Fosil yakıt hisselerinden vazgeçenler, daha fazla kazanıyor

DİDEM ERYAR ÜNLÜ

Geçtiğimiz sene New York Times gazetesi ABD’de 180 kurumun fosil yakıt şirketlerine yatırımı bırakma kararı aldığını, 50 milyar dolarlık hissenin portföylerden çıkarılacağına yer vermişti. 

Nitekim 2014 Eylül ayında, dünyanın en ünlü zenginleri arasında olan ABD’li Rockefeller ailesi, servetinin kaynağı olan petrolden vazgeçtiğini açıkladı. Rockefeller ailesinin 860 milyon dolarlık hayır işleri fonu olan ‘Rockefeller Brothers Fund’, çevreyi korumak için bundan böyle fosil yakıtlara yatırım yapmayacağını açıkladı. Aileden Steven Rockefeller kararın hem ahlaki, hem de ekonomik boyutu olduğu, çevreye zarar vererek rezerv büyütenlerin ileride finansal problemlerle karşılaşacağını savundu. 

Rockfeller’in öngörüsü gerçekleşmiş gibi görünüyor. Nitekim, dünyanın önde gelen borsa endekslerinden toplanan veriler, fosil yakıt şirketlerini portföylerinden çıkaran yatırımcıların; kömür, petrol veya gaza yatırım yapmaya devam eden konvansiyonel yatırımcılardan daha fazla kazandığını ortaya koyuyor. 

MSCI, dünya piyasaları için endeksler hesaplayan bir kurum. MSCI tarafından hazırlanan endeksler global çapta borsaların performansını ölçen temel endeksler olarak kabul ediliyor. 

MSCI verilerine göre, portföylerinden fosil yakıt şirketlerini çıkartan yatırımcılar son beş yılda, yıllık yüzde 13 getiri sağladılar. Bu oran konvansiyonel yatırımcılarda ise yüzde 11.8 olarak gerçekleşti. 

Bu rakamlara bakacak olursak; bir yardım kuruluşu ya da vakıf, 2010 Kasım tarihinde, fosil yakıt şirketlerindeki 100 milyon pound değerindeki fonunu başka bir alana kaydırarak, 7 milyon pound kazanç sağlayabilirdi. 

Genel olarak bakıldığında, MSCI verilerine göre, 2010 yılından bu yana fosil yakıt şirketlerindeki portföyler değer bazında yüzde 62.2 oranında artış kaydetti. Fosil yakıt şirketlerinin hisseleri bulunmayan portföylerin büyüme oranı ise yüzde 69.9 oranında gerçekleşti

Petrol fiyatlarında düşüş

Fosil yakıt şirketlerini portföylerinden çıkaran yatırımcıların daha hızlı büyümesinin nedenlerinin başında petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte, BP ve Shell gibi şirketlerin hisse değerinde yaşanan gerileme geliyor. Fakat, MSCI verilerine göre, fosil yakıt hisseleri bulunmayan portföyler, petrol fiyatlarının düşmeye başlamasından önce, 2012 ve 2013 yıllarında da daha fazla kazanmaya başlamışlar. Yatırımcıların fosil yakıt şirketlerinden vazgeçmelerinde 350.org gibi küresel ısınma karşıtı girişimler de etkili olmuş. Her ne kadar bu hisselerden vazgeçmek, yatırım ortamını daraltsa da, yatırımcıların daha fazla kazanmasına yol açmış. “Çevreye zarar vererek rezerv büyütenler ileride finansal problemlerle karşılaşacaklar” diyen Steven Rockefeller’i dinleyenlerin sayısı artıyor. Sadece fosil yakıt şirketleri değil, çevreye ve dünyanın geleceğine zarar vererek büyüyen bütün şirketler, önümüzdeki dönemde sadece finansal değil, “yaşamsal” problemlerle de karşılaşacaklar. 350.org’un kurucusu, Amerikalı yazar ve aktivist Bill McKibben’ın Rolling Stone dergisinde yer alan sözleri ile bitirelim: “Fosil yakıt sektörü elbette dişli bir rakip; şirketleri değişime zorlasanız bile fosil yakıt şirketi gibi davranan tüm egemen devletlerle de uğraşmak için bir strateji belirlemek gerekiyor. Ancak, üniversite öğrencileri için durum daha vahim. Eğer üniversitelerinin bağış portföyünde fosil yakıt hissesi varsa, o zaman eğitimleri ve diplomaları kullanabilecekleri bir gezegen bırakmayacak yatırımlar tarafından destekleniyor anlamına geliyor.” Yani McKibben’in söylemek istediğini şöyle özetleyebiliriz: İklim değişikliğinden kar edenlerle bağlantıyı kesmeliyiz.