TCMB: Enflasyon gıda ve enerjide yükseldi

Merkez Bankası, Mart ayında tüketici fiyatlarının yataya yakın seyrettiğini ve yıllık enflasyonun temel mal ve hizmet gruplarında gerilediğini, gıda ve enerjide yükseldiğini bildirdi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporunu yayınladı.

Merkez'den yapılan değerlendirmede, gıda grubu yıllık enflasyonundaki yükselişte işlenmiş gıda fiyatlarının etkili olduğu, enerji enflasyonundaki artışta büyük ölçüde baz etkilerinin öne çıktığı belirtildi.

Raporda şöyle denildi:
"Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 0,99 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,03 puan azalarak yüzde 10,23 olmuştur. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,31 ve 0,50 puan azalarak yüzde 11,95 ve yüzde 11,44 olarak gerçekleşmiştir.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre enerji ve gıda gruplarının katkısının sırasıyla 0,16 ve 0,07 puan arttığı, temel mal ve hizmet gruplarının katkısının ise 0,23 ve 0,05 puan azaldığı görülmüştür. Alkol-tütün ve altın grubunun katkısında ise önemli bir değişim olmamıştır.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamalarına göre enflasyonunun ana eğiliminde düşüş gözlenmiştir. İşlenmiş gıda fiyatlarındaki olumsuz görünüme bağlı olarak B göstergesindeki iyileşme daha sınırlı olmuştur. Bu dönemde ana eğilim hizmet grubunda görece yatay seyrederken, temel mal grubunda gerilemeye devam etmiştir. Böylelikle, çekirdek enflasyon göstergelerinin ana eğilimi yavaşlamakla birlikte yüksek seviyesini korumuştur.

Mart ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 0,53 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 0,11 puan azalışla yüzde 9,26’ya gerilemiştir. Bu düşüşte, ulaştırma ve diğer hizmetler kalemleri belirleyici olmuştur (Grafik 6). Ulaştırma grubu enflasyonu karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığına bağlı olarak gerilerken, diğer hizmetler grubunda ev aletlerinin onarımı ve paket tur kaynaklı baz etkileri öne çıkmıştır. Diğer taraftan, turizmdeki toparlanmaya paralel olarak konaklama hizmetleri enflasyonundaki artış eğilimi sürmüştür.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Mart ayında 1,00 puanlık düşüşle yüzde 13,93 olmuştur. Bu dönemde alt kalemlerdeki aylık fiyat artışlarına karşın, yıllık enflasyon bir önceki yıldaki yüksek baza bağlı olarak tüm alt gruplarda gerilemiştir. Dayanıklı mal grubundaki fiyat artışında otomobil (yüzde 1,44) ile beyaz eşya (yüzde 1,12) kalemleri belirleyici olmuştur. Diğer temel mal grubu fiyatlarında ise gecikmeli kur etkileri ve buna bağlı olarak ilaç fiyatlarında yapılan artışın Mart ayına sarkan etkisiyle birlikte yüzde 1,24 oranında artış gözlenmiştir. Özetle, temel mal enflasyonu birikimli maliyet etkileri ve talep koşullarındaki seyrin etkisiyle yüksek seviyesini korumuştur.

Enerji fiyatları Mart ayında yüzde 0,32 oranında artmıştır. Bu dönemde uluslararası petrol fiyatlarının ve Türk lirasının yakın dönemdeki seyrine bağlı olarak akaryakıt fiyatları yüzde 0,53 oranında artış kaydetmiştir. Belediyelerce belirlenen şebeke suyu fiyatları yüzde 0,73 oranında yükselirken, tüp gaz fiyatları yüzde 0,97 oranında azalmıştır. Enerji grubu yıllık enflasyonu temelde baz etkisiyle 1,37 puan yükselerek yüzde 8,29’a ulaşmıştır.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Mart ayında 0,10 puan artarak yüzde 10,37 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada bir miktar gerilerken, işlenmiş gıda grubunda yükselmiştir. Yıllık enflasyonu yüzde 6,31’e gerileyen işlenmemiş gıda grubunda taze meyve-sebze fiyatları ılımlı seyrederken, diğer işlenmemiş gıda grubunda kırmızı et kaynaklı yüksek bir fiyat artışı gözlenmiştir. Kırmızı et fiyatlarında Mart ayındaki yükselişle (yüzde 5,12) birlikte
ilk üç aydaki birikimli artış yüzde 8,05 olmuştur. Süt fiyatlarındaki artışın devam etmesiyle bu üründe yıllık enflasyon yüzde 30’a yaklaşmıştır. Öte yandan, işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonu yüzde 14,42’ye ulaşmıştır. Peynir ve diğer süt ürünleri ile Ocak ayında ÖTV düzenlemesine gidilen alkolsüz içecekler grubunda yüksek fiyat artışları (sırasıyla yüzde 2,51 ve yüzde 1,46) sürmüştür. Ayrıca bu dönemde şeker fiyatlarında kaydedilen belirgin artış (yüzde 5,49) dikkat çekmiştir. Bu gelişmeler sonucunda, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu yüzde 12,96’ya ulaşmıştır."