Emtia fiyatları hem umut hem endişe yarattı

SERCAN AKINCI

İSTANBUL - Hammadde konusunda doymaz bir pazar olarak görülen Çin’in ithalatındaki yüzde 10’luk azalma, emtia fiyatlarında düşüşe yol açtı. Türk sanayiciler ise hammadde fiyatlarındaki bu düşüşün sektörlere göre avantaj ve dezavantaj y aratacağı görüşünde. Demir ve bakır fiyatlarındaki düşüşle ilgili DÜNYA’ya açıklama yapan Er- Bakır Yönetim Kurulu Üyesi ve Denizli Sanayi Odası Başkanı Müjdat Keçeci, Çin’de fabrikaların daha az çalışıyor olması nedeniyle borsa ürünü olan emtialarda önemli bir gerileme yaşanacağını ve bunun sonucunda Türkiye’nin girdileri ucuzlayacağı için cari açığa faydalı olacağını savundu. Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan ise bu gelişmenin demir-çelik sektörü açısından sıkıntı doğurabileceğini kaydetti. Türkiye’de demir- çelik üretimin genel olarak hurdayla gerçekleştiğini hatırlatan Yayan, düşen emtia fiyatları nedeniyle nihai ürün fiyatları aşağı çekilmesi durumunda yerli üreticinin zor durumda kalacağını vurguladı. 

Pamuk fiyatları da düşer 

Çin’in satın alma taleplerinin azalmasıyla çok büyük bir stokun ortaya çıkacağına dikkat çeken Keçeci, şunları ifade etti: “Stokların ortaya çıkmasıyla piyasalarda arz- talep dengesinde talebin azlığı fiyatı düşürecektir. Burada Türkiye’nin önemli ithal girdisi olan metal, pamuk gibi ürünlerde ciddi fiyat düşmeleri bekliyoruz. Bu Türkiye’nin ithal girdilerinde ucuzlamayı ve cari açığa fayda sağlayacaktır.” Demir- çelik sektörü için hammadde fiyatlarının ucuzlamasının entegre tesislere fayda sağlayacağını fakat Türkiye’de üretimin daha çok hurdayla yapıldığını söyleyen Yayan ise, “Çin önemli bir hurda ithalatçısı değil. Şimdi asıl problem nihai ürün fiyatlarında bir azalma olması tehlikesi. Bu olursa zaten çok düşük kar marjlarıyla çalışmak zorunda olan demir- çelik sektörünü uluslararası piyasalarda zorlanması anlamına gelir. Zaten demir- çelik ihracatımızdaki düşüş, uluslararası piyasalarda zorlandığımızı gösteriyor” dedi. 

Afrika ve Rusya avantajı 

Öte yandan Çin’in ihracatında yüzde 20’ye yakın düşüş yaşanması Türk ihracatçılarının Afrika, Rusya ve Doğu Bloku ülkelerinde yerini kuvvetlendirme konusunda umutlandırdı. Keçeci, Çin’in arzındaki azalma nedeniyle Türk ihracatçısının Afrika pazarına daha fazla girebilme şansı olduğunun belirtirken, İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Hikmet Tanrıverdi de Çin’in ihracatının azalmasının Türkiye’nin Afrika’da daha avantajlı konuma geleceğini ve gelişmiş ülkelere yapılan ihracattaki yükselmenin sınırlı kalacağını söyledi.

Dünya piyasalarında bozulma olur 

Bakırdan plastiğe kadar birçok emtianın en büyük tüketicisi konumunda olan Çin’in şubat ayında ithalat ve ihracatında gerileme uluslararası piyasalarda emtia fiyatlarının düşmesine yol açtı. Emtia piyasasının talebinin son on yıldan fazladır lokomotifi olan Çin, toplam ana metal talebinin yüzde 40 kadarını oluşturuyor. Bu sebeple Çin verilerinin beklenenin çok altında gelmesiyle demir cevheri fiyatları yüzde 8.3’lük bir düşüş yaşayarak tonu 104.7 dolara geriledi. Bakırda da iki günde yüzde 2.6’lık fiyat düşüşü yaşandı. Bu gelişmelerin ardından dünya piyasalarında bozulma beklediğini kaydeden DSO Başkanı Müjdat Keçeci, “Çin özellikle ABD’de demirleyen bir pazar. İnanılmaz ABD sermayesi de Çin’de rol alıyor. Dolayısıyla bu gerileme ABD’deki bazı rakamların ve tedbirlerin değişmesine, ekonominin sarsılmasına rol açabilir. Bu kesinlikle domino etkisi yaratır. Bundan en çok zarar görecek pazar ABD pazarıdır” diye konuştu.