Kentsel dönüşümün "molozu"!
Türkiye, çok büyük bir hamleye hazırlanıyor; kentsel dönüşüm hamlesine... Çok büyük, devasa bir proje söz konusu. 20 yılda tamamlanması ve 500 milyar liralık bir ekonomi yaratması öngörülen bir projeden söz ediyoruz.
Türkiye'de 20 milyon civarında konut stoku var. Ve yapılan belirlemeler, bu konutların yaklaşık 6.5 milyonunun depreme dayanıklı olmadığını ortaya koydu. İşte kentsel dönüşüm projesiyle bu konutların zamana yayılarak yıkılması ve yeniden inşası öngörülüyor.
Ne zaman geleceği bilinmeyen bir deprem yıkacağına, kontrollü bir yıkım... Ve yine ne zaman geleceği bilinmeyen deprem binlerce can alacağına ve milyarlarca liralık maddi külfet oluşturacağına, bundan kurtularak gerçekleştirilecek bir yıkım... Amaç bu.
Türkiye Müteahhitler Birliği'nin önceki akşam gerçekleştirilen gündem toplantısının ana konusu kentsel dönüşüm projesiydi. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın da katıldığı toplantıda konuşan Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Emin Sazak, depremlerde ve sel felaketlerinde yaşanmakta olan büyük can ve mal kayıplarının afet odaklı kentsel dönüşümü vazgeçilmez bir zorunluluk haline getirdiğini söyledi.
"Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'un yürürlüğe girmesi bu sorunlara çözüm üretmek açısından son derece yararlı bir gelişme olmuştur" diyen Sazak şöyle devam etti:
"Bu kanunun, inşaat sektörünün tarihinde iz bırakacak kadar önemli bir adım olduğuna inanıyorum. Bu yasayı, ekolojik, ekonomik, sosyal, teknik, hukuki, insani, estetik ve finansal gerekliliklerin tümünü gözeterek ve sağlıklı bir uygulama düzeneği kurarak hayata geçirmenin çetin bir iş olduğu açıktır. Bu işin, hem kamu, hem de özel sektör için geçerli olmak üzere, planlama, tasarım, ihale, inşaat, tedarik, kontrol gibi teknik, hukuki ve finansal müşavirlik alanlarının tümünde yüksek kapasite gerektirdiği kuşkusuzdur. Tüm bunların bilinci içinde Türk inşaat sektörü olarak gerekli donanıma sahip olduğumuzu ve bu projelerin sektörümüzün gelişmesine ivme katacağını rahatlıkla söyleyebilirim."
"AVM'ler yükselmesin"
Müteahhitler Birliği Başkanı Sazak, herkese bu projeleri toplumun yararını gözeten bir bakış açısıyla tasarlamak ve başarıya ulaştırmak için güç birliği yapmak düştüğünü söyledi.
Sazak, "Bizler kentsel dönüşüm alanlarının sadece alışveriş merkezlerinin, çok katlı lüks konutların ve ofis binalarının yükseleceği rant odaklı uygulamalara sahne olmamasını diliyoruz. Sayın Bakanımızın da bu konuda bizimle aynı görüşte olduklarını biliyor, gereken duyarlılığı göstereceklerine inanıyoruz" diye konuştu.
"Rant bunun neresinde?"
Emin Sazak'tan sonra kürsüye gelen Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, kentsel dönüşümü bir rant projesi olarak değerlendirenler olduğunu belirterek, bu görüşte olanlara sert çıktı, "Rant bunun neresinde" diye konuştu.
Bayraktar, halkın taleplerini yerine getirmek durumunda olduklarını belirtirken bir kelaynak benzetmesi yaptı ve "Biz, şimdi afedersiniz kelaynak kuşlarının dediğini yapamayız" dedi. Bayraktar, konuşmasını bitirdikten sonra basın mensuplarının yönelttiği "Kelaynaklar derken kimi kastettiniz" sorusunu, "Kelaynakları hayvanat bahçesinde görebilirsiniz" diyerek geçiştirmeyi tercih etti.
5 Ekim'de başlayacak
Erdoğan Bayraktar'ın verdiği bilgiye göre, kentsel dönüşüm projesi 5 Ekim'de 33 ilde 100 noktada başlatılacak. Projenin 20 yılda tamamlanması öngörülüyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Bayraktar, kentsel dönüşüm projesiyle yaklaşık 500 milyar liralık bir ekonomi yaratılmış olacağını belirtti.
Moloz sorunu
Toplantı öncesinde sohbet olanağı bulduğumuz bazı müteahhitler, kentsel dönüşüm projesinin çok ciddi bir çevre sorununa yol açabileceğine dikkat çektiler. Kentsel dönüşüm sırasında devasa miktarda moloz çıkacağı ve bu molozu ne yapmak gerektiğinin büyük önem taşıdığı belirtildi. Bu moloz için sıra dışı projeler geliştirilebileceği, İstanbul'da denizin doldurulması ya da yapay ada oluşturulması gibi seçeneklerin bile gündeme gelebileceği belirtildi. Bu arada, molozun geri kazanımına ilişkin çalışmalar da yapılabileceği, bu konuda Amerikan şirketleriyle işbirliğine gidilerek yüzde 30'luk bir geri kazanımın söz konusu olabileceği ifade edildi.
Kentsel dönüşüm, çok büyük sıkıntıları beraberinde getirecek, bu kesin. Ama bu aşamada henüz üzerinde pek durulmayan bir moloz sorunu var ki, projenin gerçekleşme hızına göre bu sorunun önemi daha iyi anlaşılacak.