OPEC üretimi kısmak için anlaştı

Petrol fiyatında yaşanan sert düşüşe rağmen gerek pazar payı kaygısı gerekse de iç anlaşm azlıklar nedeniyle uzun süredir üretim kısıntısı kararı almayan OPEC, nihayet bir anlaşmaya vardı.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) 2008 yılından bu yana ilk defa petrol üretiminin sınırlandırılması konusunda anlaşmaya vardı. Anlaşma eylül ayında Cezayir’de varılan anlaşma ile aynı çizgide. Buna göre günlük üretim tavanı 33.6 milyon varilden 32.5 milyon varile indirildi. İndirim kararı alınabileceği haberleriyle Brent petrol, gün içinde kazancını yüzde 8’e kadar taşıyarak 51 dolar/ varil seviyesini aştı. Karar sonrasında hafif kâr satışları yaşandı.
Avusturya'nın başkenti Viyana'da gerçekleşen OPEC 171. Olağan Toplantısı'nın sonrasında alınan kararları açıklayan Katar Enerji ve Endüstri Bakanı ve OPEC Konferans Dönem Başkanı Mohammed bin Salih es-Sede, "Bugün büyük bir başarı sağladık. Bütün üyelerin işbirliği ve anlayışıyla anlaşmaya vardık. Bu anlaşma, OPEC üyeleri ve OPEC üyesi olmayan ülkelerin sorumluluk duygusu ile alındı” dedi.

Kısıtlama ocakta başlıyor

Küresel ekonomik gelişmeleri, petrol üretim ve talebini gözden geçirdiklerini belirten Sede, piyasanın yeniden dengelenmesi için karar aldıklarını söyledi. Anlaşmanın uzun müzakere sonucu geldiğini kaydeden Sede, "Petrol üretimi günlük 1,2 milyon varil düşürülecek. Petrol üretim kısıtlaması, Ocak 2017'de başlayacak" dedi.

Rusya da dahil oldu

Sede, anlaşmaya göre OPEC üyesi olmayan ülkelerin petrol üretimini günlük 600.000 varil düşüreceğini, Rusya'nın da petrol üretimini günlük 300.000 varil düşürmeye söz verdiğini kaydetti. Anlaşmaya göre yaklaşık 33,24 milyon varil olan günlük petrol üretimi 32,5 milyon varil seviyesinde sabitlendi. Sede, Endonezya'nın üyeliğinin ise askıya alındığını belirtti.

Mayısta yeniden değerlendirilecek

Söz konusu anlaşma 6 ay boyunca geçerli olacak ve Mayıs 2017 tarihinde yapılacak toplantında yeniden değerlendirilecek, uygun görülmesi halinde yeniden 6 ay daha uzatılabilecek. OPEC üyeleri, 28 Eylül'de Cezayir'de yapılan toplantıda, petrol piyasasının yeniden dengelenmesi için petrol üretimini günlük 32,5 milyon varille sınırlama kararı almıştı.

Anlaşmanın uygulanması, Cezayir, Kuveyt, Venezuella ve iki OPEC dışı ülkenin üyesi olduğu Gözlem Komitesi tarafından denetlenecek. Anlaşmaya göre en fazla kesintiyi Suudi Arabistan yapacak. Arabistan, petrol üretimini günlük 486 bin varil düşürecek. OPEC'in üretimi Ekim ayında günlük 33.643 milyon varil seviyesindeyken, Suudi Arabistan'ın üretimi günlük 10.532 milyon varil, Irak'ın üretimi günlük 4.561 milyon varil, İran'ın üretimiyse günlük 3.69 milyon varil seviyesindeydi.

İran üretimini artıracak

Anlaşma kapsamında İran, Libya ve Nijerya’ya imtiyaz tanındı. Bu ülkeler arasında üretimini artıracak olan İran oldu. İran günlük üretimini 90 bin varil artıracak. Anlaşmaya göre Libya ve Nijerya üretim seviyesini koruyacak. Bu ülkeler, daha önce petrol üretiminin huzursuzluklar ve yaptırımlardan etkilenmesinden dolayı varılacak bir üretim kesintisinden muaf tutuldu. OPEC’in en büyük üyesi Suudi Arabistan daha önce bu tarz bir istisnaya karşı çıkıyordu.

Es-Sede, toplantı öncesi yaptığı açıklamada da fiyat belirsizliği ve stok fazlasının endişe kaynağı olmaya devam ettiğini dile getirerek, dünya petrol talebinin 2016 ve 2017 için günlük 1,2 milyon varil artacağını, küresel ekonomik büyümenin ise aynı dönem içinde yüzde 2,9 ile 3,1 aralığında gerçekleşeceğinin tahmin edildiğini söyledi.

"Orta vadede fiyatlara etkisi yüksek olmaz"

Venbey Yatırım Araştırma Müdürü Mehmet Barış Ürkün, OPEC toplantısında çıkan kararın fiyatlara olası yukarı yönlü etkisinin orta vadede yüksek olmasını beklemediğini vurguladı.

Toplantı sonucunda, ülkelerin yeni üretim kotalarına uyup uymayacaklarına dair gelişmelerin fiyatlar üzerinde hareketlilik yaratacağını ifade eden Ürkün, şunları söyledi:

"Günlük yaklaşık 32.5 milyon varile düşürülecek üretim, yine yüksek sayılabilecek bir seviye. Halen mevcut yüksek stok ve düşük talep ortamında petrol fiyatlarının daha yukarıya gitmesinde engel teşkil edebilir. Petrol fiyatları yükseldikçe de piyasaya girmeye heves edecek bir çok petrol üreticisi ve ABD’deki kayaç gazı üreticileri de fiyatların daha fazla yukarı yönde potansiyel yakalamasına engel teşkil edebilecek diğer bir gelişme olarak karşımızda duruyor. Bu nedenle çıkan kararın fiyatlara yukarı yönlü etkisinin orta vadede yüksek olmasını beklemiyorum."