60 kuruşa 29 bin TL’yi güvence altına alın

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

1 Ocak 2017 itibarıyla zorunlu hale gelen karekodlu çek iki ay gibi kısa bir sürede piyasadaki çeklerin yüzde 10’una ulaştı. Kredi Kayıt Bürosu tarafından geliştirilen Karekodlu Çek Sistemi’nin kullanımı için tüm bankalar gerekli alt yapı çalışmalarını tamamladı. Uygulama ile her çek kabulünde çekin üzerinde yer alan karekod okutularak çeki kabul edilen kişinin geçmiş ödeme performansı görülebiliyor. Karekodlu çekin, çeki alan ve kabul edenlerin tümünün daha güvenli ticaret yapmasını sağladığına dikkat çeken Kredi Kayıt Bürosu Genel Müdürü Kasım Akdeniz, “Karşılıksız çek riskini minimuma indiren ve özellikle KOBİ’lerin sermayelerini koruyan karekodlu çek, inovatif bir finansal ürün olarak hızla hayatımızdaki yerini alıyor. Arkası yazılan bir çekin tutarının ortalama 29 bin TL olduğu düşünüldüğünde artık sadece 60 kuruşa karekodlu çeki okutarak bu tutardaki risklerden kurtulmak mümkün hale geliyor” dedi.

Karekodlu çek sahibi 140 bin kişi

Çekin ülkemiz açısından yaygın bir kredilendirme aracı olduğunun altını çizen Akdeniz, geçen yıl 706 milyar lira tutarında 21 milyon adet çekin keşide edildiğini söyledi. Keşide edilen bir çekin cirolanmak suretiyle 4-5 ticari işlemde kullanıldığını hatırlatan Akdeniz, “Çekin ticari hayattaki önemi gözönünde bulundurulduğunda, güvenli ve şeff af ticaretin önünü açan Karekodlu Çek Sistemi, ticaret hacminin artırılmlası ve buna bağlı olarak üretim ve istihdamda artış sağlanması konusunda hayati önem taşıyor. Şubat 2017 itibarıyla, karekodlu çeke sahip olan kişi sayısı 140 bini, karekodlu çek yaprak adeti ise 4 milyonu aştı. Artık piyasadaki çeklerin yüzde 10’u karekodlu” dedi.

Tahsilat riski azalıyor

Çeki kabul ederken keşidecinin geçmiş ödeme alışkanlıklarının görülebileceğini vurgulayan Akdeniz, “Üzerinde karekod olan çek, Findeks Mobil Uygulamasına okutulduğunda herhangi bir onaya gerek olmaksızın çek keşidecisinin çek ödeme geçmişi görüntülenerek vadeli satış kararı daha güvenli bir şekilde verilebilecek. Diğer yandan Karekodlu Çek Sistemi tahsilat riskini azaltırken yeni satış imkânlarını da gündeme getirecek. Daha önceden tanışmadıkları için çekle satış yapmayan satıcılar çek ile vadeli alım yapmak isteyen keşidecinin geçmiş çek ödeme performansını görebilecek ve çek ödemelerini uzun zamandır aksatmadan düzenli yapan kişilere vadeli mal satış kararı verebilecektir. Bu yönüyle Karekodlu Çek Sistemi ticaretin hacmini artıracak” şeklinde konuştu.

İkiz çek tarihe karışıyor

Karekodlu Çek Sistemi’nin tek faydasının karşılıksız çekleri önlemekle sınırlı olmadığının altını çizen Akdeniz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu sistem sayesinde sahte çek ve ikiz çek kabulünün de önüne geçilebiliyor. Karekodlu Çek Sistemi ile çekin banka kayıtlarında mevcut olup olmadığına dair bilgi alınabiliyor. Çek üzerindeki bilgiler karekod okutulduğunda sistemden gelen bilgiler ile karşılaştırılarak sahteciliğe ve dolandırıcılığa karşı tedbir alınması mümkün hale geliyor. Çekin üzerindeki karekodu okutmak isteyenlerin akıllı cep telefonlarına Findeks Mobil Uygulamasını indirmesi gerekiyor. Bu uygulamayı indirip, tamamen ücretsiz bir şekilde Findeks üyeliği tamamlandıktan sonra, çekin üzerindeki karekod, uygulama aracılığı ile okutularak keşidecinin çek geçmişine erişilebiliyor. Ayrıca bu aşamada çekin hangi bankaya ait olduğu, çek keşidecisinin kimlik bilgileri ve çek numarası da karekodlu çek aracılığı ile kullanıcının karşısına getirilerek çek üzerinde sahtecilik amaçlı tahrifat olup olmadığının kontrolü de sağlanabiliyor.”

Çek Raporu’nu kullanan riski yüzde 80 azaltıyor

KKB’nin çek raporunu KOBİ’lerden çok bankaların kullandığını belirten Kasım Karadeniz, “3,3 milyon raporun 649 bini banka dışı, 35 binini KOBİ’ler kullanıyor” dedi. Karadeniz, şöyle devam etti: “Yaptığımız analizler karşılıksız çek keşide eden kişilerin yüzde 80’inin geçmiş 5 yılda en az 1 kere karşılıksız çek keşide ettiğini gösteriyor. Vadeli satışlarınız karşılığı size sunulan çekleri Karekodlu Çek Raporu’nu inceleyerek aldığınız takdirde karşılıksız çek ile karşılaşma riskinizi yüzde 80 oranında azaltmış olursunuz” diye konuştu.

Karşılıksız çekte yüzde 4’ün altı makul

Karşılıksız çek oranı 2016 yılında yüzde 3.7 oldu. 2015 yılında bu rakam yüzde 3,4 olarak oluşmuştu. Kasım Karadeniz, “Bu rakam yüzde 4’ün altında olduğu sürece makul sayılıyor. 2009 yılında karşılıksız çek oranı yüzde 6,7, 2012 yılında da yüzde 4,4 olmuştu” diye konuştu. 2015 yılında karşılıksız çek sayısı 775 bin iken 2016 yılında bu rakam 778 bine çıktı. Ocak ayında ise 2,07 milyon ibraz edilen çekten 64 bin 420’si karşılıksız çıktı.