Mevduatın ‘küçük’leri çoğalıyor

ECE CEYHUN 

BORSA FİNANS SERVİSİ - Bankaların mevduat tarafında hoş geldin paketleri, vatandaşın getiri arayışı 10 bin TL’nin altındaki müşteri sayısında patlama yaptı. Geçen yılın 7 ayında 10 bin TL’nin altındaki mudi sayısı sadece 605.9 bin artarken bu yıl artış 4.7 milyona fırladı. Son 5 yıla bakıldığında tekli yıllarda küçük müşteri adedi milyon milyon artarken çiftli yıllarda 1 milyon bile yakalanamadı. Grafik ‘W’ olurken ekonomistlere göre bunun en temel sebebi mevduat yarışı. 

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre Türk bankacılık sektöründe son bir yılda toplam mudi sayısı 5.3 milyon adet arttı. En yüksek adetli artış ise 4.7 milyon kişiyle küçük mevduat sahipliğinde yaşandı. Bu artış aynı zamanda son 5 yılın en hızlı artışı da oldu. Temmuz 2010’dan bu yana 7 aylık artışlar karşılaştırıldığında küçükler liginde milyonları aşan artış iki sene de bir yaşanmış. 2015 yılının 7 aylık artışı son 5 senenin rekorunu kırarken tekli yıllarda mudi sayısı daha hızlı artmış. 2011 yılının 7 ayında 2.2 milyon kişi, 2013 yılının 7 ayında ise 4.5 milyon kişi artarken çiftli yıllar 2012'de 784 bin 2014 yılında ise 605.9 binlik bir artış yaşandığı görülüyor. Milyonerlerin toplam mevduat hacminden aldığı payda artık yüzde 50’yi devirirken en küçükler liginde pay sadece yüzde 3.7. 

Mudi sayısındaki gelişimi değerlendiren ekonomist Saltık Galatalı, mevduat tarafında getiri arayışının arttığını ve bankaların kampanyalarının bankadan bankaya giden müşteri sayısını arttırdığına değinerek “Bir bankayla çalışıyorsunuz, ardından bir başka bankanın e-mevduat ya da hoş geldin kampanyası çıkarttığını görüyorsunuz. Paranızı öteki bankaya transfer ediyorsunuz. Kapamadan yapılan hesap taşımalar mudi adedinde olduğundan fazla bir büyüme yaratmış görünüyor. Bu sadece küçük müşteri tarafında yok. 1 milyon TL’nin üzerinde mevduatı olan müşteri de ortalama 2.5 bankayla çalışıyor. Aslında ‘tekil’ milyoner sayısı olarak baktığınızda karşınıza çıkan rakam çok daha az” dedi. Galatalı, mudi sayılarının aslında ‘tekilleştirilerek’ açıklanması gerektiği önerisini de getirdi. 

İş Yatırım Araştırma Direktörü Serhat Gürleyen ise maaş müşterisi sayısındaki artış, birden fazla bankayla çalışma refleksi gibi sebeplerle mudi sayısının arttığına değinerek “Tabii bir sebepte mevduat yarışı hesap sayısını artırıyor öteki taraftan da düşen getiriler nedeniyle küçük mevduat sahibi hesabında daha çok para bırakır oldu” dedi. 1 milyon TL’nin üzerindeki mevduatın toplamdan aldığı payın artışının dikkatle izlenmesi gerektiğini de düşünen Gürleyen, milyonerler cephesinde ayrıştırmanın da artması gerektiğini düşünüyor. Söze “Merkez bankalarının parasal genişleme hamlelerinin ardından milyonerliğinde anlamı kalmamıştı” diye espriyle devam eden Gürleyen, “Ama bundan sonra yine yıldızları parlayacak” ifadelerin kullandı. 

Küçük mevduat hesabı sayısı 60 milyona dayandı 

BDDK verilerine göre Temmuz 2015’te yurt içi yerleşiklerin toplam mevduat hacmi 1 trilyon 133.1 milyar TL’ye toplam müşteri sayısı ise 62 milyon 372 bin kişiye ulaştı. Geçen yılın temmuz ayına göre toplam müşteri sayısının 5.3 milyon kişi arttığı Türk bankacılık sektöründe mevduat büyüklüğü 10 bin TL’ye kadar olan mudi sayısı son bir yıllık dönemde 4.7 milyon kişi arttı. 10 bin TL’ye kadar mevduatı olan yurtiçi yerleşik mudi sayısı Temmuz 2015’te 59 milyon 514.5 bin kişiye ulaşırken bu sayı geçen yılın aynı ayında 54 milyon 807 bin kişiydi. 10 bin TL’ye kadar mevduatı olan küçük mudinin portföy büyüklüğüne bakıldığında ise toplamın ancak yüzde 3.7’sine denk gelen 41 milyar 773.2 milyon TL’lik mevduatı olduğu görülüyor. Küçüklerin mevduatının 7 ayda sadece 2.7 milyar TL arttığı da görüldü. 

10 bin-50 bin TL arası mevduat müşterisindeki büyüme ise yılbaşından bu yana 353.6 bin kişiyi arttı. 50-250 bin TL mevduat büyüklüğündeki müşteri sayısına bakıldığında Temmuz 2015’te 1 milyon 979.9 bin mudi bulunurken 7 ayda 176 bin son bir yılda 261.3 bin kişi eklenmiş. 250 bin TL- 1 milyon TL mevduat aralığına bakıldığında ise mudi sayısındaki artış 7 ayda 43 bin kişi arttı.

Milyonerler pastanın ikinci yüzde 50’sine geçti

İş milyonerlere gelince yurtiçi yerleşiklere ait toplam mevduatın yüzde 52’sine 88 bin 641 kişi sahip. Son 7 ayda milyonerler kulübüne 11 bin 431 kişi son bir yılda ise 17 bin 460 kişi eklendi. Milyonerlerin mevduat büyüklüğü ise 586 milyar 692 milyon TL düzeyinde bulunuyor. Milyonerlerin mevduat hacmi yılbaşından beri geçen sürede 92 milyar 186 milyon TL arttı. Aynı dönemde toplam mevduattaki artış ise 142.8 milyar TL’ydi. Mudi sayısına bankalar özelinde bakıldığında ise en çok milyonerin yerli özel bankalarda en çok küçük müşterinin ise kamu bankalarında olduğu görülüyor. Ama en hızlı artış olarak bakıldığında yerli özel bankalar 7 aylık dönemde küçük müşteri sayısını 1 milyon 445 bin adet arttırma başarısını göstermiş.