Düşük faizin yarattığı boğa piyasası 8 yaşında!

Evrim KÜÇÜK

DIŞ HABERLER - Wall Street’de boğaların hakimiyeti dün 8’inci yılını doldurdu. ABD’de büyük depresyondan sonra en büyük resesyon dönemi sonrasında Amerikan borsaları girdiği yükseliş trendini tam 8 yıldır sürdürüyor.

Boğa piyasası, piyasanın yükseliş trendinde olduğu yani fiyatların gelecekte iyimser bir ortamda seyredeceği ve yatırımcıların alıma geçeceği dönemlere verilen ad. Boğa piyasasının başlaması için, teknik olarak ilgili piyasanın en düşük seviyesinden yüzde 20 yükselmiş olması gerekiyor. Ancak uzmanlar uyarıyor. Wall Street’deki yükseliş ‘mini balonun’ patlamasıyla sonuçlanabilir.

ABD’nin en büyük şirketlerinin işlem gördüğü Standard & Poor’s 500 endeksi 9 Mart 2009’da gördüğü 676.53 puanlık dipten bu yana yüzde 250 yükseliş gösterdi. Yüzde 20 veya bu civarda herhangi bir düşüş ile hiç kesintiye uğramayan kazançlar, bugüne kadarki en uzun ikinci boğa piyasası oldu. Şu an devam etmekte olan boğa piyasasının yaşı, ortalama yükseliş dönemlerinden 3 yıl daha büyük ancak 11 Ekim 1990 ve 24 Mart 2000 arasındaki en uzun boğa piyasasından 1 yıl daha kısa.

Düşük faiz borsanın cazibesini artırdı

S&P, şirket gelirlerindeki düşüşe rağmen düşük faizlerin borsayı tahvil piyasalarına göre daha cazip kılmasının etkisiyle 2016’nın büyük bir kısmında yükseldi. Endeks 2017’de de yüzde 6 yükseliş gösterdi. Bazı analistler, ekonomik büyüme ve şirket gelirlerindeki iyileşmenin etkisiyle borsanın bir süre daha yükselmeye devam edebileceğini ve boğa piyasasının 9 yaşını doldurabileceğini düşünüyor.

Yüzde 5-10 düzeltme endeksi tazeler

Reuters tarafından yapılan bir anket, Trump’ın altyapı harcamaları ve mali teşviklerinin verdiği destek ile S&P 500’ün 2017’yi 2.350 puan yani yükselerek kapatacağı beklentisini ortaya koydu.

Ancak bazı düzeltme haraketlerinin de masada olabileceği uyarısı yapılıyor. UBS Securities’in ABD hisse senedi ve türevleri stratejisti Julian Emanuel, Reuters’a yaptığı değerlendirmede, yaşanabilecek yüzde 5-10 düzeltmenin boğa piyasasını tazeleyeceğini ve alım fırsatı yaratabileceğini söyledi.

Rakamlarla 8 yıllık çıkış

● 9 Mart 2009’dan bu yana yaşanan 8 yükseliş trendi, 11 Ekim 1990 ve 24 Mart 2000 arasındaki en uzun boğa piyasasından sonra ikinci uzun boğa piyasasına işaret ediyor.

● Söz konusu sürede kaydedilen yüzde 250 artış, bugüne kadarki en iyi dördüncü performans. 1990’da başlayan ralli yüzde 417 ile en yüksek getiri sağlayan boğa piyasası olmuştu.

● Tüm boğa piyasası boyunca endekste bulunan Incyte Corp, yaklaşık yüzde 6.600 ile en fazla getiri sağlayan şirket. En kötü performans gösteren şirket ise hisseleri yüzde 72 düşen Southwestern Energy.

● Sektör olarak bakıldığında en iyi kazanç yüzde 450 ile tüketim mallarında kaydedildi. En kötü performans gösteren sektör ise hisselerin değerinin yüzde 67 eridiği enerji.

● S&P 500’de 8 yıl önce 5.89 trilyon dolar olan piyasa değeri 21 trilyon dolara çıktı.

● Boğa piyasası start aldığında ABD’de işsizlik yüzde 8.3 idi. Açıklanan son veriye göre şu an işsizlik yüzde 4.8.

● Mart 2009’da GSYH yıllık bazda yüzde 5.7 daralmıştı. Bu hafta Atlanta Fed tarafından yapılan tahmine göre ekonomi bu çeyrekte yüzde 1.2 büyüyecek.

1929 ve 1989'u hatırlatan 'mini balon'a dikkat

Wall Street’te coşkulu bir yükseliş hakim. Özellikle Amerikan ekonomisini canlandırma sözü veren Donald Trump’ın ABD Başkanı seçilmesinden bu yana geçen sürede borsa büyük bir prim yaptı. Bazı ekonomistler yakında düzeltme yaşanabileceğini söylüyor. Ancak New york Times’ın en çok satanlar listesinde zirveye çıkan ‘Kur Savaşları: Bir Sonraki Küresel Krizin Oluşumu’ isimli kitabın yazarı James Rickard bu konuda haylı sert bir uyarıda bulunuyor. Rickard, daha önce Japon ve ABD borsalarında yaşanan çöküşleri örnek göstererek Amerikan borsasının kırmızı alarm verdiğini belirtiyor. Rickard’ın tezi şöyle:

“Japonya’da 1983 ve 1989 yılları arasında oluşan hisse senedi balonu 1 Ocak 1990’dan sonra patladı ve Tokyo’da Nikkei 225 endeksi, 1989 sonlarında gördüğü zirvesinin yüzde 75 altına geriledi. ABD’de Dow Jones Sınai Endeksi 24 Ekim-29 Ekim 1929’da büyük bir çöküş yaşadı. En dip yaptığı yerde endeks 1929 yılındaki zirvenin yüzde 85 altına inmişti. Borsa 1954 yılına kadar çöküşten önceki seviyelere ulaşamadı. Balonlar depresyon dönemlerinde değil ekonomik büyüme ve borsaların hızlı yükseldiği dönemlerde oluşur. Şu anda borsa ılımlı bir şekilde değil, hiper bir hızla yükseliyor. Son bir yılda Dow yüzde 25 ve S&P 500 yüzde 20’den fazla yükseldi. Kazançların yarısından çoğu Trump’ın başkan seçilmesinden sonraki 3.5 ay içinde gerçekleşti. Trump’ın kazanmasından sonra borsanın çizdiği yükseliş grafiği, 1929 ve 1989 balonu ile benzer bir eğri oluşturuyor. Özellikle Ocak-Şubat 2017 dönemi, 1929 ve 1989 öncesi ile büyük benzerlik taşıyor. Bu da büyük çöküşün benzeri ‘mini bir çöküşün’ yaşanabileceği şeklinde yorumlanabilir. Yani Dow Jones yüzde 80 düşerek 4 bin puana düşmesini bekleyemeyiz fakat Dow’un 1 Ocak 2017’den bu yana kazançlarının yüzde 80’ini geri verip 700 puan düşmesi beklenebilir. Benzer bir düşüş S&P’yi 90 puan aşağı çekecektir. Yani büyük ölçege bakıp yüzde 80’e yakın bir düzeltmeden bahsetmek mümkün."