OPEC anlaşmasında çatlak sinyalleri
OPEC'in üretimi kısma kararı sonrası, Suudi Arabistan’ın kısıntı anlaşmasını 2017 ikinci yarısına taşımaya gerek olmadığını açıklaması ve üyelerin anlaşmaya uyup uymadığı kaygısıyla petrol piyasalarında endişe hakim olmaya başladı.
KPMG’nin, her ay düzenli olarak hazırladığı petrol ve gaz piyasaları analizinde son gelişmelerin dünya petrol piyasalarını yeniden endişeye sevkedebileceğine dikkat çekildi. KPMG Enerji Sektörü Lideri Onur Okutur, “Suudi Arabistan Petrol Bakanı Khaled al Falih’in OPEC üretim kısıntısının ve OPEC dışı ülkelerle imzalanan anlaşmanın geçerliliğini 2017 yılının ilk yarısından sonraya taşımanın gereksiz olduğunu açıklaması petrol piyasalarında tedirginliğe neden oldu. Suudi Arabistan, petrolün varil fiyatını 50 doların altına düşürmeme ancak 60 doların üzerine de aniden yükseltmeme yönünde bir politika izliyor. Pek çok analist petrol üretiminde kısıntının 2017 yılı boyunca süreceğini düşünürken, yılın ikinci yarısında artacak rafineri talebinin de katkısıyla, yılın ikinci yarısında fiyatlarda artış bekleyen bir piyasa ve yine bunun sonucunda 2017 yılı sonu ile 2018 yılında ABD’de arama ve çıkarma faaliyetlerinde ciddi bir toparlanma görebileceğimize işaret ediyor. Suudi Arabistan ise mevcut stokları hızla eritmek yerine bu konuda kademeli bir yaklaşım izlemeyi tercih ediyor.”
Anlaşmaya uyuluyor mu henüz bilinmiyor
OPEC ülkelerinin bir başka endişesinin de kısıt anlaşmasına uyulup uyulmadığı olduğunu belirten Okutur, “Verilerin alınmasında bazı gecikmeler yaşandığından üretim kısıntısına uyulup uyulmadığı hâlâ tam olarak bilinemiyor. Suudi Arabistan ile Körfez ülkelerinin kısıntı kararlarına tamamen uyacağı, ancak diğer ülkelerin karara kısmen uyumluluk göstereceği bekleniyor. OPEC harici ülkeler içinde sadece Umman’ın verdiği sözü eksiksiz tuttuğu görülüyor. Bu durum, WTI tipi petrolün varil fiyatının 2017 yılı başlarında 50, 2018 yılında ise kademeli olarak 60 dolara doğru yöneleceğine dair öngörümüzü korumamızı sağlıyor.” dedi.
Petrol piyasaları Çin’i yakından takip ediyor
Çin’in artan ham petrol ithalatının Ocak ayında 36,4 milyon tona (8,57 milyon varil) ulaştığına dikkat çekildiği analizde Okutur, “Çin’in ham petrol ithalat hacmi de 2016 yılı toplamında rekor kırarak 381 milyon tona ulaştı. Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu’nun (NDRC) ülkenin ‘eskimiş’ kömür üretim kapasitesini 2020 yılına kadar her yıl 800 milyon ton azaltmayı planladığını açıklaması ise Çin’in yabancı enerji kaynaklarına olan bağımlılığının daha da artacağına işaret ediyor. Çin’in son dört yıldır azalan kömür ithalatında tekrar artış yaşanması da bu tahmini destekleyen unsurlardan” yorumunu yaptı.
Çin’den gelecek talep düşüşü şoklara neden olur
Çin ekonomisi, petrol fiyatlarında yakın zaman önce görülen artış ve ülke mallarına olan talebin azalmasına ek olarak, değişen politik ortamdan da oldukça etkileniyor. Çin Devlet Başkanı Xi’nin ülkenin yüzde 6,5’lik büyüme hedefinden uzaklaşabileceğine dair verdiği sinyaller ve Çinli üreticilerin rekabet güçlerinin azaldığına yönelik işaretler, kısa ve orta vadede Çin ile ticaret ortakları arasındaki dinamiklerin yakından izlenmesine yol açacak. Olası bir talep düşüşü enerji ve emtia değer zincirlerinde önemli şoklara yol açabileceğinden ham madde ihracatçısı ülkeler ve şirketler de Çin ekonomisini yakından takip edecekler.
