Moodys'in gece yarısı kararı tartışılıyor!
Raiting değerlendirmesi için takvim açıklamayan ve özellikle de cuma akşamı açıklama kuralına bağlı kalmayan Moody’s’in kararının daha önceki açıklamalara göre piyasada etkisi çok sınırlı oldu.
JÜLİDE YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, çarşamba gece yarısı Türkiye’nin ‘Ba1’ olan kredi notunu ‘Ba2’ye düşürdüğünü açıkladı.
Kuruluş Türkiye’nin not görünümünü de ‘negatif’ten ‘durağana’ çevirdi. Not düşüşüne gerekçe olarak ‘kurumların direncindeki süregelen kayıp’ ve ‘dış şok riskinin yüksek borç ve siyasi riskler nedeniyle artması’ gösterildi. Moody’s’in bu güncellemesi ile Türkiye’nin Ba2 seviyesinde nota sahip diğer paydaşları Brezilya, Hırvatistan, Gürcistan, Azerbaycan ve Kosta Rika olarak sıralandı.
Raiting değerlendirmesi için takvim açıklamayan ve özellikle de cuma akşamı açıklama kuralına bağlı kalmayan Moody’s’in kararının daha önceki açıklamalara göre piyasada etkisi çok sınırlı oldu. Moody’s kararı öncesinde 3.79 düzeyinde olan dolar/TL gün içinde 3.82’ye kadar yükselse de ağırlıklı olarak 3.80 TL civarında hareket etti. Borsa İstanbul’da ise ağırlıklı olarak yatay seyir hakim oldu. Faiz tarafında ise alternatif piyasalara göre tepki daha yüksekti. 10 yıllık tahvilde faiz 15 baz puan yükseldi. Bankacılar, yabancının son 2 haftadır çıkış tarafında olduğuna dikkat çekti. Dünkü satışlarla, 22 Şubat’a göre faizde yaşanan yükseliş 40 baz puan oldu.
Moody’s’in kararını DÜNYA’ya değerlendiren ekonomistler, not düşüşünü Türkiye ile ABD arasında yaşanan gerginliklerin yansıması olarak değerlendirdi. Olağan Türkiye gözden geçirme tarihi olmamasına karşın alınan kararın sürpriz olduğuna dikkat çeken ekonomistler, “Türkiye’nin kredi notu zaten yatırım yapılabilir seviyenin altında. Şimdi bir değil 2 kademe uzaktayız. Ama bu seviyeye bizi daha önce S&P indirmişti. Bu nedenle de piyasa etkilenmedi” dedi. Ekonomistler, Fitch’ten ama özellikle S&P’den sürpriz bir yeni adım beklenmiyor. İki kuruluşun da daha önce açıkladıkları takvime uyacağı düşünülüyor. Fitch, tarafından ilan edilen değerlendirme tarihi 13 Temmuz ve 14 Aralık. S&P ise 17 Ağustos’ta not değerlendirmesi yapacağını açıklamıştı.
Subjektif kriterler
Ekonomistler, Moody’s’in açıklamasında “makro göstergelere değil, subjektif kriterlere bakılmış” yorumunu da yaptı. Eleştirileri getiren Moody’s değerlendirmesinde şu ifadeler kullanıldı: “Türk toplumunda derin ayrılıklar, geçen Nisan ayında yapılan anayasa değişikliğine ilişkin referandum öncesindeki kampanyasında belirgindi. Başbakanın görev alanını ortadan kaldıracak ve önümüzdeki yıl yürürlüğe girince cumhurbaşkanının otoritesini önemli ölçüde genişleten bu değişiklikler, öngörülebilirliği ve dolayısıyla politika oluşturmanın etkinliğini zayıflatacak gibi görünüyor.”
Açıklamada temel yapısal reformlardaki gecikme ve para politikasının etkinliğindeki erozyona bağlı olarak kurumsal yapıdaki güç kaybı ve yüksek cari açık, yüksek dış borç, yükselen global faizler ve politik riskler çerçevesinde dış şokların yarattığı artan risklere dikkat çekildi. Açıklamada “Hükümet, etkili para politikası ve temel ekonomik reforma zarar veren kısa vadeli tedbirlere odaklanmaya devam ediyor” denildi. Ayrıca, Türkiye’nin “Ba2”ye düşürülen kredi notunun dış kırılganlıklarla baskılandığı vurgulandı. Açıklamada, cari açığın kayda değer ve sürdürülebilir şekilde düşürülmesi, bankacılık ve özel sektörün dış borçlarına yönelik vadelerin uzatılması gibi dış kırılganlıkları azaltacak değişiklerin not üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturabileceği kaydedildi.
Bu arada, iş dünyası örgütleri yayınladıkları bildirilerle Moody's'in kararının siyasi ve taraflı olduğunu açıkladılar.
Uzmanlar Moody's kararını değerlendirdi
İş Yatırım / Serhat Gürleyen:
Türkiye’yi diğer gelişen ülkelerle karşılaştırdığımızda özel sektörün cari denge, dış borç, enflasyon gibi konularda sıkıntılı olduğunu görüyoruz. Bu nedenle de kırılgan nitelemesi yapılıyor. Ama bu riskler zaten fiyatlandığı için kararın etkisi olmadı.
Şekerbank / Gülay Elif Girgin:
Makro göstergelerin yanı sıra subjektif değerlendirmeler yapması tepki çekti. Türkiye’nin yatırım yapılabilir seviyeye yükseldiği dönemle bugünü karşılaştırdığımızda sadece enflasyondaki bozulma çok belirgin. Cari açık o zaman da sorundu. Makro ekonomik dinamiklerden ayrılarak yorum yapmak adil değil.
TEB / Erkin Işık:
Moody’s, S&P’nin seviyesine çekmiş oldu. S&P’den ya da Fitch’den bu aşamada bir hareket beklemeyiz. S&P indirirse yatırım yapılabilir seviyesinin 3 kademe altı olur ki bunun için ekonomik görünümde çok daha belirgin bozulma olmalı.
Gedik Yatırım / Üzeyir Doğan:
Yargının işleyişi ve başkanlık sistemine getirdiği yorumlar dikkat çekti. Kararda para politikası etkinliğinin erozyona uğradığı görüşüne yer verilmesi Moody’s’in TCMB’den daha sıkı bir para politikası uygulamasının beklendiğini gösteriyor.
