Savaş borsalara da uğrayacak!

Evrim KÜÇÜK

Dünyanın en büyük iki büyük ekonomisi ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşında gerilimin devam etmesi başta Asya piyasaları olmak üzere varlık fiyatları üzerinde baskı yaratıyor. ABD'nin korumacı tedbirlerini artırmasından endişe edilirken, ticaret savaşlarının birçok ülkenin ekonomik verilerine yansıması hisse senedi piyasalarında görünümü bozuyor. Analistler şimdiye kadar ticaret savaşına karşı daha korunaklı görünen ABD borsaları ve gelişmiş ülke borsalarında aşağı yönlü risklerin arttığını, gelişmekte olan ülke borsaları ve paralarında daha fazla düşüşü tetikleyecek birçok faktörün devreye girdiği uyarısı yapıyor.

İki büyük gücün kapışması dünya ekonomisini olumsuz yönde etkiliyor. Özellikle gelişen ekonomiler daha düşük küresel büyüme, güvende azalma, para birimlerinde zayıflama ve genel risk ortamı ile karşı karşıya. Bu tablo küresel borsalarda görünümü karartıyor. ABD Merkez Bankası'nın (Fed) sıkılaştırma politikası ve ticaret savaşlarından ayrı olarak Çin ekonomisinin yılın geri kalanında hız kesebileceği beklentisi hisselerdeki düşüşü tetikleyecek.

Savaş çokuluslu şirketlere dokunursa ABD hisseleri sert düşer

Ticaret savaşlarının piminin çekildiği yılın ilk aylarından bu yana Amerikan borsaları diğer gelişmiş ülkelerden ve gelişmekte olan ülkelerden daha iyi performans göstermeyi başarmıştı. IT ve tüketim hizmetleri sektörünün desteği ABD borsalarını güçlü tutarken, yatırımcıların ticaret savaşında ABD'nin diğer ülkelerden daha az yara alacağını düşünmesi de bunda etkili olmuştu. Savaş şimdiye kadar çokuluslu Amerikan şirketlerinden çok ABD'li tarım şirketlerine dokunmuştu. Ancak analistler bazı ülkelerin misilleme olarak Amerikan şirketlerin faaliyetlerini zorlaştırmaya başladığını ve bunun borsalarda kaçınılmaz olarak düşüşleri tetikleyeceğini söylüyor.

Fed'in faiz artışları da bir diğer tehdit. 3 ay vadeli Amerikan kağıtlarının getirisi S&P 500 endeksi temettü getirisini, finans krizinden bu yana ilk kez aştı. Analistlere göre bu da yatırımcının hisselerden uzaklaştığı sinyali veriyor. ABD'de yılın ikinci yarısında yaşanacak sert düşüşlerin 'bulaşıcı' olacağı uyarısı yapan uzmanlara göre Japonya ve Almanya gibi gelişmiş ülke piyasalarında da düşüşler hızlanabilir.

Gelişen ülkeler Çin'in baskısıyla gerilemeye devam edecek

Ticari gerilim yatırımcıyı Asya gibi riskli piyasalardan bir süredir uzak tutuyor. MSCI gelişen ülkeler endeksi nisan ayı sonundan bu yana yerel para birimi cinsinden yüzde 5'in üzerinde geriledi. Gelişen ülke ekonomileriyle ilgili kötümser beklentiler sürüyor. ABD'nin ticaret politikası nedeniyle Çin ekonomisinden gelebilecek her olumsuz haber gelişen ülke borsalarındaki düşüşün yılın geri kalanında ve 2019'da devam edeceği tahmin ediliyor. Çin ve MSCI gelişen ülke endeksi arasındaki korelasyon Çin ekonomisindeki yavaşlamanın endeksi baskılayacağını ortaya koyuyor. Capital Economics analistleri gelişen ülke borsalarında yıl sonuna kadar yüzde 5 düşüş yaşanmasını bekliyor.

Hisse senedi piyasalarında riskler

 ■ Ticaret savaşlarının ekonomik görünümü bozması

 ■ ABD'nin çok uluslu şirketlerine karşı misilleme olasılığı

 ■ Çin ekonomisinde yılın ikinci yarısında beklenen yavaşlama

 ■ Fed'in faiz artışlarının ekonomi üzerinde yaratacağı baskı

İki devin kapışması büyümeyi düşürecek

Capital Economics’in tahminlerine göre Euro Bölgesi’nde ekonomik büyüme, 2019 sonunda 0.4 puan azalarak yüzde 1.3 seviyesinde gerçekleşecek. Artan ticaret savaşlarının etkisiyle ekonomik büyüme bu yılın sonunda ABD'de 0.7 puan, Çin’de ise 0.8 puan daha az olacak. Hong Kong’un 2019 sonunda 0.8 puan, Güney Kore’nin ise 1.1 puan daha düşük büyüme kaydetmesi bekleniyor. Doğu Asya’da Tayvan, Singapur ve Malezya gibi ekonomiler, ABD ve Çin arasında artan vergi uygulamalarının olumsuz etkilerine Çin’in üretimindeki tedarik rolleri nedeniyle en çok maruz kalacak ülkeler olarak görülüyor. IMF de ihracatının yaklaşık yüzde 30’unu Çin’e gerçekleştiren Güney Kore, Şili ve Tayvan'ın bu savaştan en çok etkilenecek ülkeler arasında bulunduğuna dikkat çekiyor.