SPK, 2011'de 69 kişiye 7 milyon lira ceza kesti

ANKARA - Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) 2011 Yılı Faaliyet Raporu yayımlandı. Rapora göre, 2011 yılında İMKB piyasa büyüklüğü yaklaşık 381 milyar liraya ulaştı. Denetimlerde yüzde 32,6 ile halka açık şirketler ilk sırada, yüzde 25,7 ile aracı kurum incelemeleri ikinci sırada ve yüzde 16 ile piyasa dolandırıcılığı üçüncü sırada yer aldı. Halka açık şirketler en fazla örtülü kazanç aktarımı faaliyetleri nedeniyle denetlendi. 2011 yılında 69 gerçek ve tüzel kişi hakkında toplam 6 milyon 995 bin 756 lira idari para cezası uygulandı.

SPK Başkanı Vedat Akgiray faaliyet raporundaki mesajında, son dönemde küresel düzeyde yaşanan finansal kriz nedeniyle bütün dünyada kırılganlıkları azaltıcı düzenleme ve uygulamaların yoğunluk kazandığına dikkati çekti. Sistemik riskin azaltılmasına yönelik çalışmalar ile ekonomide sermaye piyasalarının ağırlığının sağlıklı şekilde artmasının önemini ifade eden Akgiray, faaliyet raporuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

"Piyasamızda en büyük ağırlığa sahip kurumsal yatırımcılardan biri olan yatırım fonları ile ilgili olarak da çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Yeni fon türleri yaratılmış, yatırım fonlarının performanslarının artırılması ve bu fonların kamuyu aydınlatma yükümlülükleri konusunda yeni tedbirler alınmıştır. Sermaye piyasamızın en önemli unsurlarından halka açık anonim şirketlere, kendi hisse fiyatlarındaki dalgalanmaları azaltıcı yönde işlem yapabilmelerine imkan verilmiştir. Faktoring şirketleri ihraçcı statüsüne kavuşturularak, faktoring alacaklarının teminatı altında varlık teminatlı menkul kıymet ihraç edilmesi mümkün kılınmıştır.

Mevzuat ve teknik alt yapısı tamamlanan Gelişen İşletmeler Piyasasında ilk halka arz 2011 yılı Ocak ayında gerçekleşmiş ve böylece KOBİ'lerimizin sermaye piyasaları yoluyla finansmanına başlanmıştır. Yatırımcıların sağlıklı karar vermelerini kolaylaştırma, küçük yatırımcıların etkin bir biçimde temsil edilebilmesi ve azınlık pay sahiplerinin haklarını güçlendirme yönünde düzenlemeler getirilmiştir.

Öte yandan yatırımcıların sahip oldukları menkul kıymetleri daha kolay izlemeleri ve usulsüzlükleri önlemek amacıyla devlet iç borçlanma senetlerinin MKK bünyesinde kaydileştirilerek müşteri bazında saklanmasına yönelik gerekli mevzuat değişiklikleri yapılmış ve işlem esasları belirlenmiştir."

SPK olarak, 2012 yılında devam eden en önemli projenin Sermaye Piyasası Kanunu'nda yapılacak değişiklik olduğunu belirten Akgiray, yeni kanun ile gelişen Türk sermaye piyasasının önderliğinde Türkiye'nin beş yıl içerisinde bölgesel finans merkezi olma hedefine ulaşacağını bildirdi.

Halka açık şirket denetimlerinde ilk sıra örtülü kazanç aktarımına yönelik

SPK karar organının 2011 yılında 44 toplantı yaparak, 1191 karar aldığı kaydedilen raporda, düzenlemeye yönelik 30 tebliğ ve 8 yönetmelik yayımlandığı ifade edildi. SPK'nın 2011 yılı Faaliyet Raporu'nda dikkat çeken bazı bölümler şöyle:
-Sermaye piyasalarını 628 kurul kaydında bulunan şirket, 140 aracı kurum, 647 yatırım fonu, 165 emeklilik yatırım fonu, 26 yatırım ortaklığı, 23 gayrimenkul yatırım ortaklığı, 4 girişim sermayesi ortaklığı, 31 portföy yönetim şirketi, 92 bağımsız denetim şirketi, 113 gayrimenkul değerleme şirketi ve 9 derecelendirme kuruluşu oluşturuyor.
-Sermaye piyasalarına ilişkin temel göstergelere bakıldığında, 2011 yılında İMKB piyasa büyüklüğü yaklaşık 381 milyar liraya ulaştı.
-Kurul, denetim fonksiyonu kapsamında toplam 749 şikayet ve ihbar yazısı ile 15 adet İMKB ihbarına ve yapılan denetim programlarına bağlı olarak 2011 yılında 147 adet yeni inceleme başlattı.
-Denetim faaliyetleri sonucunda, 2011 yılında Kurul denetim daireleri tarafından 156 denetim raporu ile 31 uzman yazısı hazırlandı. Rapor ve yazıların konularına göre dağılımında yüzde 32,6 ile halka açık şirketlerin ilk sırada, yüzde 25,7 ile aracı kurum incelemelerinin ikinci sırada ve yüzde 16 ile piyasa dolandırıcılığının üçüncü sırada yer aldı.
-Halka açık şirket denetimlerinde ilk sırayı örtülü kazanç aktarımı faaliyetleri alırken, ikinci sırada ise bilgisayar aracılığıyla yapılan denetimler bulunuyor. İncelemelerde 181 gerçek ve tüzel kişinin uyarılmasına, 51 gerçek kişi hakkında suç duyurusu yapılmasına, 8 gerçek kişi hakkında suç duyurusu ile işlem yasağı getirilmesine, ayrıca 69 gerçek ve tüzel kişi hakkında da idari para cezası uygulanmasına karar verildi. 2011 yılında 69 gerçek ve tüzel kişi hakkında toplam 6 milyon 995 bin 756 lira idari para cezası uygulandı.

380 kayda alma ve 1049 izin başvurusu

-2010 yılında kurula yapılan toplam 380 kayda alma başvurusunun 146'sı halka açılma amaçlı. Yıl içinde aracı kuruluşların 149, kolektif yatırım kuruluşlarının 611, halka açık anonim ortaklıklara dönük 289 izin başvurusu yapıldı.
-SPK Lisanslama ve Sicil Grubu koordinasyonunda Eylül 2002 - Aralık 2011 tarihleri arasında 26 sınavla, 45 bin 579 sektör çalışanı lisans almaya hak kazandı.

Yeni SPK yasası taslağı hazırlanıyor

Raporda, 2012 - 2013 yıllarında gerçekleştirilmesi planlanan düzenleme ve çalışmalardan bazıları da şöyle sıralandı:
"Yeni Sermaye Piyasası Kanunu taslağının hazırlanması, İstanbul Finans Merkezi projesi kapsamında faizsiz finansal araçların geliştirilmesi, payları borsada işlem görmeyen halka açık şirketlerden gerekli büyüklük şartını sağlayanların paylarının borsada işlem görebilmesine yönelik düzenleme yapılması."

(AA)