı, internette arama motorlarını doğru kullanmayı öğrenecekler. Kendilerini reklam veren yerine koyup, ürünlerinin reklamlarını, hedef kitleye ulaştırmak için hangi programda yayınlatacaklarına karar verecekler. Sosyal medyayı doğru kullanmayı öğrenecek, kendi afişlerini tasarlayacak, dijital hikaye oluşturmayı deneyimleyecekler.

Öğretim materyali dört üniteden oluşuyor

Editörlüğünü Yrd. Doç. Dr. Ebubekir Çakmak'ın yaptığı "Medya Okuryazarlığı Öğretim Materyali", Prof. Dr. Erol Nezih Orhon, Prof. Dr. Nilüfer Pembecioğlu, Yrd. Doç. Dr. Adnan Altun, Yrd. Doç. Dr. Sait Tüzel tarafından kaleme alındı. Yeni medya okuryazarlığı ders programı ve öğretim materyali, "Eğlencem Medya", "Medyaya Soru Soruyorum", "Önce Bir Düşüneyim" ve "Benim Medya" olmak üzere dört üniteden oluşuyor.

"Eğlencem Medya" ünitesinde, medyanın hayattaki yeri, medya tarihinden ilginç notlar, medya kullanıcısı ve medya tüketicisi arasındaki fark, medya diyeti, medyanın içeriği ve biçimi ile eğlence medyası üretimi konuları ele alınıyor. "Medyaya Soru Soruyorum" ünitesinde, bilgiye erişim, medyanın kurgusu, medyada gerçek ve farklı bakış açıları değerlendiriliyor. "Önce Bir Düşüneyim" ünitesinde, "Gördüklerimiz neyi anlatıyor" sorusuna cevap aranıyor, medyanın ikna etme teknikleri inceleniyor ve reklamın medya için ne anlama geldiği değerlendiriliyor. "Benim Medyam" ünitesinde ise sosyal medya, medyada dil farkındalığı, duyarlılık konuları ele alınıyor.

Yeni programda ve öğretim materyalinde, medya içeriğinin "eğlendirme, bilgilendirme, ikna etme" özellikleri ile yeni medya izleyicisinin özellikle çevrimiçi ve sosyal medyaortamındaki "üretici konumu" esas alınarak, çocukların "erişim, çözümleme, değerlendirme ve üretim" becerilerine hitap eden etkinliklere yer veriliyor. Ayrıca programdaki uygulamalı etkinlikler kapsamında, 2014-2015 öğretim yılından itibaren medya okuryazarlığı dersini seçen öğrenciler, yazı, ses, görüntü gibi farklı medya biçimlerini kullanarak kendi medya iletilerini üretecek ve bunları "medya okuryazarlığı şenliği, medya okuryazarlığı günü, medya okuryazarlığı fuarı" gibi ortamlarda sergileyecekler.

İnternet sitesi de yenilenecek

Yenilenen ders programıyla birlikte RTÜK tarafından işletilen medya okuryazarlığı internet sitesi de tamamen değişecek. Öğrenciler ve öğretmenler RTÜK'ün yenilenen medya okuryazarlığı internet sitesinde dersle ilgili malzemelere ulaşabilecek. Ayrıca medya okuryazarlığı dersi deneyimlerini ve uygulamalarını sitede paylaşabilecek.

Medya okuryazarlığı kavramı Türkiye'nin gündemine ilk kez 2003 yılında gerçekleştirilen "İletişim Şurası"nda geldi. RTÜK'ün girişimleri sonucunda ilk kez 2006-2007 eğitim öğretim yılında beş ilde pilot uygulaması yapılan medya okuryazarlığı dersi, 2007-2008 eğitim öğretim yılından itibaren seçmeli ders olarak okutulmaya başlandı. Bugüne kadar 4 milyondan fazla öğrenci medya okuryazarlığı dersi aldı.