MB, erken seri faiz indirimine gider mi?

ANKARA - Başbakan Erdoğan'ın Merkez Bankası'nın 50 baz puanlık faiz indirimini yetersiz bulması ve para politikasına sert eleştirilerini sürdürmesi, enflasyon henüz düşüş trendine girmeden yüksek montanlı faiz indirimi isteyen hükümetin banka üzerindeki baskısını artırırken, analistler, TCMB'nin gerektiğinden erken seri faiz indirimine gidebileceğini endişesini dile getiriyorlar.

Nisan sonu itibariyle yüzde 9.38 olan yıllık TÜFE'nin mayıs ayında tepe noktasını gördükten sonra düşüş trendine gireceği öngörülüyor. Analistler, faiz indirimlerinin enflasyonda düşüşün netleşmesi beklenen yaz sonuna doğru yapılması gerektiğini bekliyorlar.

Öte yandan, TCMB'nin faiz oranlarını yüksek tuttuğundan ve bunun da yatırımların önünde engel oluşturduğundan sıklıkla yakınan Erdoğan, son olarak TCMB'nin haftalık repo faizindeki 50 baz puanlık indirimin yetersiz bulduğunu söyledi.

Merkez Bankası ocak ayı sonunda yaptığı ara PPK toplantısında faizlerde sert artışa giderken, mayıs ayı toplantısında haftalık repo faiz oranını 50 baz puan indirerek yüzde 9.5'e çekmişti.

Sert eleştiri bir sonraki seviyeye taşınırsa…

BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ, "Öyle görünüyor ki Başbakan Erdoğan Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi daha çok faiz indirimi görmek istiyor. Bu da demek oluyor ki TCMB'nin üzerindeki politik baskı yüksek kalmaya devam edecek" dedi.

Erdoğan'ın para politikası hakkındaki açıklamalarının bağımsız ve "sıkı duruş" mesaj verme mücadelesi eden TCMB'ye yardımcı olmadığını vurgulayan Standard Bank Gelişmekte olan Piyasalar Stratejisti Timothy Ash, "Global finansal krizler sonrası merkez bankaları ve hükümetler arasında daha çok koordinasyon görürken, hükümetlerin merkez bankalarını bu kadar sert eleştirdiği fazla ülke gördüğümüzü düşünmüyorum" dedi.

"Sanırım piyasa, Erdoğan'ın gerçekçi ve yardımcı olmayan, belki de daha çok iç piyasayı hedefleyen yorumlarına bir şekilde bağışıklık kazandı" diyen Ash, "Eğer Erdoğan bunu bir sonraki seviyeye taşır ve TCMB üst yönetiminde değişiklik yapmaya çalışırsa endişeler de bir sonraki seviyeye taşınacaktır. Başçı'yı veya etrafındakileri uzaklaştırmak için atılacak herhangi bir adım oldukça sert bir piyasa tepkisine yol açacaktır" diye konuştu.

Ash şöyle devam etti:

"Son faiz indirimi mevcut enflasyon trendi nedeniyle bence oldukça erkendi. Ancak açıkça görülüyor ki TCMB'nin her şekilde ve hükümetin talebine bakmaksızın gevşeme eğilimi var bu da Erdoğan için bu dönemde bu yorumları yapmayı anlaşılmaz hale getiriyor".

Yasa değişikliği endişesi

Öte yandan konunun hassasiyeti nedeniyle ismini vermek isteyen bir bankacı, "Bence Başbakanın açıklamaları çok büyük yenilik içermiyor. Başbakanın zaten düşük faizi savunduğu bilinen bir gerçek. Ancak bazı yatırımcılar açısından açıklamalar tehlikeli. Açıklamaların, 2000'li yıllarda bizi üç haneli enflasyonlardan bugünlere getiren reformlardan yani bankanın bağımsızlığı ve enflasyon hedeflemesinden geri adım atılacağı şeklinde algılanması halinde tehlike büyüyebilir. Ancak Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, TCMB'nin bağımsızlığı konusunda atılmak istense bile, ki bunu beklemiyoruz, ters yönde herhangi bir adıma izin vermeyecek ya da istifa edecektir. Yani bu şimdilik çok çok uzak bir ihtimal."

Merkez Bankası kanununda 25 Nisan 2001'de yapılan değişikliklerle bankanın temel amacının fiyat istikrarını sağlamak olduğu, yasada açıkça tanımlandı. Bu çerçevede, TCMB'nin uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisinin belirleyeceği hükme bağlandı ve banka araç bağımsızlığına sahip oldu.

Ayrıca ilgili dönemde TCMB'nin Hazine ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına avans vermesi, kredi açması ve bu kuruluşların ihraç ettiği borçlanma araçlarını birincil piyasadan satın alması da yasaklandı. TCMB'nin internet sitesinde yer alan bilgilere göre bu değişiklikle birlikte bankanın kamunun finansman ihtiyacını karşılayacak bir kaynak olarak kullanılmasının önüne geçildi.

Piyasa yeni faiz indirimlerini fiyatlayabilir

İşlemciler, TCMB'ye yönelik artan politik baskının ya da gerektiğinden sert faiz indirimi olasılığının küresel piyasalardaki tatilin de etkisiyle fiyatlamalara tam olarak yansımadığını belirtiyorlar.

Bu durumun bir risk unsuru olarak önümüzdeki dönemde fiyatlamalara yansıyabileceğini belirten bir bankanın döviz masası müdürü, "Geçen hafta yapılan faiz indirimi erkendi. Üst bandın değiştirilmemesi ile negatif etkisi sınırlandırılmış bir indirimdi. Piyasa bu aşamadan sonra sınırlı bir indirimi daha kısmen fiyatladı ancak bunun ötesinde Başbakan'ın istediği indirimlerin yapılabileceği endişesi TL cinsi varlıklarda orta vadede hissedilecek" dedi.