Çileğin kilosu çiftçide 4,5, markette 15 lira
Antalya'da, çiftçinin kilosunu 4,5 liraya sattığı çilek, pazarda 6-7, manav ve marketlerde 8, 9 ve 10 liradan satılırken, İstanbul gibi büyük şehirlerde ise 15 liradan alıcı buluyor.
Türkiye'nin en lezzetli çileklerinin yetiştirildiği bölgelerden Antalya Serik'e bağlı Kadriye'deki seraları, bugünlerde kırmızı ve lezzetli bu meyve kaplıyor. Denize yakınlığı ve uygun iklim koşulları dolayısıyla örtü altında yetiştirilen çilekler, yiyenleri mutlu ederken, üreticisini aynı derecede memnun etmiyor. Antalyalı çiftçiler, binbir güçlükle yetiştirdiği çileklerini Serik haline kilosunu 4,5 liraya satabiliyor. Çiftçiler, bu fiyatın, çileğin maliyetini ancak karşıladığını belirtirken, büyük kentlerde kilosunun 15 liradan satılmasını da eleştirdi.
Kadriye'de, örtü altında yaklaşık 10 yıldır çilek üreten Şaban Aksoy (44), burada yetiştirilen çileğin aromasının çok güzel olduğunu söyledi. Bölgedeki birçok çiftçinin son 10 yılda çilek üretimine yöneldiğini belirten Aksoy, yaz meyvesi olarak bilinen çileğin, bu mevsimde daha güzel olduğunu aktardı. Aksoy, "Antalya, kışı bile sıcak geçiren bir şehir. Bir de bunu seralarla desteklediğimiz zaman yeterli sıcağı elde ediyoruz. Şu anki iklim, çilek yetiştirmek için çok ideal" dedi.
Çileğin düzgün ve iri olması dolayısıyla birçok insanın aklına hormon geldiğini belirten Şaban Aksoy, "Meyve ve sebzede hormon kullanımı yok. Devlet, bu konuda sıkı denetim yapıyor. Hormon verildiği tespit edilirse 7 yıla kadar serayı kapatma cezası verebiliyor. Atılan gübre ve ilaçlar tek tek kontrol ediliyor. Eğer ilaç kalıntısı tespit edilirse ihraç hiç olmuyor. Çileklerin büyük ve düzgün şekilde olması düzenli sulama ve fidelemeden dolayı. Ortamın derecesi hep aynı. Bu nedenle iri ve düzgün oluyor" diye konuştu.
Maliyet 4, satış 4,5 lira
Çiftçi Aksoy, çileğin çok fazla dayanan bir ürün olmadığını belirterek, domates veya biber gibi günlerce satılmayı beklemediğini söyledi. Yenecek duruma ulaştığı zaman hemen piyasaya çıkarılması gerektiğini belirten Aksoy, şöyle devam etti:
"Özenle üstünde durulması gerekiyor, sık toplanması lazım. İşçi maliyetleri, paketleme, sera giderleri fazla olan meyve. Serik Hali'nde en iyi çilek şu anda 4,5 liradan alıcı buluyor. 1 kilo çilek zaten 4 liraya yetişiyor. Ürün çıktı, bekletme gibi şansımız yok, 3 lira olsa da satmak durumundayız. Büyük şehirlerde satıldığı fiyatın yarısı çiftçinin eline geçse bizim için çok iyi bir gelir olur. Çocuk gibi ilgileniyoruz. Aradaki tüccar fiyat belirliyor. Benim bildiğim İstanbul'da marketlerde 15 lira dolayında satılıyor. Bizim sattığımız çilek tam 3 katına alıcı buluyor. Her zaman olduğu gibi arada kazanan yine tüccar. Nakliye pahalı deniyor ama Antalya'dan İstanbul'a nakliye son derece ucuz. Bir kamyon İstanbul'a buradan 2 bin 500 liraya gidiyor."
Çiftçinin çözüm önerisi
Devletin hallerde kontrolü sağlam tutması gerektiğini kaydeden Aksoy, hallerdeki ortalama fiyatı bakanlığın belirlemesini istedi. Çiftçinin 5 liraya sattığı çileğin en fazla 10 liraya satılması gerektiğini kaydeden Aksoy, "Asgari ücretin 1600 lira olduğu ülkemizde insanlar bunu tüketemez. Hal yasasını bekliyoruz. Bizim dışımızda çileğe elini her değdiren büyük para kazanıyor" ifadelerini kullandı.
Antalya'da bile 2 katına satılıyor
Antalya kent merkezinde ise çilek, pazarlarda 7 liradan başlayan fiyatlarla satılırken, manav ve büyük marketlerde fiyatı, 10 lirayı buluyor. Antalya'da 40 yıldır manav işleten Ökkeş Şişman, çileği Antalya halinden 6 liraya satın aldığını, 10 liradan kendisinin sattığını söyledi. Tüketicinin fiyatından daha çok, çileğin yaz meyvesi olduğunu düşündüğü için kuşku duyduğunu anlatan Şişman, çiftçilerden kendilerine gelene kadar aradaki komisyoncular nedeniyle fiyatın arttığını kaydetti.