Petrolde düşüşü tetikleyecek 4 faktör!

EVRİM KÜÇÜK

Petrol fiyatlarında ‘U’ dönüşü yaşanıyor. Birkaç hafta öncesine göre bu yıl sonunda 100 dolara ulaşabileceği konuşulan petrol fiyatları sert bir gerileme yaşıyor.

Artan arz, yavaşlayan talep, küresel büyüme endişeleri ve güçlü doların yatırımcıları korkutması petrol fiyatlarındaki düşüşte etkili oluyor. Önceki gün yüzde 7 ile 2015’den bu yana en büyük günlük düşüşlerinden biri kaydeden petrol fiyatlarındaki gerileme ekim başından bu yana yüzde 25’i buldu. Dün toparlanma çabası içine girse bile fiyatların orta vadede gerilemesi için analistlere göre birçok neden bulunuyor.

Önceki gün yüzde 7 gerileyen petrol fiyatlarında dalgalanma sürüyor. ICE’de dün Brent petrolünün varil fiyatı 65.14 dolardan dönerek 66 doların üzerinde tutunmaya çalıştı. ABD’de kayaç petrolü üretiminin Aralık ayında rekor kıracağı raporlarından etkilenen NYMEX’de de Batı Teksas petrolünün varil fiyatı 55.13 dolara kadara indi. Brent, ABD’nin İran’a yönelik petrol yaptırımlarının yaklaşmasıyla birlikte Ekim ayı başında dört yılın zirvesi olan 86.74 dolara kadar yükselmişti. WTI da 77 dolara yaklaşmıştı. Analistler petrol fiyatlarındaki gerilemenin sürebileceğini söylüyor ve fiyatları baskı altında bırakacak faktörleri şöyle sıralıyor:

Güçlü dolara dikkat

• Yaptırımların etkisi ortadan kalkması: ABD’nin 5 Kasım’da yürürlüğe soktuğu İran yaptırımları piyasalardan endişe edildiği kadar büyük miktarda petrol çekilmesine neden olmadı. Analistler bundan sonra da İran petrolünden kaynaklanacak açığın dünyanın en büyük üç üreticisi Suudi Arabistan, Rusya ve ABD tarafından pompalanacak petrole dengelenebileceğini söylüyor. Dünyanın günlük tüketimi 100 milyon varil civarındayken, söz konusu üç 3 ülke 33 milyon varilin üzerinde üretim yapıyor.

• Şahin Fed: Doların güçlenmesi petrol fiyatlarındaki düşüşün başlıca nedenlerinden biri. Aralik ayı ve sonrasında Fed’in parasal sıkılaştırmaya devam edecek olması doları besleyerek petrol üzerinde baskı yaratmaya devam edecek.

• Ticaret Savaşları: Çin ve ABD arasındaki ticari gerilim küresel ekonominin yavaşlamasına neden olabilir, bu da petrol fiyatlarındaki ayı eğiliminin güçlenmesine yol açabilir. Çin’de GSYH yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 6.6’lık beklentinin altında kalarak yüzde 6.5 büyüme göstermişti.

• Gelişen ülkeler krizi: Son aylarda gelişmekte olan ülkeler giderek artan cari açık ve ekonomik sorunlarla karşı karşıya. Bunun neticesinde Türkiye, Hindistan ve Endonezya gibi gelişen ve aynı zamanda enerji ithalatı yüksek olan ülkelerin paralarında büyük değer kaybı yaşandı. Paralarındaki düşüşün devam etmesi halinde gelişen ülkelerin dolarla fiyatlanan petrol talebini azaltabileceği ve bunu da petrol fiyatlarını aşağı çekebileceği belirtiliyor.