'Gıda, enflasyondaki iyileşmeyi geciktirdi'
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Ekonomi Bakanlığı 'Ayın Konuğu' programındaki sunumunda gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirdiğini belirtti
İSTANBUL - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Erdem Başçı'nın gerçekleştirdiği "Fiyat İstikrarı ve Gıda Güvenliği" sunumunda, "Son dönemde, gıda fiyatlarındaki yüksek seyir enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturmaktadır. Bunun sonucunda, gıda fiyatları yılbaşından itibaren tarihi eğiliminden ayrışmıştır" ifadelerine yer verildi.
Başçı, "Ekonomi Bakanlığı Ayın Konuğu" programında "Fiyat İstikrarı ve Gıda Güvenliği" konulu bir sunum yaptı.
Sunumda, sıkı para politikası duruşu ve alınan makro ihtiyati önlemlerin etkisiyle kredi büyüme hızlarının makul düzeylerde seyrettiği belirtilerek, gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirdiği, bu çerçevede Para Politikası Kurulu'nun, kuraklığın ve jeopolitik risklerin enflasyon görünümü üzerindeki etkilerini ele aldığı hatırlatıldı.
"Para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecek"
Kurul'un, kısa vadeli faizlerdeki mevcut duruşun daha simetrik bir faiz koridoru içinde sürdürülmesine karar verdiği anımsatılan sunumda, "Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlar yakından izlenecek ve enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecektir" bilgileri paylaşıldı.
"Öncü göstergeler, iktisadi faaliyette ivme kaybına işaret ediyor"
Sunumda, iktisadi faaliyetin yılın ilk çeyreğinde net ihracatın olumlu katkısıyla yüzde 4 civarında artmaya devam ettiği, öncü göstergelerin iktisadi faaliyette bir miktar ivme kaybına işaret ettiği aktarıldı.
Reel ihracatın yılın ilk yarısında reel ithalata göre artarak dengelenme sürecine katkıda bulunduğu dile getirilen sunumda, anket göstergelerinin jeopolitik risklerin olası etkileriyle iktisadi faaliyette bir miktar ivme kaybına işaret ettiği vurgulandı.
"İlk yarıda cari açıkta belirgin bir iyileşme yaşandı"
Sunumda, ihracatın ithalattan daha hızlı artmaya devam ettiğinin altı çizilirken, "AB ülkelerindeki toparlanma ihracat artışına katkıda bulunmaktadır. AB'deki toparlanma ihracat pazar payına da yansımaktadır. Yılın ilk yarısında cari açıkta belirgin bir iyileşme yaşanmıştır. Dış finansmanın kalitesi artmaya devam etmiştir" ifadeleri kullanıldı.
Enflasyon ve gıda güvenliğine de değinilen sunumda, şunlar kaydedildi:
"Genel enflasyon ve çekirdek enflasyon göstergeleri yüksek seviyelerde seyretmektedir. Enflasyon beklentileri, enflasyonun yüksek seyri nedeniyle bir miktar bozuldu. Emtia fiyatları yakın dönemde bir miktar düşüş sergiledi. Kurlar son aylarda daha istikrarlı seyretmektedir. Son yılda döviz kuru geçişkenliği enflasyonun temel belirleyicisi oldu. Birikimli döviz kuru gelişmelerinin yıllık enflasyon üzerindeki olumsuz etkisi kademeli olarak azalmaktadır. Tarımdaki olumsuz arz koşulları ise gıda fiyatlarında yukarı yönlü baskı oluşturmaktadır. Uzun bir süredir işlenmemiş gıda fiyatları diğer fiyatlardan daha hızlı artmaktadır.
"Tüketici sepetindeki gıdanın payı göreli olarak yüksek"
Son dönemde, gıda fiyatlarındaki yüksek seyir enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturmaktadır. Bunun sonucunda, gıda fiyatları yıl başından itibaren tarihi eğiliminden ayrışmıştır. Gıda fiyatlarının birçok alt kaleminde artışlar gözlenmektedir. Tüketici sepetindeki gıdanın payı Türkiye'de göreli olarak yüksektir. Gıda fiyatları ayrıca bazı hizmet fiyatları üzerinden enflasyona dolaylı etki yapmaktadır. Son dönemde yurtiçi gıda fiyatları uluslararası gıda fiyatlarından önemli oranda farklılaşmıştır. Belirli tarım ürünlerinde uygulanacak aktif bir dış ticaret politikası, gıda fiyatlarındaki yukarı yönlü riskleri sınırlamada etkili olabilecektir."
Sunumda ayrıca, gıda güvenliğinin 10. Kalkınma Planı'nda önem atfedilen konulardan biri olduğu vurgulanırken, TCMB'nin gıda güvenliği politikalarının etki analizine katkı sağlayabileceği belirtildi.
Parasal ve Finansal Koşullar
Son dönemde, gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımlarında artış gözlendiğine işaret edilen sunumda, söz konusu ülkelerin risk primi göstergelerinde de bir miktar iyileşme yaşandığı kaydedildi.
Sunumda uzun vadeli küresel faizlerin hem seviyesi hem de oynaklığının düşüş sergilediği dile getirilen sunumda, şu ifadelere yer verildi:
"TCMB, kısa vadeli faizlerdeki mevcut duruşun daha simetrik bir faiz koridoru içinde sürdürülmesine karar verdi. Ocak ayındaki sıkılaştırmadan itibaren getiri eğrisinin eğitimi tarihsel ortalamasına göre daha yatay seyretmektedir. TL, ocaktaki önden yüklemeli parasal sıkılaştırmadan sonra göreli olarak olumlu performans gösterdi. İma edilen döviz kuru oynaklığı bir miktar iyileşti. TCMB mayıs ayından itibaren ihracat reeskont kredileri kanalıyla net rezerv biriktirmeye başladı. Ticari kredi faiz oranları ve ticari-mevduat faiz farkı düşmeye devam etmektedir. Tüketici kredisi faizleri de benzer şekilde düşüş göstermektedir. Sıkı para politikası duruşu ve alınan makro ihtiyati önlemlerin etkisiyle kredi büyüme hızları makul düzeylerde seyretmektedir. Toplam kredi büyümesi yılbaşından bu yana tarihsel ortalamasının altında seyretmektedir. Kredi büyümesindeki yavaşlama büyük oranda tüketici kredileri büyümesindeki yavaşlamadan kaynaklanmakta iken, ticari kredilerin büyümesi daha güçlü bir seyir izlemektedir."