'Asrın Projesi'nde sona gelindi

Mersin'deki Alaköprü Barajı'nda tutulan suyu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne (KKTC) ulaştıracak, "Asrın Projesi" olarak nitelendirilen "KKTC Su Temin Projesi" kapsamında 80 kilometre Deniz Geçiş İsale Hattı, son parçanın eklenmesiyle tamamlandı. Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, KKTC Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı Önder Sennaroğlu ile birlikte adına "Barış Suyu" denilen, deniz yüzeyinden 250 metre derinlikteki boru hattıyla, Lefkoşa Güzelyalı Terfi Merkezi'ne iletilecek hattın son parçasının montajlanması için düzenlenen törene katıldı.

Güzelyalı'da kıyıdan yaklaşık 6 buçuk kilometre uzaklıkta, hattın son parçasının montajlanması işlemlerini ve boruların suya batırılmasını yerinde izleyen Veysel Eroğlu, proje ile ilgili basın mensuplarına bilgi verdi. Eroğlu, dünyada bir ilki gerçekleştirdikleri için tarihi bir gün yaşadıklarını söyledi. Eroğlu, KKTC'nin 50 yıllık içme ve sulama suyu sorununu çözeceğini belirttiği projenin mimarının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olduğunu ifade etti.

"Alaköprü Barajı'ndan getirdiğimiz suyu Geçitköy Barajı'na basacağız"

Veysel Eroğlu, projeyle ilgili olarak şöyle konuştu: "Bu borunun tabana döşenerek, çok kolayca Kıbrıs'a getireceğimizi sanıyorduk. Ama haritaya baktığımz zaman bin 439 metre derinlikte muazzam vadiler var. Tabi bu basınca dayanacak boru üretmek fevkalade zor. O zaman boruları deniz içinde askıda taşıyalım dedik. Projenin aslı şu. Anamur Alaköprü'de büyük bir baraj inşa ettik. Burada kara hattı var. Sonra denize belli bir noktaya kadar gömeceğiz. Daha sonra denizde 250 metre derinliğe boruyu askıda götüreceğiz. Güzelyalı'da terfi merkezi var, burada inşa ettiğimiz Geçitköy Barajı'na suyu basacağız." 

Proje dünyada bir ilk

 Projenin dünyada ilk kez yapıldığı için büyük bir proje olduğunu vurgulayan Bakan Eroğlu, "Projenin önce testleri atıldı. 1 metre 60 cm çapında dev boru askıda. Bunun için bir şamandıra biri borunun altında, biri üstünde. Sadece yukarıdaki şamandıraların karadaki ağırlığı 8 ton, alttaki şamandıra ise 16 ton. Altta bir tespit bloğu var, bunun karadaki ağırlığı 220 ton. Bunları denize indirmek ve boruları monte etmek çok ileri teknoloji istiyor" diye konuştu. TOPLAM MALİYETİ 1,6 MİLYAR TL Veysel Eroğlu, Alaköprü ve Geçitköy barajlarının zamanında inşa edildiğini kaydetti. Eroğlu, "Bugün de son boru konuluyor. Toplam kıyıdan kıyaya 80 kilometre boru var. Karadan barajlara kadar olan mesafeleri dikkate alırsak toplam 107 kilometre. 75 milyon metreküp su Kıbrıs'a bu boruyla iletilecek. Bizim ilk vazifemiz bunun finansmanını Türkiye Cumhuriyeti sağlıyor. Öz kaynaklarımızla yapıyoruz. Toplam maliyeti 1,6 milyar TL. Dünyada yeni bir teknoloji ile ilk defa yaptığımız bir proje" dedi.

KKTC'ye hayat verecek 

Projenin aynı zamanda Kıbrıs'a hayat verecek bir proje olduğunu da kaydeden, Eroğlu 75 milyon metreküp suyun 2050 yılına kadar Kıbrıs'ın bütün içme su ihtiyacını karşılayacağını açıkladı. Eroğlu: "75 milyon metreküp suyun yarısı içme suyu olarak kullanılacak. Gerisi ise sulamada kullanılacak. Kıbrıs'ı bir gıda üretim ve ihracat üssü halinde getirmek istiyoruz. Bu aynı zamanda büyük bir kalkınma projesi. Kıbrıs bizim için çok önemlidir, ne yapılsa azdır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bu topraklarda ilelebet hür bir şekilde yaşayacaktır. Türkiye'den gelen bu su da Kuzey Kıbrıs'ın can suyu olacaktır." dedi.

Müzakereleri olumlu etkileyecek

Veysel Eroğlu açıklamalarının ardından basın mensuplarının da sorularını yanıtladı. Eroğlu, projenin Kıbrıs müzakere sürecinin nasıl etkileyeceğiyle ilgili olarak, "Kıbrıs Müzakare sürecini olumlu etkileyecek. Kıbrıs, esasen bizim adamızdı. Müzakerelerin devam etmesini, bir çözüme ulaşmasını arzu ediyoruz. KKTC güçlendikçe müzakereler daha kolay olacaktır diye düşünüyorum. Biz dünyada hiçbir insanın hatta hiçbir canlının susuz kalmasını istemiyoruz" ifadelerini kullandı.

"Hedefimiz 29 Ekim'e yetiştirmek"

Bir gazetecinin "Kıbrıs halkı ne zaman bu suyu içebilecek?" şeklindeki bir sorusuna Bakan Eroğlu, "Bizim görevimiz Geçitköy Barajı'na kadar suyu iletmekti. Diğer kısmı tamamen KKTC'nin Sular İdaresi ve ilgili bakanlık yapacak. Biz bu konuyu da ele aldık. Arıtma tesisi bitmek üzere. Bu tesisin testleri yapılacak. Lefkoşe'ye kadar olan isale hatları bitmiş. Hedefimiz 29 Ekim'e yetiştirmek. Sayın Cumhurbaşkanımız ile KKTC Cumhurbaşkanı sayın Akıncı'nın ve bakanlarımızın uygun olduğu bir günde açılışı yapılır." Diyerek yanıtladı.

Sistemin genel tanıtımı

Proje Türkiye tarafı, Kara hattı, deniz geçişi ve KKTC tarafı olmak üzere 4 bölümünden oluşmaktadır. Projede Dünya'da bir ilk gerçekleştirilerek Mersin Anamur'da Dragon Çayı üzerine inşa edilen Alaköprü Barajı'ndan alınacak su, yıllık 75 milyon metreküp su, 23 kilometresi, Türkiye tarafı isale hattı, 80 kilometresi deniz geçişi isale hattı ve 4 kilometresi KKTC tarafı isale hattı olmak üzere toplam 107 kilometrelik bir isale hattı vasıtasıyla KKTC'deki Geçitköy Barajına aktarılacaktır. Deniz tabanı üzerine döşenen borular, deniz yüzeyinde gemiler vasıtasıyla birleştirildikten sonra deniz suyu ile doldurularak deniz tabanına batırıldı. Deniz içinden geçecek borulara 134 adet askı yapıldı. Deniz altına yerleşilecek borular akıllı boru olup, bu borulara takılacak verici ve sensörler sayesinde muhtemel hasarlar önceden tespit edilip müdahaleler zamanında yapılabilecektir.