“Açığa satış yasağı kalkarsa yabancı girişi hızlanır”

Birol BOZKURT

Yabancı yatırımcı ilgisi­ni artırmak amacıyla, BIST-50 endeksinde açığa satış yasağının kaldırılması gün­demde. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ABD’deki Bro­okings Enstitüsü’ndeki konuş­masında, yasağın kalkmasının yatırım ortamını güçlendirece­ğine inandıklarını belirtti.

Şim­şek’in bu açıklaması, Borsa İs­tanbul’daki gelişmeleri yakından takip eden yatırımcılar arasında heyecan yarattı. Açığa satış yasa­ğı, 6 Şubat 2023’te Kahramanma­raş merkezli depremler sonrası getirilmişti ve o tarihten bu ya­na yürürlükte bulunuyor. Ekono­mistler ve piyasa uzmanları, bu tür düzenlemelerin piyasa likidi­tesi ve yatırımcı güveni açısından önemli olduğunu belirtiyor.

Açığa satış işlemi, yatırımcıla­rın elinde olmayan bir hisse se­nedini ödünç alarak, fiyatın düşe­ceği beklentisiyle satış yapması­nı ifade ediyor. Bu işlemin amacı, yüksek fiyattan satılan hissenin daha düşük bir fiyattan geri alına­rak fiyat farkı üzerinden kazanç sağlanmasıdır. Genellikle piyasa­larda düşüş baskısı oluşturabilen bu işlem, aynı zamanda likiditeyi artırarak piyasa derinliğini des­tekleyebilir.

Uzmanlar, açığa satış yasağının kalkmasıyla Borsa İstanbul’un uluslararası yatırımcı nezdinde daha cazip hale geleceğini öngö­rüyor. Bu gelişmeyle birlikte özel­likle BIST-50 endeksindeki liki­ditenin artması, yerli yatırımcı­lar için de yeni yatırım fırsatları doğurabilir.

“Açığa satış yabancılar için zannedilenden daha önemli”

Açığa satış uygulamasının kal­dırılmasına yönelik haberleri Al­lbatross Grup Stratejisti Volkan Dükkancık ile konuştuk. Açığa satışın, birçok kişinin düşündü­ğünden çok daha önemli bir ko­nu olduğunu söyleyen Dükkan­cık, “Özellikle yabancı yatırımcı açısından çok önemsenen bir ko­nu.

Yıllarca yurt dışında bir hedge fon yöneticisi olarak edindiğim tecrübeyle söyleyebilirim ki, ya­bancılar net, çıplak pozisyonlar almayı çok tercih etmezler. Ge­nellikle kısa vadeli hedge fonlar dışında, orta vadeli yatırım pers­pektifiyle gelen yabancı yatırım­cılar, bir piyasaya girdiklerinde uzun vadeli kalmayı düşünürler. Bu yüzden açığa satış fırsatı onlar için oldukça değerlidir. Neden? Çünkü çoğunlukla hedge edilmiş pozisyonlar ya da ‘pair trade’ ola­rak bilinen pozisyonlar almayı tercih ederler.

Örneğin, herhan­gi bir sektörde hızla yükselen ve­ya pahalı görülen bir hisseyi açığa satarak, daha düşük değerlendi­rilen bir hisseyi uzun pozisyon­da tutarlar. Bu şekilde denge sağ­lanır ve aradaki fiyat farkından yararlanarak arbitraj fırsatı elde etmeye çalışırlar. Dolayısıyla ya­bancı yatırımcının Türkiye piya­sasına gelip yeniden ciddi pozis­yonlar alabilmesi için açığa satış yasağının kaldırılması oldukça önemlidir” ifadelerini kullandı.

“Fiyatların daha sağlıklı oluşması için şart”

Açığa satışın sadece 50 hissey­le başlamasının şu an için yeterli olduğunu söyleyen Volkan Dük­kancık, “Çünkü yabancılar genel­likle belirli hisseler arasında ha­reket etmeyi seviyor. Bu durum yabancının piyasaya katılımı açı­sından oldukça önemli bir adım. Açığa satışın serbest bırakılma­sıyla ilgili yanlış bir algı var; san­ki açığa satış gelince piyasa daha da düşecek gibi düşünülüyor. Oy­sa piyasanın düşmesini bekleyen bir yabancı ya da yatırımcı zaten vadeli piyasalarda bu pozisyonu alır.

Hatta vadeli piyasalarda po­zisyon yoğunlaşmasının sebep­lerinden biri de açığa satış yasa­ğı olabilir. Ben bu adımı piyasayı dengeleyici buluyorum ve yaban­cı yatırımcının tekrar piyasaya katılabilmesi açısından oldukça değerli görüyorum. Yasağın kalk­ması hem fiyatların daha sağlık­lı oluşması, hem de yabancı yatı­rımcıların geri dönmesi açısın­dan çok olumlu buluyorum” dedi.

VİOP’ta fiyat adımı değişiklikleri 2 Aralık’tan sonra geçerli olacak

Borsa İstanbul, vadeli işlemler sözleşmelerinde minimum fiyat adımı değişikliklerinin 2 Aralık 2024 tarihinden itibaren geçerli olmasına karar verdi. Borsa İstanbul’un konu ile ilgili açıklamasında, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) işlem gören vadeli işlem sözleşmelerinin bir kısmında fiyat adımlarının 01/11/2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değiştirileceği, buna bağlı olarak 31/10/2024 tarihinde akşam seansı yapılmayacağı ve ilgili sözleşmelerde sistemde bekleyen İptale Kadar Geçerli (İKG) ve Tarihli (TAR) emirlerin Borsa tarafından gün sonunda iptal edileceğinin duyurulduğu hatırlatıldı. Gelen talepler dikkate alınarak, piyasa katılımcılarının gerekli hazırlıkları tamamlayabilmelerini teminen minimum fiyat adımı değişikliklerinin 02/12/2024 tarihinden itibaren geçerli olmasına karar verildi.

Borsa günü yükselişle tamamladı

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, dün günü yüzde 0,42 değer kazanarak 8.945,80 puandan tamamladı. BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 37,32 puan artarken, toplam işlem hacmi 24,6 milyar lira oldu. Dün borsada, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı nedeniyle pay piyasalarında saat 12.30’a kadar sürekli müzayede işlemleri, saat 12.30- 12.40 arasında ise kapanış seansı gerçekleşti. Bugün atil nedeniyle yurt içi piyasalarda işlem gerçekleşmeyecek, yurt dışında ise ABD’de tüketici güven endeksi ile toptan stoklar, Japonya’da işsizlik oranının takip edileceğini dile getiren analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.000 ve 9.100 seviyelerinin direnç, 8.800 ve 8.700 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.

Açığa Satış Nedir?

Açığa satış işlemi, yatı­rımcıların elinde olmayan bir hisse senedini ödünç alarak fiyat düşüşü bek­lentisiyle satması olarak tanımlanıyor. Yatırımcılar, gün sonunda veya belirle­nen vade bitiminde ödünç aldıkları hisseleri geri ko­yarak aradaki fiyat farkı üzerinden kazanç elde et­meye çalışır. Ancak açığa satış, fiyat düşüş beklentisi üzerinden yapıldığı için ge­nellikle piyasalarda düşüş yönlü baskı oluşturabilir.