Merkez'de 'Başçı 2.0' modeline geçildi!
Bankacılara göre Merkez Bankası, Başçı döneminin deneysel para politikasını sadeleştirmeye çalışırken ikinci faza geçti.
Ece CEYHUN
Geçen haftadan beri likidite adımlarıyla kurdaki yükselişi sınırlayan Merkez Bankası, son olarak ‘swap’ adımını attı. Merkez Bankası TL depoları karşılığı döviz depo ihalesi yapacak. İlk ihalesini de dün yapan MB, 1 hafta vadede aldığı 611 milyon dolarlık teklife karşılık yaklaşık 500 milyon dolar verdi. TL depo karşılığı döviz depo ihalesinde TL faiz oranını yüzde 8, dolar faiz oranını yüzde 0.75 olarak belirledi.
MB geçen haftadan bu yana likidite tarafında 5 temel adım attı. Bunlar sırasıyla Bankalararası Para Piyasasında bankaların borç alabilme limitlerinin düşürülmesi, yabancı para zorunlu karşılık oranlarının tüm vade dilimlerinde 50 baz puan indirilmesi, 1 hafta vadeli repo ihalelerini açmaması, BIST Repo Piyasası’ndaki fonlamanın sınırlandırılması ve TL depoları karşılığı döviz depoları piyasasının açılması. MB’nin bu hamlelerinin iki sonucu oluştu. Bunun ilki kur tarihi zirvesi 3.9422’den uzaklaştı. İkincisi ise piyasada ‘örtülü’ faiz artırımı değerlendirmesiyle başlayan likiditeyi sıkma operasyonunda bankalar aslında bir cezalandırma mekanizması olarak kullanılan geç likidite penceresinden fonlama yapması ‘normalleştirildi.’ Bankacılarla konuştuğumuzda dikkatimizi çekenler şunlar oldu:
‘BAŞÇI 2.0’A GEÇİLDİ
• MB'nin deneysel para politikası çalışmaları Erdem Başçı döneminde başladı. Tek bir faiz politikasından çoklu, yabancılar tarafından anlaşılması zor ama esnek kendi içinde belli mantığı olan bir sisteme geçtik. MB sadeleşmeye adım adım giderken piyasa şartları buna izin vermedi. MB, şimdi uyguladığı para politikası ile ‘Başçı 2.0’a geçti.
• Merkez Bankası için pratikte koridorun üst bandı geç likidite penceresi haline geldi. Gecelik faiz ise repo fonlaması oldu. Son olarak swap penceresi açtı.
• Merkez Bankası swap mekanizmasını daha önce de yapmıştı. Ama o zaman döviz depo alıp TL depo veriyordu. Yani bugünkü işlemin tam tersiydi. Bu Brezilya tarafından 2013 yılında kullanıldı. Brezilya swap anlaşmalarını Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe günleri 500 milyon dolar, Cuma günü 1 milyar dolar büyüklüğünde açarak başlamıştı.
• Şimdilik, bilanço dışı işlem, dolayısıyla rezerv kullanılmamış gibi görünen bu swap hareketi haftalık dönüşlerde bankalar ayni miktarda ya da daha fazlasıyla çevirmeye kalktıklarında eksi bakiye demektir.
• Bankaların devamlı geç likidite penceresine yöneltilmemesi gerekir. Normalde bankaların gün içinde TL pozisyonlarını ayarlayabilmesi gerekir. En geç öğleden sonra günü kapatacak şekilde çalışan Hazine’ci şimdi saat 16:00'da günü kapatıyor.
• Geç likidite penceresi gibi ‘cezalandırıcı’ olarak nitelendirilen, kullanan açısından ‘kredibıl’ olmayan piyasa adımları ‘normalleşmemeli’.
PPK’DA KALICI ADIM GELMELİ
• Merkez Bankası’nın bu hamleleri sürdürülebilir değil. Şu ana kadar atılan adımlar esas itibariyle palyatif çözümlerdir.
• Bu adımlar kurdaki volatiliteyi azaltır ama kura kalıcı düşüş getirmez. MB’nin 24 Ocak’ta ‘kalıcı’ ve ‘gerçek’ bir adım atması bekleniyor.
• Piyasa açısından ise kalıcı bir çözüm artık MB’nin daha anlaşılır bir para politikasıyla faiz artırımı yapması. Özellikle enflasyonun MB’nı faiz artırımı konusunda zorlayacağı düşünülüyor. Politika faizini artırmadan TL’yi kalıcı biçimde istikrarlı hale getirmeninin zor olduğuna işaret ediliyor.
BDDK’NIN TESTİ FAİZ ARTIRIMINA YORULDU
• Bazı analistlere göre MB şimdiden geç likiditeye yönelterek aslında piyasaya bir faiz sinyali veriyor. Bu da 100-150 baz puanlık faiz artırım beklentilerini destekliyor.
• Piyasada tam da faiz artırımı sinyallerine herkesin gözünün kulağının açıldığı bir anda BDDK da bir sermaye testi yolladı. BDDK’nın ‘200 baz puanlık faiz artırımından sermayeniz nasıl etkilenir konulu testi de acaba MB bu miktarda bir faiz artırımı yapacak da araştırması mı yapılıyor’ şeklinde değerlendirildi.
• Fakat piyasada MB’nin faiz artırımı yapması gerektiğini söyleyen kadar faiz artırımı yapılmasını beklemeyen de var. Bazı analistlere göre MB daha bir süre ABD piyasalarını izlemeye devam ederek likidite adımlarıyla faiz artırımı yapmadan yola devam etmeyi tercih edebilir.
• MB faiz artırımı yapmazsa? diye sorduğumuzda ise aldığımız ilk cevap ‘kredibilitesine zarar verir’, ikinci cevap ise ‘çarşı karışır’ oldu.
KREDİ - MEVDUAT ORANLARI AYNI
• Bankalar için paranın maliyetini artırıyor. Bu adımların ‘kredi faizleri’ne yansıması noktasında da bir beklenti oluştu. Dün yaptığımız konuşmalardan anladığımız henüz ne kredi ne de mevduat faizlerine yansımış bir faiz yükselişi yok. Mevduat faizi yüzde 11-11.30, kredi faizleri ise yüzde 13 ortalamadan gidiyor.
