New York borsasında Trump rallisine Fed freni

ABD Başkanı Donald Trump'ın ekonomi planları sayesinde ralli yapan New York borsası, ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz artırma olasılığının yükselmesiyle düşüşe geçti.

Trump'ın geçen salı gecesi ABD Kongresine yaptığı konuşmanın piyasalar tarafından olumlu algılanmasının ardından New York borsasında endeksler çarşamba günü rekor üstüne rekor kırdı. Ancak, Fed yetkililerinin yakın zamanda faiz artırımı olabileceğinin sinyallerini vermesi perşembe günü endekslerde kayıplara yol açtı.

Başlıca ekonomi vaatleri arasında ABD'nin altyapı harcamalarını artırma, regülasyonları sınırlama ve vergi oranlarını düşürme planları olan Trump, yatırımcıların algısını ve piyasaları olumlu etkiledi.

Borsada rekor üstüne rekor

Trump'ın başkan seçildiği 8 Kasım tarihinden bu yana New York borsasında endeksler yüzde 10'un üzerinde prim yaptı.

8 Kasım-1 Mart'ta, Dow Jones Endüstri Endeksi 18.332 puandan 21.169 puana yükselerek yüzde 15,5 artış kaydetti. Standard & Poor's 500 Endeksi 2.139 puandan 2.400 puana çıkarak yüzde 12,2; Nasdaq Teknoloji Endeksi de 5.193 puandan 5.911 puana tırmanarak yüzde 13,8 yükseldi.

Trump'ın Kongredeki konuşmasının ardından, New York borsasında endekslerin rekor kırması dikkati çekmişti. Standard & Poor's 500 Endeksi tarihinde ilk defa 2.400 puanı görürken, Nasdaq Teknoloji Endeksi de tarihte ilk defa 5.900 puana tırmandı. Dow Jones Endüstri Endeksi de ilk defa 21.000 puanın üzerine çıkarken, endeksin 20.000'den 21.000 puanlık seviyeye gelmesi sadece 24 işlem günü sürdü. Endeksin 1.000 puanlık artışı kısa sürede göstermesi en son Mayıs 1999'da yaşanmış ve bu durum o tarihte de 24 işlem günü sürmüştü.

 "Trump'ın üslubu daha iyiydi"

Trump, ABD Kongresine yaptığı konuşmada ekonomi vaatleri hakkında çok fazla detay paylaşmamasına rağmen, Amerikalı izleyicilerden olumlu not aldı.

CBS News/YouGov anketine göre Amerikalı izleyicilerin yüzde 76'sı Trump'ın Kongreye yaptığı konuşmanın olumlu olduğunu bildirdi. CNN/ORC anketine göre de her 10 Amerikalıdan 7'si Trump'ın vadettiği politikaların ABD'yi doğru yönde ilerleteceğini düşündüğünü belirtti.

ABD'li sermaye yönetim firması Goldman Management'ın Başkanı Steve Goldman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Trump'ın ABD Kongresine ilk seslenişinin piyasalar ve yatırımcılar tarafından da olumlu karşılandığını söyledi.

Seçim kampanyası sırasında Trump'ın üslubunun saldırgan bir tona sahip olduğunu hatırlatan Goldman, "Başkanın Kongredeki üslubu, daha önceki konuşmalarına kıyasla daha az hırçındı. Hatta üslubu çok daha iyiydi. Bu hem halka, hem de yatırımcılara güven verdi." dedi.

Goldman, ABD'li yatırımcıların ve şirketlerin Trump'ın kurumlar vergisini yüzde 35'ten yüzde 15'e düşürme vaadine odaklandığının altını çizerek, şunları kaydetti:

"Asıl önemli olan vergi alanında yapılacak reformlar. Şu anda New York borsası kurumlar vergisinin düşürülmesine ve regülasyonların sınırlanmasına odaklandı. Bunların gerçekleşmemesi borsada şoka neden olur. Piyasalar şimdilik vergi kesintilerinin geleceği umuduyla kendinden emin bir şekilde yola devam ediyor. Vergi reformu ne kadar erken gelirse, bu borsa için o kadar iyi olur."

Goldman, New York borsasının iyi bir ivme kazandığının altını çizerek, endekslerin daha da yükselme trendi içinde olduğunu vurguladı.

"Vergi reformu beklenilen etkiyi yaratmayabilir"

Ancak, yeni vergi reformu yasasının beklenen etkiyi yaratmaması durumunda New York borsasında sert düşüşler olabileceği hakkında da uyarılar yapılıyor.

ABD merkezli uluslararası yatırım bankacılığı ve finansman devi Goldman Sachs, geçen ayki bir raporunda, "borsada maksimum iyimserlik seviyesine ulaşıldı" ifadesine yer vermişti.

Raporda, Trump hükümetinin vergi reformunun şirketler üzerinde beklenilen etkiyi yaratmama olasılığına işaret edildi.

Vergi reformunun şirketlerin net kar ve gelirlerinde öngörülenin altında bir artış yaratması durumunda borsadaki kazançların kaybedileceğine vurgu yapılan raporda, söz konusu reformun Ağustos yerine bu senenin sonuna veya gelecek senenin başına sarkabileceği belirtildi.

Fed'in faiz artırma olasılığı yükselişte

New York borsasındaki kazançlara vergi reformunun etkisi dışında en büyük risk oluşturan diğer faktör ise Fed'in bu ay faiz artırma olasılığı geliyor.

Fed yetkililerinin son günlerde yaptığı açıklamalar 15 Mart'ta bankanın yapacağı toplantıda faiz artırma olasılığını artırırken, New York borsasının da rallide frene basmasına ve perşembe günü endekslerde kayıplara yol açtı.

Faiz artırma olasılığın yükselmesiyle ABD dolarının değeri diğer para birimlerine karşı perşembe günü artış gösterdi. Dolara endeksli olan ham petrol fiyatları ise yüzde 2'nin üzerinde düşüş kaydetti. Ayrıca, Dow Jones Endüstri, Standard & Poor's 500 ve Nasdaq Teknoloji Endeksleri perşembe günü yüzde 0,5 ila 0,7 arasında kayıp yaşadı.

Finansal piyasalar ve vadeli işlemler alanında faaliyet gösteren ABD'li şirket CME Group'a göre, Fed'in 15 Mart toplantısında faiz artırma kararı alma olasılığı cuma günü yüzde 79,7'ye yükseldi.

"Faiz artışını piyasalar henüz fiyatlandırmadı"

Ekonomik araştırma ve danışmanlık şirketi Capital Economics'in şubat sonunda yayınlanan bir raporuna göre, ABD'de ekonomik büyüme ve enflasyon artışının Fed'in tahminleri doğrultusunda ilerlediğine işaret edilirken, "Bu durum, Fed'in faizleri hızla artırma olasılığını güçlendirdi." ifadesine yer verildi.

Raporda, Fed'in faiz artırma olasılığının piyasalar tarafından henüz fiyatlandırılmadığına atıfta bulunulurken, bu durumun New York borsasında yaratacağı riskler belirtildi.

ABD'de işsizlik oranının gelecek aylarda düşmesinin tahmin edildiğine yer verilen raporda, enflasyonun Fed'in hedefi olan yüzde 2'lik orana yaklaştığının altı çizildi.

Raporda, "Bütün bu gelişmeler, finansal piyasaların beklediğinden daha hızlı şekilde Fed'in faiz artırmasına yol açacak." yorumunda bulunuldu.

Fed Başkanı Janet Yellen'in cuma günü faiz artışına işaret etmesine rağmen yatırımcılar borsada alış pozisyonu almaya devam etti ve New York borsası günü kazançlarla tamamladı.

Borsanın cuma günkü artışıyla ilgili olarak, yatırımcıların, Fed'in faiz artırımından daha ziyade Trump'ın ekonomik vaatlerine odaklanmaya devam etmesi ve ekonomiye dair iyimser bakış açılarını korumaları gösteriliyor.

Trump, Fed'e karşı

Fed'in parasal genişleme politikasını kademeli olarak sonlandıracak olması Amerikan dolarının diğer para birimleri karşısında değer kazanmasına yol açacak.

Ancak, ABD'nin ihracat hacmini artırmak isteyen Trump, doların düşük kalmasını tercih ederken, seçim kampanyası sırasında da Fed'i eleştirmişti.

Mayıs 2016'da yaptığı bir açıklamada, faiz oranlarının yükselmesi durumunda ABD dolarının değerinin artacağını ve Amerikan ekonomisinde sorunlar görüleceğini söyleyen Trump, bir ay sonra yaptığı bir konuşmada da faiz artışının "facia" olacağını ve ekonomiyi çok kötü etkileyeceğini vurgulamıştı.

Trump, yine Mayıs 2016'da yaptığı bir konuşmada Fed Başkanı Janet Yellen'ı görev süresi Şubat 2018'de dolunca değiştireceğini bildirmişti.

Yellen ise bu yılın başında görev süresi dolmadan istifa etmeyi düşünmediğini duyurmuştu.