SPK düzenlemeleri KOBİ’lerin halka arz iştahını azalttı

Jülide YİĞİTTÜRK GÖKDAMAR

Borsa/Finans - BIST Genel Müdür Yardımcısı Dr. Mustafa Kemal Yılmaz, SPK’nın son düzenlemelerinin Gelişen İşletmeler Piyasası’na gelmek isteyen ve halka arza aracılık edecek aracıların iştahını azalttığını söyledi. Hisse senetleri GİP’te işlem gören şirketlerin II. Ulusal Pazara geçmek istediğini de ifade eden Yılmaz, 2015'in ilk 3 aylık ortalama işlem hacminin geçen yıla göre II. Ulusal Pazar’da yüzde 15 artarken, GİP’te yüzde 50 azaldığını dile getirdi. Yılmaz’ın verdiği bilgiye göre GİP’e gelen şirketlerin son 2 yılda ciroları yıllık ortalama %35 büyürken son yılda kârları ortalama %77 arttı. Borsa İstanbul Genel Müdür Yardımcısı Dr. Mustafa Kemal Yılmaz, 28 aracı kurumun Gelişen İşletmeler Piyasası’nda (GİP) piyasa danışmanı olmak üzere atandığını, bunlardan 22’sinin bugüne kadar aktif görev yaptığını belirterek, “Ancak son dönemde GİP’te halka arza aracılık etmek isteyen aracı kurumların iştahında azalma oldu” dedi. Yılmaz’a göre, bunun en büyük nedenlerinden biri SPK tarafından yapılan yeni düzenleme ile 40 milyon TL’ye kadar olan halka arzlarda aracı kurumlara halka arzda yüklenim zorunluğunun getirilmesi.

GİP’te piyasa danışmanı sistemi uygulanıyor. Halka arz olmak isteyen KOBİ öncelikle bir piyasa danışmanı ile anlaşıyor. Piyasa danışmanı gerek halka arza hazırlık sırasında, gerekse de işlem görmeye başladıktan sonra şirkete destek oluyor. Borsa da GİP’e şirket kabul ederken piyasa danışmanının olumlu raporu üzerine karar veriyor.

GİP şirketleri 2. pazara geçiyor

Bu sene başından itibaren uygulanmaya başlanan SPK’nın yeni işlem yöntemi gruplamalarına göre GİP’te işlem gören tüm paylar D grubunda işlem görüyor. Dolayısıyla bu paylar kredili alım işlemi veya açığa satışa konu edilemiyor. “Bu uygulama yatırımcıların GİP’te işlem yapması açısından caydırıcı bir unsur olduğundan piyasadaki likiditeyi azaltmaktadır” diyen Yılmaz, 2015 yılının ilk 3 aylık ortalama işlem hacminin geçen senenin aynı dönemine göre II. Ulusal Pazar’da %15 artarken, GİP’te %50 azaldığını dile getirdi. Yılmaz, konuya yönelik şunları söyledi:

“Şirketler tarafından baktığımızda da bu uygulamanın GİP’te halka arz yapmak isteyen şirketler açısından caydırıcı bir unsur olduğu yönünde gözlemlerimiz var. GİP’te İkinci Ulusal Pazar'a geçen şirketlerin yatırımcı sayılarına baktığımızda da GİP’te düşük sayıda yatırımcıya sahip olan şirketlerin İkinci Ulusal Pazar'a geçtikten sonra yatırımcı sayısında bariz artışlar olduğunu görüyoruz. Dolayısı ile bu yeni uygulama ile birlikte GİP’deki şirketlerin 2. Ulusal Pazar’a geçiş isteği çok daha artmış durumda.”

GİP’te işlem gören şirketlerin 2014 yıl sonu itibariyle toplam piyasa değeri 936 milyon TL, halka açık kısım ise 225 milyon TL. Geçtiğimiz sene sonuna kadar GİP’te gerçekleşen 25 halka arzdan 6 binin üzerinde yatırımcının pay senedi aldığını ve halka arzdan sonra GİP şirketlerindeki yatırımcı sayısının hızla artarak 12 bine yaklaştığını kaydeden Yılmaz, “Bir diğer ifade ile yatırımcı sayısı açısından 2014 yılı sonuna kadarki ilgi memnuniyet verici. Fakat neresinden bakarsak bakalım toplam işlem hacmi içerisinde GİP şirketlerinin payı halen oldukça düşük seviyelerde” diye konuştu.

26 KOBİ yeterli değil

Şubat 2011'de faaliyete başlayan Gelişen İşletmeler Piyasası’nda (GİP) (namı diğer KOBİ Borsası) bugüne kadar 26 KOBİ paylarını halka arz ederek GİP’te işlem görmeye başladı. Bu sayı tabii ki yeterli değil. %99’dan fazlası KOBİ’lerden oluşan ülkemiz şirketlerinin sermaye ile buluşmasının en organize hali olan GİP’de daha çok KOBİ’nin finansmanla buluşmasını hedefliyoruz. GİP’te bugüne kadar her bir şirketin ortalama 13 milyon TL sermaye elde ettiğini düşünecek olursak bu Pazardan gerçekten de çok daha fazla KOBİ’nin yararlanması gerekiyor.

GİP endeksi yüzde 66 getiri sağladı

2014 yıl sonu itibariyle endekslerin getirisini karşılaştırdığımızda bir önceki yıla göre BIST 100 endeksi %26, II. Ulusal Pazar endeksi %10.5 getiri sağlarken, GİP endeksinin getirisinin %66 olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla fiyat getirisi açısından karşılaştırıldığında GİP endeksinin diğerlerine göre daha yüksek getiriler sağladığını söyleyebiliriz. Şirketlerin tek tek fiyat performanslarına baktığımızda, GİP’teki şirketlerden 16’sının fiyatının halka arz fiyatının üzerinde olduğunu görüyoruz. Son 3 yıllık birleşik getiride de GİP endeksi açık ara önde gidiyor. Zaten GİP’de halka arz yapan şirketlere ayrı ayrı baktığımızda yarısının fiyat performansının BIST-100 endeksinin getirisinden daha iyi olduğunu görüyoruz.

GİP şirketleri kârlarını yüzde 77 artırdı

GİP’teki 25 şirketin halka arzdaki mali tabloları ile en son yayınlanan mali tablolarını karşılaştırdık. Bu çalışma sonucunda, 18 firmanın cirosunun arttığını gördük. Borsanın tüm pazarlarında işlem gören şirketlerin %67’sinde ciro artışı sağlanırken, GİP’te bu oran %72. 17 şirketin özkaynaklarını ve kârlılığını, 20 şirketin ise aktiflerini büyüttüğünü tespit ettik. KOBİ’ler GİP’de sermaye ile buluştuktan sonra aktiflerini yıllık ortalama %20, özkaynaklarını %33 büyüttüler. Son 2 yılda ciroları yıllık ortalama %35 büyürken son yılda kârları ortalama %77 arttı. Bu veriler sermayenin borçlanmaya karşı açık ara gücünü gösteriyor. Şirketleri, daha çok sermaye temin ederek büyümelerini ivmelendirmeye davet ediyoruz.